Цаг үе
Нас биед хүрсэн 8 бүлийн 19 минжийг нутагшууллаа
Туул голын экосистемийг хамгаалах, урсцыг байгалийн аргаар тохируулах зорилгоор 2012 онд ОХУ болон ХБНГУ-аас 18 бүлийн нийт 36 тооны евразийн минжийг авчран өсгөж байна. Минж үржүүлэн нутагшуулах ажлын хүрээнд 2012-2019 он хүртэл нийт 38 бодгалийг Туул голын эх түүний цутгал болох Заан, Тэрэлж голуудад нутагшуулаад байсан.
Тэгвэл энэ онд өмнөх онуудаас хамгийн олон төл буюу 21 төл авсан тул нас биед хүрсэн 8 бүлийн 19 минжийг Горхи-Тэрэлжийн байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаа болон МУИС-ийн эрдэмтэн, судлаачидтай хамтран Төв аймгийн Эрдэнэ сумын 2-р багийн нутагт нутагшуулахаар тавилаа. Минж нутагшуулсан байршлуудад хөдөлгөөн мэдрэгч камер суурилуулаад байна.
Минж нь Амьтны тухай хуульд заасны дагуу нэн ховор амьтны төрөлд орох ба манай улс 1930 оноос эхлэн минж агнахыг хуулиар хориглосон. Минж нь Монгол Улс төдийгүй олон улсын хэмжээнд ховордох зэрэглэлд орсон, бүс нутгийн хэмжээнд устах аюулд өртөөд байгаа амьтан юм. Дэлхий дээр хойд Америкт тархсан канад минж (Castor Canadensis), евразийн минж (Castor fiber) гэсэн хоёр зүйлийн минж амьдардаг бөгөөд евразийн минж нь дотроо хэд хэдэн салбар зүйлтэй. Манай оронд шар минж хэмээх салбар зүйл нь тохиолдоно.
Минж нутагшуулах төслийн нэгжийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх зорилгоор Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2019 оны 17 дугаар тогтоолоор татан буулгаж, Нийслэлийн Байгаль орчны газарт нэгтгэсэн юм.
Эх сурвалж: Нийслэлийн Байгаль орчны газар
Цаг үе
“Abu Робокон 2025 Ulaanbaatar” Олон улсын тэмцээн ням гарагт эхэлнэ
Япон улсаас үүсэлтэй уг тэмцээн нь анх тус орны нэрэмжит тэмцээн байсан бол өнөөдөр Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоогоор ( ABU ) дамжиж, Ази номхон далайн бүсийн орнуудын тэмцээн болж өргөжжээ. Энэ удаагийн олон улсын тэмцээний Ерөнхий зохион байгуулагчаар МҮОНРТ, Ази номхон далайн нэвтрүүлгийн холбооны гишүүн телевиз хамтарч ажиллаж байна. Тус тэмцээнд 13 орны 14 баг тамирчид оролцоно. Олон улсын тамирчдын хувьд сагсан бөмбөгийн төрлөөс санаа авсан тэмцээний дүрмийг баримтална. Уг тэмцээний дүрмийг Токио хотын их сургуулийн доктор, МУИС-ийн багш Ө.Батбаяр боловсруулжээ. Энэхүү тэмцээний гол онцлог нь тухайн зохион байгуулж буй улс орон өөрсдөө тэмцээний дүрмээ зохиодог уламжлалтай юм. Тодруулбал, Монгол Улсын хувьд 2024 онд Вьетнам улсад болсон олон улсын тэмцээн дээр дүрмээ танилцуулж, батлуулсан байна.
Монгол Улс 2019 анх удаа зохион байгуулахдаа Монгол орны газар нутаг бүсчлэлийг харуулсан говь, хангай, тал хээр, уулын бүсэд түүх соёлыг уялдуулсан даалгавар гүйцэтгэж амжилттай оролцож байв. Энэ удаагийн “Робокон” тэмцээн олон улсын стандарт шаардлага хангахаас гадна Монгол өв соёл, ёс, зан заншлыг дэлхийн олон улс оронд сурталчлан таниулах үүрэгтэй гэдгийг зохион байгуулагчдын зүгээс үзэж байна.
