Бидэнтэй нэгдэх

Үзэл бодол

Ё.Баатарбилэг: Энэ бүх зохицуулалт хүүхдийн төлөө, тэдний сурч боловсрох эрхийг орхигдуулахгүй байхын төлөө

Огноо:

8 сар 11 өдөр.өмнө

,

Монгол Улсын Засгийн газрын ээлжит хуралдаан энэ сарын 19-ний өдөр болж, шинэ коронавирусний дэгдэлтийн эрсдлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, хуулийн этгээдийг гамшгаас хамгаалах бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүлсэн хугацааг 2020 оны гуравдугаар сарын 30-ны өдрийг хүртэл сунгалаа.

Хорио цээрийн дэглэмийг үргэлжүүлэх болсонтой холбогдуулан Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ё.Баатарбилэг боловсрол болон бусад салбарт авах зохицуулалт арга хэмжээний талаар мэдээлэл өглөө.

Боловсролын салбарт:

1. Цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн жилийн үргэлжлэх хугацааг хойшлуулж, сунгахгүй. Өөрөөр хэлбэл цэцэрлэг болон ерөнхий боловсролын сургуулийн I-V ангийн сурагчдын хувьд 6 дугаар сарын 01-ний өдрөөс, VI-XII ангийн сурагчдын хувьд 6 дугаар сарын 08-ны өдрөөс эхлэн амарна.

2. Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчид 3 дугаар улирлаар амрахгүй үргэлжлүүлэн хичээллэнэ. Мөн 4 болон 5 дугаар сарын бүх Бямба гарагуудад хичээллэх зохицуулалт хийнэ.

3. Анги дэвших болон төгсөх шалгалтын 7 хоногийг хичээлийн 7 хоногт шилжүүлж, шалгалтыг хичээлийн жилийн үргэлжлэх хугацаанд багтаан зохион байгуулна.

4. Үлдсэн 2 долоо хоногийн хичээл, сургалтын агуулгыг “Теле хичээл”-ээр зохион байгуулах зохицуулалт хийнэ. Мөн Теле хичээлээр заасан шинэ агуулгыг бататгах 1 долоо хоногийн хичээлийг бэлтгэнэ. Өнөөдрийн байдлаар 500 гаруй цагийн 6700 минутын Теле хичээлийг бэлтгэн, телевизүүд 4 долоо хоногийн турш нэвтрүүлж байна.

5. Сургуулийн өмнөх боловсролд Теле хичээл, хөгжүүлэх үйл ажиллагаа зохион байгуулагдана.

6. Төрийн өмчийн их, дээд сургуулиуд Боловсролын удирдлага мэдээллийн систем /БУМС/-ээр оюутнуудын цахим хичээлийн сонголт, хичээлийн явц, оролцоог хянаж байна. Хорио, хөдөлгөөний хязгаарлалтын хугацааг сунгах тохиолдолд хичээлийн жилийн үргэлжлэх хугацааг сунгахгүй.

7. Элсэлтийн ерөнхий шалгалтыг VI сарын 8-11-ний өдрүүдэд зохион байгуулж, их дээд сургуулийн элсэлтийг VI сарын 15-нд дуусгахаар төлөвлөж байна.

Соёл, шинжлэх ухаан, спортын салбарт:

1. Телевиз, радио, интернэтэд суурилсан уран бүтээл, шилдэг контентыг урын сангаараа дамжуулж олон нийтэд хүргэх хөтөлбөрийг боловсруулж, хэвлэл мэдээллийн байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлнэ.

2. Улсын хэмжээнд төлөвлөгдсөн спортын тэмцээн, наадам, сургалт, олныг хамарсан үйл ажиллагаа болон нийтийг хамарсан биеийн тамир, спортын аливаа үйл ажиллагаа, сургалт, семинаруудыг бүрэн зогсоосон зөвлөмж чиглэлийг үргэлжлүүлнэ.

3. Үндэсний шигшээ багаас бусад спортын секц, дугуйлан хичээллүүлэхийг хориглох, олимпийн эрх, оноо олгох тэмцээнээс бусад олон улсын тэмцээнд баг тамирчид оролцохгүй байх зохицуулалт үргэлжилнэ.

