Бидэнтэй нэгдэх

Цаг үе

Монгол оронд Торнадо болж байсан баримтууд

Огноо:

,

974 оны долоодугаар сарын 21–нд Хэнтий аймгийн Батширээт сумын Хурх бригадын төвд гэнэтийн шуурганаар 10 гаруй хүн нас барж мал, амьтан үхэж үрэгджээ. Малын үхлийн шалтгааныг тогтоох үеэр бух, тугал 2-ын гадна байдал бүрэн бүтэн, гэмтэлгүй байв. Үүнд гайхсан нэгэн Бухны духанд чихрийн цаас шигдсэн байсныг таттал нүх байсан гэдэг. Тугалын эгмэнд хэд хэдэн чихрийн цаас шигдсэнийг авч шинжлэхэд ХБА-ын агентад ирсэн “11,20 –ын хатуу чихэр” харван орж алсныг тогтоожээ. Малчин Дорж 6-7 км зайнаас энэ үзэгдлийг ажиглан харахад:

Биндэръяа уулын оройд газар тэнгэр нийлэн эрчилсэн багана үүсэн хавь ойрын үүлийг соронзон татах мэт хаман нэгтгэж бөглүү нүргэлсэн дуу гарган Хурх бригадыг чиглэсэн байна. Шилжин явах замдаа хуйлраа нэг хөндийрч дахин газар шүргээд, уулын бэлээс чимээ нь ихсэн уур манан шиг өнгөтэй болсон аж. Төдөлгүй 100-200 м зайд байгаа чөдөртэй 2 морь, Зил-130 машин, бусад эд зүйлс, мал агаарт хөөрөн эрчилсэн хуйлраа руу орохыг хараад эмээж, малаа цуглуулан замаас нь холдож зайлсан гэдэг. Энэ үед тэнд байсан 16 хүний 4 нь азаар амьд үлдсэн ажээ. Тэрхүү эрчилсэн хуйлраа 100-200 метр өргөн зурвасаар, замдаа тааралдсан бүхнийг сүйтгэн, ой модыг хярган, өвс ногоог арчиж хаясаар 60 км явсан байна.

1977 оны зургаадугаар сарын 16-нд Завхан аймгийн Дөрвөлжин сумын “Онц” бригадын нутгаар хүчтэй шуурга болж цаг уурын “Хомын талын экспедици” өртөн, 2 тонн жинтэй ганг 800 м хол аваачиж хаян, сайтар даруулж бэхэлсан экспедицийн гэрийн дээвэр туургыг нь сугалж аваад явчихсан байна. Шуурга дөнгөж эхлэхэд үедээ 40 м/с зааж байжээ. Энэ үед Дөрвөлжин сумын цаг уурын өртөөнд заалт 34 м/с хүрч, 51 айлын гэр унан, шуурганы замаар нарийн өвс байхгүй болж, тэсэгний үндэс 10 см ил гаран, өнгөн хөрс хийссэн байна. Энэ үзэгдлийг 2 сарын дараа УЦУХ-ээс хиймэл дагуулын зураг, ЦАЗ, бусад мэдээг үндэслэн борооны бөөн үүлтэй холбож тайлбарласан байдаг.

Ховд аймгийн Зэрэг сумын төвд 1997 оны дөрөвдүгээр сард 45 минутын турш үргэлжилсэн шуурганы үеэр 57 м/с хүрч заагаад М-63 багаж эвдэрсэн байдаг. Энэ шуурганаар сумын клубын дээвэр хуурч, бас бус хохирол гарчээ. Үүнийг ажигласан ажиглагч Cb үүл байсан, үүлний дор газар үүлийг холбосон хар хуй харсан гэж ярьжээ.

Архангай аймгийн Хашаат суманд 2014 оны долоодугаар сарын 26-ны 19 цагт сумын төвөөс зүүн урагш орших Номгон багийн “Хөөвөр” хэмээх газар дуу цахилгаантай аадар бороо, мөндөр орж нөөлөг салхи салхилан, 1 хүн нас барж мал үхэж, машин тэрэг хийссэн байна. Тухайн үед Хашаат сумын төвд 28 минутын турш мөндөр  орж, салхины хурд 12 м/с хүрч байсныг бүс нутаг дахь ажиглагч мэдээлжээ. Хашаатад торнадо өргөн нь 300-400 м, урт нь 10 км орчим зурвас газар хамарснаас үүдэн 3 айлын гэр, 2 айлын байшин нурж, 1 парадо маркийн жийп автомашин хийсэн эвдэрч, 2.5 тонны даацтай Маяти маркийн ачааны машин ачаандаа байсан 1 тн ус  бүхий савны хамт 300 м орчим хийсч жолооч шидэгдэж нас баржээ. Машин нь дундуураа мушгисан мэт болжээ. 1 гүний худаг эвдэрч, нилээд хэдэн хүн байшин нурахад дарагдсан болон мөндөрт зохигдож гэмтсэний улмаас эмнэлэгт хүргэгдсэн, адуу 65, үхэр 8, хонь 34, ямаа 63 тоогоор хорогдсон бог малын нүд, толгой мөндөрт хага цохиулсан зэрэг үйл явдал болжээ. Хүмүүсийн харсанаар мөндөрийн хэмжээ тенисны бөмбөгний хэмжээтэй байсан аж. Хохирлын хэмжээг урьдчилсан байдлаар тооцоход 136,894,000 төгрөг болжээ.