Өнөөдөр дэлхий нийт даяарчлалын эрин зуунд амьдарч байгаа хэдий ч тухайн улс орны түүх, өв соёл бүхий л салбарт үнэ цэнтэй хэвээр оршихыг энэхүү олон улсын тэмцээнээр дамжуулан хүргэх зорилготой юм. Тиймээс сүүлийн үеийн залуусын анхаарлыг ихээхэн татаж, олон залуусын хүсэл тэмүүлэл зорилгыг тодорхойлдог сагсан бөмбөгийн төрлийг сонгосон нь олон орны тамирчдын оюун санааны охь ундаргыг мэдэрч, түүнээс суралцах хэтийн зорилгыг давхар агуулж байгаа аж.
Олон улсын тэмцээний эрхийг авсан цагаас эхлэн үндэсний үзэл санааг ирээдүй хойч үедээ суулгаж, шинэ цагийн залуусын оюун билэг хөгжлийн ямар гарц, зүг чигийг заахыг “Робокон” тэмцээнээс харж болно.
Тиймээс энэ удаагийн оюунлаг залуусын нэг дор цуглуулж, тэдний бүтээл туурвил хэрхэн бүтэж буйг үнэ төлбөргүй харах эрхийг зохион байгуулагчид олгож байна. Манай улсын дараа 2026 онд БНХАУ-ын засаг захиргааны онцгой бүс Хонконг зохион байгуулах аж. Энэхүү тэмцээн зохион байгуулах асуудлыг Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо шийддэг юм байна.
Ерөнхий зохион байгуулагчид:
- МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэл
- Олон улсын төслийн Ерөнхий продюсер Г.Агааноров
- ABU нарийн бичгийн дарга нарын газрын Робокон төсөл хариуцсан нарийн бичгийн дарга Мигиму Изика
- ABU POBOKON төслийн продюсер Кавахара сан
- ABU POBOKON Олон улсын тэмцээний шүүгчдийн зөвлөлийн тэргүүн, доктор Ө.Батбаяр
- Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар дэмжигч байгууллагаар
- Ерөнхий ивээн тэтгэгчээр: “ Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ
- “Мобиком” корпораци
- “ Аса арена”
- Z. Com, MindTech.KSJ зэрэг компаниуд ажиллаж байна.
Цаг үе
Ирэх 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
2025 оны наймдугаар сарын 22-31-нийг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хур тунадас: Наймдугаар сарын 22-нд Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар, 23-нд төв болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, 24-нд Алтай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Дорнод Дарьгангын тал нутгаар, 25-нд баруун аймгуудын нутгаар, 26-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төв болон говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 27-нд баруун болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 28-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.
Салхи: Ихэнх хугацаанд ихэнх нутгаар секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Агаарын температур: Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө 1 хэмийн хүйтнээс 4 хэмийн дулаан, өдөртөө 14-19 хэм, говийн бүс нутгаар шөнөдөө 12-17 хэм, өдөртөө 23-28 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 хэм, өдөртөө 18-23 хэм дулаан байна.
Улаанбаатар хот орчмын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хур тунадас: Наймдугаар сарын 22-нд бага зэргийн аадар бороо, 26, 27-нд бороо орно. Дуу цахилгаантай.
Салхи: Ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Агаарын температур: Наймдугаар сарын 24, 25-нд дулаарч шөнөдөө 9-14 хэм, өдөртөө 20-25 хэм, бусад хугацаанд шөнөдөө 5-10 хэм, өдөртөө 17-22 хэм дулаан байна.
Цаг үе
Үер усны аюулаас болгоомжтой байхыг анхааруулж байна
Наймдугаар сарын 22-ны өдрийн байдлаар Хөвсгөлийн уулсаас усжих Үүр голын усны түвшин өмнөх өдрийнхөөс 105 см нэмэгдэж , үерийн түвшинг 45 см даван үерлэж байна.
Мөн түүнчлэн Хэнтий нурууны баруун хажуугийн Туул, Тэрэлж, Сөгнөгөр зэрэг голуудын усны түвшин өмнөх өдрийнхөөс 10-30 см нэмэгдэж, Туул гол олон жилийн дундаж түвшинг 15-45 см, Тэрэлж гол үерийн түвшинг 5 см орчим даван үерлэж байна.
Маргааш буюу наймдугаар сарын 23-нд Туул гол Улаанбаатар хот орчимд усны түвшин 20 см нэмэгдэх хандлагатай байна.
Иймд дээрх голуудын эрэг хөвөө, хөндийгөөр суурьших айл өрх, аж ахуйн нэгж байгууллага үер усны аюулаас болгоомжтой байхыг онцгойлон анхааруулж байна.
