Улстөр нийгэм
Ойн салбарын үндэсний чуулган “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг дэмжиж, зөвлөмж гаргалаа

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор болсон Ойн салбарын үндэсний чуулган Төрийн ордонд болж өндөрлөлөө.
Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Я.Содбаатар чуулганыг хааж үг хэлэв. Тэрбээр “Томоохон зорилтыг хэрэгжүүлэхийн тулд 30 жил орхигдсон салбарыг сэргээж, 2024 он гэхэд чадавхыг нь бүрэн бэхжүүлэх, мэргэжлийн боловсон хүчнээ бэлтгэх, зохион байгуулалт, удирдлагаар хангах, байгаль орчноо хайрлан хамгаалах чиглэлээр иргэдээ соён гэгээрүүлэх гээд олон ажил хүлээгдэж байна” гэлээ. Мөн бүгд нэгдмэл ойлголттой байж, нэг зорилгын төлөө хамтран ажиллахыг уриаллаа.
“Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд аймаг, нийслэл нутаг дэвсгэртээ хийж хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөө, санхүүжилт зэргийг хэлэлцэн батлах бол УИХ-ын чуулганаар хэд хэдэн хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх юм.
Мөн Засгийн газар өргөтгөсөн хуралдаан 2021 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдөр хуралдах бол, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ахалдаг Уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилтийг бууруулах үндэсний хороо ирэх долоо хоногт хуралдан “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд хийж хэрэгжүүлэх ажлын талаар хэлэлцэхээр төлөвлөжээ.
Ойн салбарын үндэсний чуулганд оролцогчид “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг бүрэн дэмжихээ илэрхийлж, чуулганаар хэлэлцсэн илтгэл, салбар хуралдаануудаас дэвшүүлсэн саналыг нэгтгэн зөвлөмж гаргалаа.
Үүнд:
Нэг. “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг хэрэгжүүлэх арга замын талаар:
1.1. Шинэчлэн батлагдсан Хөгжлийн бодлого төлөвлөлт, түүний удирдлагын тухай хуулийн дагуу боловсруулж байгаа “Байгаль орчны зорилтот хөтөлбөр”-т “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд хэрэгжүүлэх арга хэмжээг тусгах;
1.2. Мод тарих газар нутгийн судалгаа хийж, стратеги, үйл ажиллагааны нарийвчилсан төлөвлөгөө, техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулж, шаардлагатай төсөв, санхүүжилтийн бодит тооцоолол гаргах;
1.3. Аймаг, нийслэл мод тарихад зориулж жил бүр нэг тэрбумаас доошгүй төгрөгийг төсөвт тусгаж байх, мод тарьж ургуулах иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагын санал, санаачилгыг дэмжих урамшууллын механизм, эдийн засгийн хөшүүрэг бий болгох;
1.4. “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний үр дүнг ойгоор бүрхэгдсэн талбай 0 хувьд хүрэх, нэн хүчтэй цөлжсөн газрын хэмжээ 4.0-с доошгүй хувиар буурсан байх, хүлэмжийн хийн шингээлтийг 2.5 сая тн-оор нэмэгдүүлсэн байхаар тооцох;
Хоёр. Төр хувийн хэвшлийн түншлэлийн талаар:
2.1. Ойн салбарын мэргэжлийн байгууллагын эрх олгох, ойн аж ахуйн арга хэмжээний гүйцэтгэлийн үр дүн, хяналт, мониторинг хийх зэрэг төрийн захиргааны байгууллагуудын зарим чиг үүргийг мэргэжлийн холбоодод шилжүүлэх;
2.2. Гадаад, дотоодын томоохон хөрөнгө оруулалт татах боломжтой төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх;
2.3. Ойн магадлан итгэмжлэлийн стандартыг боловсруулж, хараат бус хөндлөнгийн байгууллагаар магадлан итгэмжлэл хийх тогтолцоо бий болгох, олон улсын ойн магадлан итгэмжлэлийг нэвтрүүлэх бэлтгэл ажлыг хангах.
