Бидэнтэй нэгдэх

Цаг үе

С.Чулуун: Ласло Фөлдешийн ажилласан газар угсаатны зүйн судалгаа харьцуулалт хийн

Огноо:

,

Монгол Улсад угсаатны зүйн мэргэжлийн судалгааны салбар үүсэж хөгжсөний 40 жилийн ой, Монгол-Унгар улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 75 жилийн ой энэ жил тохиож буй.
 
Ойн хүрээнд Чингис хаан Үндэсний музейн Судалгаа,сан хөмрөгийн эрхлэгч, доктор (Ph.D) Г.Бямбарагчаагийн санаачлан хэвлүүлж буй “Дорныг дурандахуй” Унгарын угсаатан судлаач Ласло Фөлдешийн гэрэл зургийн цуглуулга дахь Монголчуудын дүрслэл номын нээлт (2025.05.07) тус музейн номын санд боллоо.
 
Номын нээлтэд Чингис хаан Үндэсний музейн захирал, академич С.Чулуун, Унгар улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд, Монголч эрдэмтэн Др.Обрущанский Борбала Анна, ШУА-ийн Түүх, угсаатны зүйн хүрээлэнгийн захирал, дэд профессор Л.Эрдэнэболд нар оролцон үг хэлж, бусад эрдэмтэн судлаачид байлцав.
 
Унгар-Монголын эрдэмтэд олон жил монголын түүх, нүүдэлчдийн ахуй соёл, уламжлалын талаар судалсаар ирсэн. Өнөөдрийн арга хэмжээ хоёр улсын эрдэмтдийн хамтын судалгааны тасралтгүй үргэлжлэлийн нэг. Хэд хэдэн онцлогийг дурьдахад судлаач Монголын хамгийн өвөрмөц газрыг сонгож ажилласан нь санамсаргүй сонголт биш. Учир нь Дорнодын Хөлөнбуйр, Сэргэлэн Баян-Уул нь үзэмчин барга хоёр монгол улсад ирж суурьшсан хуучин уламжлалт соёл харьцангуй хадгалагдаж шинэ соёлтой хосолж байсан цаг үетэй давхцаж ажилласан гадаадын хоёр дахь мэргэжлийн угсаатан зүйч. Хуучин уламжлалт монгол ахуй соёл хадгалж нүүж ирсэн угсаатны бүлэг хүмүүс монгол улсын нутагт ирээд хэрхэн амьдарч байгааг харьцуулан харах боломжийг олгосон. Унгарын судлаачид мэргэжлийн түвшинд монголын нүүдэлчдийн түүхийг судалж XX зуунд шинжлэх ухааны судалгаа хийх ажлыг эхлүүлсэн.Түүний хийсэн судалгааны эх хэрэглэгдэхүүнийг монголын судлаачид мэдэх боломжийг олгож өгсөн гэдгийг онцлов.
 
Унгарын Угсаатны зүйн хүрээлэнтэй сүүлийн 10 гаруй жил хамтран ажиллаж байгаа бөгөөд, Ласло Фөлдешийн ажилласан газар ирэх 9 сард ажиллаж, угсаатны зүйн судалгаа харьцуулалт хийнэ гэдгээ энэ үеэр Чингис хаан Үндэсний музейн захирал, академич С.Чулуун мэдэгдлээ.
 
"Дорныг дурандахуй” номонд Угсаатны зүйч Ласло Фөлдешийн Монгол улсад хийсэн угсаатны зүйн хээрийн судалгааны үеэр авсан 250 гаруй гэрэл зургууд анх удаа хэвлэгдэж буй бөгөөд, зүүн бүс нутгийн монголчуудын ахуй амьдрал, гэр орон сууц, хувцас, малчдын нүүдэл, нутагшил, гэр ахуйн эдлэл хэрэгсэл, гар урлал зэрэг олон талын агуулж буйгаараа онцлогтой.
 