Өвөрхангай аймгийн Тарнийн гүүр орчимд мөн 2014 он долоодугаар сарын 26 өдөр 17-18 цагийн орчимд Торнадо ажиглагдаж, ширүүн том мөндөр орсныг явуулын хүн зургаар баталгаажуулсан байдаг.

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Цаг үе

"Дансаа бүү ашиглуул” аяныг эхлүүллээ

Огноо:

,

Монголбанк, Цагдаагийн ерөнхий газар, Монголын банкны холбоо хамтран залилах, мөнгө угаах гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх, банкны харилцагч, хадгаламж эзэмшигчийн эрх ашиг, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах зорилгоор иргэдийн санхүү, эдийн засаг, хууль эрх зүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилгоор “Дансаа бүү ашиглуул” аяныг эхлүүллээ.

Монгол Улсын хэмжээнд 2025 оны эхний есөн сарын байдлаар нийт 38,090 гэмт хэрэг бүртгэгдэн шалгагдсанаас 13,393 нь залилах гэмт хэрэг байжээ. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 3,366 нэгжээр буюу 33.6 хувиар өссөн үзүүлэлт бөгөөд залилах гэмт хэргийн 85.1 хувь нь цахим орчинд үйлдэгдсэн байна.

Энэ удаад “Мета” компанийн хөндлөнгийн баримт шалгах түншээр ажилладаг “Монголын баримт шалгах төв” энэхүү аяны оролцогчоор ажиллана. Тус төв нь Facebook, Instagram, Threads платформд түгж буй хуурамч мэдээллийг баримтаар шалгаж, үнэлгээ өгснөөр тухайн хуурамч мэдээллийн хандалтыг бууруулан, түгээсэн хэрэглэгч бүрд мэдэгдэл хүргүүлдэг автоматжуулалт ашигладаг. Ингэж хуурамч мэдээлэлд өртсөн хүн бүрд бодит үнэн мэдээллийг хүргэх зохицуулалтаараа цахим орчинд залилангийн шинжтэй оролдлогуудыг бууруулахад чухал хувь нэмрээ оруулах юм.

Өнгөрсөн хугацаанд Монголбанк, Цагдаагийн ерөнхий газар, Монголын банкны холбоо бусад арилжааны банктай хамтран 2019 онд “Ятгах тусам нягтал”, 2020 онд “Нягтлах тусам аюулгүй”, “Ятгах тусам нягтал-2”, 2021 онд "Ятгах тусам нягтал-2021", 2022 онд “Unsend–Бүү шилжүүл”, 2023 онд “Цахим зөвлөмж” зэрэг нийт 6 удаагийн аяныг улс орон даяар амжилттай зохион байгуулж ажилласан.

Гэвч иргэдийн ойлголт, мэдлэг хангалтгүй байгаагаас залилан, луйварт өртөж хохирох явдал буурахгүй хэвээр байна. Тухайлбал, залилах гэмт хэргийн илрүүлэлт улсын хэмжээнд 42.7 хувьтай байгаа бөгөөд нийт иргэдийн 83 хувь буюу таван хүн тутмын дөрөв нь цахим орчин ашигладаг нь энэ төрлийн гэмт хэрэг нэмэгдэхэд нөлөөлж байна.

“Дансаа бүү ашиглуул” аяны хүрээнд иргэдийг цахим орчинд санхүүгийн гүйлгээ хийхдээ нэр, хаяг, байгууллагын итгэмжлэл, найдвартай байдлыг сайтар нягтлах, мөн өөрийн банкны дансаа бусдад ашиглуулахгүй байх зэрэг нөлөөллийн арга хэмжээ, бусад ажлыг иргэд, олон нийтэд хүргэхээр төлөвлөж байна.

Дэлгэрэнгүй унших

Цаг үе

Улаанбаатарт өдөртөө 3 хэм дулаан

Огноо:

,

Малчид, иргэд, тээвэрчдэд зориулсан мэдээ: Өнөөдөр нутгийн зүүн хэсгээр ялимгүй цас орж, хүйтэн салхитай байна.

2025 оны аравдугаар сарын 29-ний 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар ялимгүй цас орно. Бусад нутгаар цас орохгүй. 