Гурав. Хүний нөөц, мэргэжилтэй боловсон хүчний талаар:
3.1. Ойн мэргэжилтэн бэлтгэх сургалт үйлдвэрлэлийн төв, коллеж, их, дээд сургуулийн хөтөлбөрийг харилцан уялдаатай болгож, шатлан суралцах боломжийг бүрдүүлэх;
3.2. Сум, суурин газар бүрт гурваас доошгүй ойжуулагч байхаар тооцож, “1,000 сургагч багш бэлтгэх” хөтөлбөрийг 2022 онд багтаан хэрэгжүүлэх, мэргэжилтэй ажилчдыг тоог 7000-д хүргэх;
Дөрөв. Үр, тарьц, суулгацын нөөц бүрдүүлэлтийн талаар:
4.1. Модлог ургамлын үр,тарьц, суулгац бэлтгэх, импортлох, хадгалах, худалдан борлуулах, тээвэрлэх, ашиглах, үрийн нөөцийн улсын сан бүрдүүлэх хууль, эрх зүйн орчин бий болгох;
4.2. Үр хадгалах байгууламжийг улсын хэмжээнд болон бүсчилсэн хэлбэрээр байгуулах;
4.3. Мод үржүүлгийн зориулалтаар ашиглаж байгаа газрыг газар ашиглалтын төлбөрөөс чөлөөлөх;
4.4. Мод үржүүлэг, ойжуулалтын зориулалттай машин, тоног төхөөрөмжийг худалдан авахад зориулж урт хугацаатай, хөнгөлөлттэй зээл олгох боломж бүрдүүлэх;
4.5. Үрийн нөөцийг жилд 290.0 мянган кг, жилд ургуулах тарьц, суулгацын хүчин чадлыг 30-100 сая ширхэгт хүргэх;
Тав. Агро-ойн аж ахуйг хөгжүүлэх талаар:
5.1. Агро-ойн аж ахуйг хөгжүүлэх чиглэлээр холбогдох хуулиудад нэмэлт, өөрчлөлт оруулж ой, газар тариалан, бэлчээрийн хоорондын харилцааг зохицуулах хууль, эрх зүйн орчин бий болгох;
5.2.“Дэлхийн агро-ойн төв ” олон улсын байгууллагад элсэж төсөл, хөтөлбөр хамтран хэрэгжүүлэх;
5.3.Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны харьяанд жимс, жимсгэнийн кластер хөгжүүлэх, Агро-ойжуулалтын судалгааны төв байгуулах.
Зургаа. Цөлжилт, газрын доройтлыг бууруулах талаар:
6.1. Ой, говийн баян-бүрд, хүлэрт намаг, цайдам зэрэг экологийн чухал экосистемийг нөхөн сэргээх чиглэлд шинэлэг, байгальд ээлтэй, технологид түшиглэсэн инноваци нутагшуулах;
6.2 Хур тунадас, уулын уруйн ус, шар усны ус болон илүүдэл урсац хуримтлуулах, усны нэмэлт эх үүсвэрийг ус, чийг дутмаг газруудад бүрдүүлэх далан, хаалтын системийн сүлжээг нэмэх;
6.3 Монгол орны байгалийн ялгавартай бүс нутгуудад цөлжилт, газрын доройтлыг урт хугацаанд судлах судалгааны төв байгуулж, технологи, инноваци үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхэд санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх;
6.4 Цөлжилт, газрын доройтлын чиглэлээр идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулдаг олон улсын байгууллага, донор улсуудтай хамтран ажиллах, туршлага судлах.