4. Шинжлэх ухаан, инновацийн салбарт төсөв, санхүүтэй холбоотой хүндрэл үүсэхгүй, өмнө нь хэрэгжүүлж байсан зөвлөмж, чиглэлийн хэрэгжилтийг сайжруулна гэдгээ мэдэгдлээ.

Тэрбээр мөн "4, 5 дугаар сард багш сурагчид аль аль нь ачаалалтай байх болно. Эцэг эхчүүд ойлгож, багш болон хүүхдэдээ дэм тус болоорой. Энэ бүх зохицуулалт хүүхдийн төлөө, тэдний сурч боловсрох эрхийг орхигдуулахгүй байхын төлөө хийж байгааг ойлгохыг хүсье" гэлээ.

Эх сурвалж: БСШУСЯ

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Монгол Улсын Их Хурлын 2020 оны сонгуулийн санал хураалт дуусах хүртэл сайтын сэтгэгдэл бичих талбарыг түр хаасан тул хүлцэл өчье. SHUDARGA.MN сайтын редакц

Үзэл бодол

Интернэтийн хурдны шинэ дээд амжилт: Секундэд 178 терабит

Огноо:

19 цагын өмнө

,

Дэлхийн хамгийн хурдан өгөгдөл дамжуулах хурдыг Лондонгийн их сургуулийн инженерүүдийн баг гүйцэтгэж өмнөх дээд амжилтаас 20 хувиар ихэсгэсэн байна. Xtera, KDDI Research гэх холбооны хоёр компанитай хамтран ажилласан ба судалгааны багийг доктор Lidia Galdino (Лондонгийн их сургуулийн электроник цахилгаан инженерийн тэнхим) ахалсан бөгөөд мэдээлэл дамжуулах хурдыг секундэд 178 терабит болгосон.

Энэхүү хурдаар нь Netflix–ийн видео санг 1 секундээс ч бага хугацаанд татах боломжтой. Энэхүү амжилт нь одоогийн байдлаар дэлхий дээр тархсан байгаа ямар ч сүлжээний системээс 2 дахин их чадалтай ба одоо ашигладаг оптик дамжууллаас илүү өргөн гэрлийн муж ба долгионы уртыг ашиглажээ. Одоогийн сүлжээний бүтэц нь 4.5THz –ийн хязгаарлагдмал зурвасын өргөнийг ашиглаж байгаа бөгөөд харин судлаачид 16.8THz-ийн зурвасын өргөнийг ашиглажээ. Судлаачид энэхүү ажилдаа илүү өргөн зурвасаар дохио дамжуулахдаа өөр өөр өсгөлтийн технологиуд (дохио өсгөх) хослуулсан ба геометрийн хэлбэржүүлэлтийн аргыг хөгжүүлэх замаар мэлээлэл дамжууалах хурдыг ахиулсан байна. Энэхүү аргын давуу тал нь одоо байгаа систем дээр 40-100км зайд байрладаг өсгөгчийг шинэчлэх замаар ашиглах боломжтой.

(Өсгөгчийг шинэчлэхэд 16000 фунт стерлинг ба суурин газар оптик утас  суурилуулахад нэг км-т 450000 фунт стерлинг болно.)

Энэхүү хурдны тусламжтайгаар хамгийн анхны хар нүхний зургийг цаг хүрэхгүй хугацаанд татаж авах боломжтой юм. Энэхүү зургийг хагас тонн хатуу дискэн дээр хадгалан онгоцоор зөөвөрлөж байсан. Мөн энэхүү хурд нь Америкийн математикч Клод Шенноны олж тогтоосон өгөгдөл дамжуулах онолын хязгаарт тун дөхөж очсон байна.