Салхи нутгийн зүүн хагаст баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр, говь, тал, хээрийн нутгаар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Дархадын хотгор болон Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр 3 хэмийн хүйтнээс 2 хэм дулаан, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 9-14 хэм, Их нууруудын хотгор, Хангайн нурууны өвөр бэлээр 4-9 хэм, бусад нутгаар 0-5 хэм дулаан байна. 


УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Өдөртөө үүл багасна. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. 1-3 хэм дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Өдөртөө үүл багасна. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. 0-2 хэм дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Өдөртөө үүл багасна. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. 0 хэм орчим байна.


2025 оны аравдугаар сарын 30-наас 
2025 оны арваннэгдүгээр сарын 03-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Аравдугаар сарын 30-нд Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар, 31-нд Хэнтийн уулс, Сэлэнгэ, Ерөө, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр, 11-р сарын 01-нд зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 2-нд Хөвсгөлийн уулсаар ялимгүй цас орно. Салхи ихэнх нутгаар секундэд 4-9 метр, 31, 11-р сарын 01-нд говь, тал, хээрийн нутгаар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. 31-нд нутгийн баруун хэсгээр, цаашдаа ихэнх нутгаар өдөртөө дулаарч Дархадын хотгор, Завхан, Заг-Байдраг голын эхээр шөнөдөө 12-17 хэм хүйтэн, өдөртөө 2 хэмийн хүйтнээс 3 хэмийн дулаан, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Идэр, Тэс, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 9-14 хэм хүйтэн, өдөртөө 2-7 хэмийн дулаан, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 2 хэмийн хүйтнээс 3 хэмийн дулаан, өдөртөө 10-15 хэм дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 хэм хүйтэн, өдөртөө 5-10 хэм дулаан байна.

Дэлгэрэнгүй унших

Цаг үе

“Хууль ба шударга ёс” бүтээлийн уралдаан зарлалаа

Огноо:

,

Европын Холбооны санхүүжилтээр Олон Улсын Эрх зүйн Хөгжлийн Байгууллагын хэрэгжүүлж байгаа “Шүүх эрх мэдлийн байгууллагын хамтын ажиллагаа ба ил тод байдал” 2024–2026 төслийн хүрээнд Монгол Улсын эрх зүйн тогтолцоо, хууль, шүүхийн байгууллагын талаарх эрх зүйт төрийн үнэт зүйлийг сэтгүүл зүйн бүтээлд тайлбарлах замаар шүүхийн бие даасан, хараат бус байдал, болон шүүх үйл ажиллагааны ил тод, шударга байдлыг олон нийтэд ойлгомжтой, хүртээмжтэй хэлбэрээр хүргэх зорилгоор энэхүү уралдааныг зохион байгуулж байна.

Уралдаанд сэтгүүлч, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын төлөөлөл, хуульч, судлаач, Иргэний нийгмийн байгууллагын төлөөлөл, сошиал медиа контент бүтээгчид, нөлөөлөгчид оролцох боломжтой.

Бүтээл нь сэтгүүл зүйн ажлын арга барилыг ашигласан байх бөгөөд:

- Телевизийн бүтээл, нэвтрүүлэг;

- Подкаст, радио нэвтрүүлэг;

- Нийгмийн сүлжээний контент (видео, цуврал кампанит ажил гэх мэт);

- Сэтгүүл зүйн нийтлэл, өгүүлэл, сурвалжилга зэрэг төрлөөр хүлээн авна.

Бүтээлд тавих шаардлага:

- 2025 оны 10-р сарын 27-оос 12-р сарын 15-ны хооронд хэвлэл мэдээлэл, нийгмийн сүлжээгээр олон нийтэд түгээсэн байх;

- Нийтлэл, нэвтрүүлэг, контентын агуулга, өгүүлэмж өмнө нь ямар нэг суваг, платформоор түгээсэн бүтээлтэй давхцахгүй байх;

- Баримт нотолгоонд тулгуурласан, бодит байдалд нийцсэн, ёс зүйтэй мэдээлэлтэй байх;

- Видео, аудио бүтээл 20 минутаас хэтрэхгүй байх, нийтлэл, бичвэр хэмжээ 2000 үгээс хэтрэхгүй байх;

- Бүтээлийг цахим хэлбэрээр (видео, аудио, бичгийн гм) эх файлын хамт нийтэлж, нэвтрүүлсэн холбоостой нь ирүүлнэ.

Шагналын сан

• Нэгдүгээр байр (1): 8 сая төгрөг

• Хоёрдугаар байр (1): 5 сая төгрөг

Бүтээл хүлээн авах хугацаа

2025 оны 11 дүгээр сарын 25-аас 12 дугаар сарын 15-ыг хүртэл

Бүтээл хүлээн авах цахим хаяг: Mongolia@idlo.int

Холбоо барих утас: +976-11-320904

Дэлгэрэнгүй унших

Санал болгох