Долоо. Ой ашиглалт, ой модны үйлдвэрлэлийн талаар:
7.1. Ойгоос бэлтгэх модны дээд хязгаарыг тогтоож байгаа одоогийн хууль, эрх зүйн зохицуулалтыг өөрчлөн аймаг, сумын ойн менежментийн төлөвлөгөөг үндэслэн шийдвэрлэдэг тогтолцоонд шилжих;
7.2. Ойн замын сүлжээний нягтрал, эдийн засаг, экологийн ач холбогдлын судалгаа, тооцоо хийж, ойн аж ахуйн зориулалттай автозамын сүлжээг төлөвлөн улсын төсөвт тусган хэрэгжүүлэх;
7.3. Ойн нөөцийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах зорилгоор ойн арчилгаа, цэвэрлэгээ хийж, шахмал хавтан, эко хатуу түлш, цавчдас, модлог шахмал түлш зэрэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдийг НӨАТ-аас чөлөөлөх хууль, эрх зүйн орчин бүрдүүлэх;
Найм. Хот, суурин газрын ногоон байгууламжийн талаар:
8.1. Ногоон байгууламжийн асуудлыг хот суурин газрын төлөвлөлт, хөгжлийн хэтийн төлөвтэй уялдуулан зураг төслийн дагуу хөгжүүлэх;
8.2. Хот, суурин газрын ногоон байгууламжийн тухай бие даасан хууль гарган холбогдох журам, стандарт, норм, нормативыг шинэчлэн эрх зүйн орчныг тодорхой болгох;
8.3. Ногоон байгууламжид тарих зориулалттай тарьц, суулгац үржүүлэх газруудад татварын хөнгөлөлт, урамшуулал үзүүлэхийг төрөөс бодлогоор дэмжих;
8.4. Тарьц суулгац бойжуулах, хот суурин цэцэрлэгжүүлэх ажилд шаардагдах усны үнийг хөнгөлөх, чөлөөлөхийг зөвлөмжид тусгажээ.
Улстөр нийгэм
Д.Амарбаясгалан: Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимын тухай хуулийн шинэчлэлээр төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг бодитой болгох шаардлагатай
Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан, Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Ганхуяг, П.Сайнзориг, А.Ариунзаяа, Р.Батболд, М.Энхцэцэг, Д.Энхтүвшин, Б.Мөнхсоёл, П.Ганзориг нар өнөөдөр (2025.09.01) Монголын Үндэсний Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимын Ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэгч Б.Лхагважав тэргүүтэй төлөөллийг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтаар Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл, Татварын багц хуулийн шинэчлэл зэрэг асуудлаар санал солилцлоо.
УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан уулзалтын эхэнд Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд олон нийтээс санал авч буй энэ цаг үед танхимын төлөөлөлтэй ярилцаж, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг бодитой болгох шаардлагатай байгааг дурдлаа. Тэрбээр, УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуягийн ахалсан Татварын багц хуулийн хэрэгжилттэй танилцаж, санал дүгнэлт гаргах, шаардлагатай бол холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг аж ахуйн нэгж, бизнес эрхлэгчид, иргэдэд татвар ээлтэй байх эрх зүйн орчинг бүрдүүлэхээр ажиллаж, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслөө d.parliament.mn-д байршуулсан учраас уг асуудалд МҮХАҮТ-ын төлөөллийн санал, хүсэлтийг харгалзах нь чухал хэмээн онцоллоо.
МҮХАҮТ-ын Ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэгч Б.Лхагважавын зүгээс компани, аж ахуй нэгж байгууллагууд өнөөдрийн байдлаар 253 хууль биелүүлж, түүнийг дагалдан гарсан журам бүрийг хэрэгжүүлж байгаагаас шалтгаалж, өсөж өндийх боломж хумигдаж байна гэв. Тиймээс төрийн хүнд суртлыг арилгах, зохисгүй олон журмыг үгүй болгох УИХ-ын үйл ажиллагааг дэмжиж буйгаа илэрхийллээ. Мөн одоогийн хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа татварын хуулиудаар хувь хүнд татварын ачаалал их байгааг хөнгөлөх шаардлагатай талаар дурдав.
УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг, татварын багц хууль нь өрхийн орлогыг хамгаалахад чиглэсэн гэдгийг тодотгоод зөвшөөрөл, журмаар аж ахуйн нэгж байгууллага, бизнес эрхлэгчдэд хүнд суртал үүсгэдэг асуудлыг цэгцлэхээр шаардлагатай хуулиудад өөрчлөлт оруулахаар ажиллаж байна гэлээ. УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг, 1997 оноос хойш шинэчлэгдээгүй Дампуурлын тухай хууль болон бусад холбогдох хуулиудыг цогц байдлаар шинэчлэхээр ажиллаж байгаа, УИХ-ын гишүүн П.Ганзориг, Татварын багц хуулийн ажлын хэсэг нь эдийн засаг дахь төрийн оролцоог багасгах зорилготой, УИХ-ын гишүүн Д.Энхтүвшин, төрийн өмчит компаниуд зах зээлд томоохон байр суурь эзэлдэгт анхаарал хандуулах шаардлагатай, УИХ-ын гишүүн А.Ариунзаяа, Хөдөлмөрийн тухай хуулийг шинэчлэх, УИХ-ын гишүүн Р.Батболд, арбитрын шүүхийн асуудал, УИХ-ын гишүүн Б.Мөнхсоёл, Хөдөлмөрийн тухай хуулийг шинэчлэх ажлын хэсэг нь ажил хөдөлмөр эрхлэх боломжийг нэмэгдүүлэх зэргээр ажиллаж буй талаар, УИХ-ын гишүүн М.Энхцэцэг, Дулаан хангамжийн тухай хуулийн төсөлд санал авч эхэлсэн бөгөөд Цахилгаан хангамжийн тухай хуулийн төсөл боловсруулж байгаа талаар мэдээлэл өгч, байр сууриа илэрхийлсэн юм.
УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан мэргэжлийн байгууллага, холбоодтой хамтран ажиллаж, зөвлөмж авч ажиллах нь тухайн салбарын хууль, эрх зүйн шинэчлэлийг бодит үр дүнд хүргэхэд чухал ач холбогдолтой төдийгүй бизнес эрхлэгчдийг төлөөлж буй МҮХАҮТ нөгөө талаас чөлөөт өрсөлдөөнийг дэмжиж, хэрэглэгчийн эрх ашгийг хангадаг байхад анхаарлаа хандуулан ажиллах шаардлагатайг онцлов гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
Улстөр нийгэм
Шинэ Зеланд Улсын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли “Чингис хаан” Үндэсний музейд зочиллоо
Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалангийн урилгаар манай улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Шинэ Зеланд Улсын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга, ноён Жерард Браунли тэргүүтэй төлөөлөгчид өнөөдөр (2025.09.01) “Чингис хаан” үндэсний музейтэй танилцлаа.
Зочдыг Монгол Улсын Соёл, спорт, аялал жуучлал, залуучуудын сайд Ч.Ундрам, Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь Монгол-Шинэ Зеландын парламентын найрамдлын бүлгийн дарга С.Эрдэнэболд, “Чингис хаан” үндэсний музейн захирал С.Чулуун нарын албаны хүмүүс угтан авав.
Шинэ Зеланд Улсын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга, ноён Жерард Браунли тэргүүтэй төлөөлөгчид “Чингис хаан” үндэсний музейн Монголын эртний төрт улсын танхим, Их Монгол Улсын танхим, Их хааны өргөөг үзэж сонирхлоо.
Дараа нь “Чингис хаан” үндэсний музейн хүндэтгэлийн өргөөн дэх Чингис хааны Алтан хөшөөг үзэж сонирхоод, музейн хүндэт зочны дэвтэрт сэтгэгдлээ бичиж, гарын үсгээ зурлаа гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.