Ласло Фөлдеш 1967 онд анх Монголд ирсэн, түүний авсан гэрэл зургууд нь ХХ зууны дунд үеийн Монгол малчдын нутагшил, нүүдлийн МАА эрхлэлт, монголчуудын уламжлалт амьдралын хэв маяг, хувцас хунар, гэр, орон сууц, эдлэл хэрэгслийн талаарх олон мэдээллийг агуулсан байдаг бөгөөд түүний судалгааны явцад авсан олон зуун гэрэл зургууд өдгөө Унгар улсын Угсаатны зүйн музейн сан хөмрөгт хадгалагдаж буй.
Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Цаг үе

Т.Даваадалай: Улаанбаатар хотыг нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хот болгоход анхаарч ажиллаж байна

Огноо:

,

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай болон холбогдох албаныхан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл Улаанбаатар хотын гудамж, замын нөхцөл байдлыг үнэлж, үйлчилгээний газрууд, нийтийн тээврээр үйлчлүүллээ. Энэ үеэр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн Улаанбаатар хотод амьдрахад ямар бэрхшээл тулгардаг, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэх талаар хэлэлцэж, гаргалгааг ярилцлаа.

“Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд 2.5 км замыг туулахдаа эхлээд үйлчилгээний байгууллагын нөхцөл байдалтай танилцлаа. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, тэр дундаа тэргэнцэртэй иргэн дэлгүүр, хоолны газар зэрэг үйлчилгээний байгууллагаар үйлчлүүлэхэд орц, гарцын асуудал хамгийн их саад болдог. Ихэвчлэн налуу зам байдаггүй. Ороход хаалганы хөндлөвч төмөртэй хэсгүүд саад учруулж байлаа.

Үүний дараа Улаанбаатар хотын төвийн гудамжаар явган замын нөхцөл байдалтай танилцлаа. Улаанбаатар хотоос төвийн бүсийн гол, гудамж замын 15 байршилд 59.6 км явган замыг байгалийн чулуугаар жигдэлж, нэг стандарттай болгож байгаа нь бүх иргэнд ээлтэй, хүртээмжтэй байдлыг бий болгох зорилготой. УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл хуучин явган замтай хэсгээр явахад эвдрэл, гэмтэл, доголтой хэсгүүд таарч байв. Хуучин явган замын хээтэй болон хөндлөн хийцүүд, эвдрэл нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн явах саад учруулдаг. Ийм замаар тэргэнцэртэй хүн удаан явахад бөөр өвддөг гэдгийг тэргэнцэртэй иргэд хэлж байв. Хүүхдийн тэрэгтэй явахад ч гэсэн хүндрэлтэй, донсолгоотой байдаг гэнэ. Харин байгалийн чулуугаар шинэчилж байгаа явган замууд нэг жигд учраас бэрхшээл байхгүй гэсэн юм.

УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун “Монголд хөгжлийн бэрхшээлтэй 10 хүн тутмын 6 нь олдмол бэрхшээлтэй байдаг. Хамгийн энгийн жишээг та бүхэн сая харлаа. Тэргэнцэртэй хүн үйлчилгээний газрууд руу ороход налуу зам байдаггүй. Хотын явган хүний зам нэгдсэн стандартгүй байгаа нь зорчиход хүндрэл үүсгэдэг. Бид Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай конвенцын хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог дэмжиж ажиллах үүрэгтэй. Үүний нэг жишээ болгож “Гэрээсээ гарцгаая” аяныг хэрэгжүүлж байна. Биет байдлаар орчны хүртээмжийг хэрхэн сайжруулах вэ гэдэгт шалгуур үзүүлэлтүүдийг ийнхүү туршиж байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийг хангах, амьдрах орчныг дээшлүүлэх зорилгоор нутгийн удирдлагын байгууллагуудын оролцоог сайжруулахын тулд 32 шалгуур үзүүлэлт бүхий 13 бүлэг төлөвлөгөөг тусгасан гарын авлагыг мөн боловсруулсан” гэдгийг хэллээ.

 

Нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай “Гэрээсээ гарцгаая” аяныг дэмжиж, 2.5 км газарт явган зам, үйлчилгээний байгууллагууд, нийтийн тээврээр зорчлоо. Хот гэдэг бол ганцхан хүнд зориулагдаагүй. Хот бүх хүнд тэгш, хүртээмжтэй орчин нөхцөлтэй байх ёстой. Улаанбаатар хотод хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг сайжруулахад дутагдалтай зүйлс нэлээд ажиглагдлаа. Үйлчилгээний газрууд налуу замаа шийдэж өгөх хэрэгтэй. Нийтийн тээврийн жолооч нар хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнтэй хэрхэн харьцах, тэдэнд хэрхэн туслахад суралцмаар байна. Явган хүний замыг нэгдсэн стандартаар шинэчлэх нь чухал байна. Улаанбаатар хотын зүгээс нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хотыг бий болгоход уялдаа холбоотой ажиллана” гэдгийг тодотгов.

“Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд дараагийн зогсоол нийтийн тээврээр үйлчлүүлэх байв. Тэргэнцэртэй иргэн нийтийн тээврээр үйлчлүүлэхэд орц, гарцын асуудал мөн хүндрэлтэй байдаг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд зориулсан буух товчлуурыг ашиглаж сурах, бууж, суух налуу замыг ашиглаж сурах хэрэгтэй. Үүний тулд нийтийн тээврийн жолооч нарыг сургалтад хамруулах ажлыг зохион байгуулах талаар аянд оролцогсод хэлэлцэв. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төвийн гаднаас аяны маршрут өндөрлөж, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл санал бодлоо хуваалцаж, нийслэлийн Засаг даргын орлогч Т.Даваадалай, УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун нар санал хүсэлтүүдийг бодит ажил хэрэг болгоход гар бие оролцохоо илэрхийллээ.

Дэлгэрэнгүй унших

Цаг үе

Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл өнөөдөр дуусна

Огноо:

,

Нийслэлийн хүүхдийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл үргэлжилж байна. 2025-2026 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 278,290 хүүхдийг сургуулийн өмнөх боловсролд хамруулах хэрэгцээ үүснэ. Үүний 135,582 хүүхэд нь нийслэлд хамаарна.

Нийслэлийн хүүхдийн цэцэрлэгийн бүртгэлийн системд  наймдугаар сарын 15-ны байдлаар 104,031 хүүхдийн бүртгэлийг баталгаажуулжээ.  Нийт хамрагдах хүүхдийн 76,7 хувь цахим бүртгэлээ баталгаажуулсан байна.

  • Хоёр настай хүүхэд -22.762
  • Гурван настай хүүхэд -24.693
  • Дөрвөн настай хүүхэд -27.563
  • Тав настай хүүхэд -29.031 бүртгүүлсэн байна. Цэцэрлэгийн  цахим бүртгэл  өнөөдөр дуусна.

Иргэд хүүхдээ цэцэрлэгт хамруулах үйлчилгээг авахдаа дараах зүйлсийг анхаарна уу.

  • Өөрийн болон хүүхдийнхээ хаягийн бүртгэл, мэдээллийг нягталж, баталгаажуулсан байх;
  • Таны хүүхэд өнгөрсөн жил цэцэрлэгт хамрагдсан бол тухайн цэцэрлэгтээ “Үргэлжлүүлж явах” эсэх сонголтыг хийх;
  • Хэрвээ шилжилт хөдөлгөөнийг энэ хугацаанд хийх бол 2025 оны  наймдугаар сарын 15-ны өдрөөс өмнө баталгаажуулсан байх ёстой аж.
Дэлгэрэнгүй унших

Цаг үе

Карго хүргэлтийн ажилчид гар утас хулгайлжээ

Огноо:

,

Энэ оны наймдугаар 14-ний өдөр "Карго хүргэлтийн ажилтан гар утас хулгайлсан байна" гэх дуудлага мэдээлэл цагдаагийн байгууллагад бүртгэгдсэн.

Бүртгэгдсэн дуудлага мэдээлэлтэй холбогдуулан цагдаагийн байгууллагаас шалгалтын ажиллагаа явуулахад 26-27 насны 2 этгээд Samsung, Redmi, iphone, Huawei, Oppo маркийн нийт 30 орчим ширхэг гар утсыг хулгайлсан болох нь тогтоогдож, мөрдөн шалгах ажиллагаа үргэлжилж байна.

Энэ төрлийн хулгайлах гэмт хэрэг нь иргэдийн анхаарал болгоомжгүй байдлыг ашиглан үйлдэгддэг тул болзошгүй эрсдэлээс хамгаалж, өөрийн санхүү, эд хөрөнгийн аюулгүй байдалд хариуцлагатай хандахыг зөвлөж байна.
Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа

Санал болгох