Улстөр нийгэм
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ШХАБ-ын дээд түвшний уулзалтад ажиглагчаар оролцож, үг хэллээ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Тяньжин хотноо Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллага (ШХАБ)-ын гишүүн орнуудын Төрийн тэргүүн нарын зөвлөлийн өргөтгөсөн хуралдаанд ажиглагчаар оролцож, үг хэллээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх хэлсэн үгэндээ, бүс нутгийн энх тайван, аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжилд ШХАБ-ын гүйцэтгэж буй үүргийг онцлон тэмдэглэж, Монгол Улс энхийг эрхэмлэсэн, олон тулгуурт, бие даасан гадаад бодлогоо тууштай хэрэгжүүлж ирснийг дурдав.
Мөн уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилт, байгалийн гамшгийн эрсдэлийг бууруулах чиглэлээр хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхийн чухлыг онцолж, “Тэрбум мод”, “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” зэрэг үндэсний хөдөлгөөнийг танилцуулан, 2026 онд Улаанбаатарт НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх конвенцын талуудын бага хурал (COP-17)-ыг зохион байгуулахаар ажиллаж байгааг тэмдэглэлээ.
Монгол Улс бүс нутгийн худалдаа, хөрөнгө оруулалт, тээвэр ложистикийн чухал зангилаа болох “Транзит Монгол” зорилтыг дэвшүүлж, ОХУ, БНХАУ-тай хамтран авто болон төмөр зам, эрчим хүч, аялал жуулчлалын томоохон төсөл, мөн байгалийн хий дамжуулах хоолойн төслийг хэрэгжүүлэхийн төлөө идэвхтэй ажиллаж байгааг онцлон тэмдэглэв.
ШХАБ-ын гишүүн бүх оронтой харилцан ашигтай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлж, бүс нутгийн интеграцид хувь нэмэр оруулахад бэлэн байгаагаа илэрхийлэв.
Түүнчлэн БНХАУын дарга Ши Жиньпиний дэвшүүлсэн “Даян дэлхийн засаглалын санаачилга” нь НҮБ төвтэй олон улсын тогтолцоонд хөгжиж буй орнуудын оролцоог нэмэгдүүлэх, тэдний дуу хоолойг шийдвэр гаргах түвшинд хүргэхийг чухалчлан онцолсныг талархан сайшаав.
Энэ удаагийн дээд түвшний уулзалтад ОХУ, БНХАУ, Энэтхэг, Казахстан, Киргиз, Тажикистан, Узбекистан, Пакистан, Иран, Беларусь, Турк, Азербайжан, Армени, Вьетнам, Малайз, Индонез, Лаос, Камбож, Туркменистан, Египет, Мальдив, Балба зэрэг улсын төрийн тэргүүн, Засгийн газрын тэргүүн нар оролцлоо.
Мөн НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга А.Гутерреш, ШХАБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Н.Ермекбаев, ТББ болон бүс нутгийн олон улсын байгууллагуудын удирдлагууд хуралдаанд оролцож, бүс нутгийн энх тайван, аюулгүй байдал, тогтвортой хөгжилд чиглэсэн өргөн хүрээний асуудлыг хэлэлцэв.
Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын гишүүн орнуудын Төрийн тэргүүн нарын зөвлөлийн өргөтгөсөн хуралдаан БНХАУ-ын Тяньжин хотноо амжилттай зохион байгуулагдлаа.
-
Цаг үе2023/03/01
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эрч, хүч ихсэнэ
-
Цаг үе2020/12/23
Бүх нийтийн бэлэн байдлын зэрэгт шилжсэн үед хэрэгжүүлэх арга хэмжээ
-
Шударга мэдээ2024/10/01
Эрүүгийн 17 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналтай шилжүүлэв
-
Цаг үе2021/02/17
"Ковид-19"-ийн вакциныг түгээхэд агаарын тээврийн компаниуд хамтарна