                                                                        Dr.Lidia Galdino

Лондонгийн их сургуулийн багш, хатан хааны академийн эрдэм шинжилгээний ажилтан доктор Галдино /Galdino/ хэлэхдээ орчин үеийн үүлэн мэдээллийн төвүүд харилцан холболт хийхдээ 35 терабит хүртэл өгөгдөл дамжуулах боломжтой бол бидний ажиллаж буй энэхүү шинэ арга нь одоо байгаа дэд бүтцийг мөн оптик шилэн холболтын зурвасын өргөнийг илүү үр ашигтайгаар ашиглах  боломжийг өгч байна гэж хэлсэн байна. "COVID-19" цар тахалтай холбоотойгоор өргөн зурвасын үйлчилгээний эрэлт эрс нэмэгдэж өмнөх үетэй харьцуулахад интернэтийн урсгал 60 хувиар өссөн байна. Урьд өмнө нь тохиолдож байгаагүй ийм нөхцөл байдлаас улбаалан өргөн зурвасын сүлжээний байдал илүү ноцтой болж байна.

Түүнчлэн доктор Галдино нэмж хэлэхдээ "COVID-19"-ийн хямралаас үл хамааран интернэтийн урсгал сүүлийн 10 жилийн хугацаанд нэмэгдэж байсан ба энэ бүх өсөлт нь интернэтийн үнэ буурч байсантай холбоотой гэж хэлсэн байна. 

Мэдээ бэлтгэсэн: Мэдээллийн технологийн салбарын ЭША Ө.Баттулга

Дэлгэрэнгүй унших

Үзэл бодол

Саалийн үнээгээ олон болгох боломж

Огноо:

2 өдрийн өмнө

,

-Төрийн банкны тогтоосон сайн жишиг буюу зөв багийг зөв газарт нь...-
 
Г.ХЭРЛЭН

Саяхныг хүртэл Монгол Улс “Эрдэнэт” үйлдвэр гэсэн саалийн ганцхан үнээтэй байлаа. Дэлхийн зах зээл дэх зэсийн үнийн өсөлт, уналтаас хамаарч монголчууд бүсээ чангалах, үгүй нь шийдэгддэг байв. Зарим жил бүсээ тасартал “таргалж”, заримдаа “гол”-оо тасартал бүсээ чангалдаг байсныг бид мэднэ. Тэгвэл дэлхийн зах зээл дэх нүүрсний үнийн өсөлт, Тавантолгойн бүлэг ордын эдийн засгийн эргэлт Монгол Улсыг дан ганц “Эрдэнэт” үйлдвэрээс хараат бус болгосон. Оюутолгойн ордыг ашиглаж эхэлсэн нь ч бас Монгол Улсын эдийн засгийг томроход том түлхэц болсон нь гарцаагүй.

Гэхдээ энэ бүхэн бидэнд хангалттай байна гэж үү? Дэлхий нийтээр цар тахалд нэрвэгдээд буй энэ цагт Монгол Улсын хөгжлийн загвар дан ганц уул уурхай дээр явах нь өрөөсгөл гэдэг нь ойлгомжтой болж байна. Тэр тусмаа төрийн өмчит, төрийн оролцоотой бүхэн санхүүгийн хувьд чадавхигүй байгаа үед эдийн засгийг зөв удирдах сайн менежерүүд үгүйлэгдэх боллоо. Өөрөөр хэлбэл, төр муу менежер гэх тогтсон хэлцийг өөрчилж, төр дэх зөв менежментийн талаар бодолцох ёстой цаг болжээ.

Цэнхэр, ягаан тасалбараас эхэлсэн өмч хувьчлал хуудуутай болсон эсэх маргаан өнөөдөр ч тасраагүй байгаа үед төр өмчтэй байх нь зөв эсэх дээр шүүмжлэл, маргаан гарсаар л байна. Төр өмчтэй байхыг эсэргүүцдэг хэсгийн барьдаг тоо, ярьдаг үг нь ч үнэнээс зөрдөггүй. Учир нь, Монгол Улсад төрийн өмчит компани 117 байна. УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалангийн хэлснээр эдгээр компанийн нийт үнэлгээ нь 32 их наяд төгрөгт хүрсэн гэх. Гэвч бодит байдал дээр энэ компаниудын 62 хувь нь огт ашиггүй ажиллаж, өрийн хэмжээ нь 10.5 их наяд төгрөгт хүрээд байгаа юм. Тиймээс л ашиггүй ажилладаг компаниудаасаа төр татгалзаж, хувийн хэвшилд шилжүүлэх замаар ачаагаа хөнгөлөх ёстой гэсэн мессеж хаа сайгүй хүчтэй явж байна. Харамсалтай нь, УИХ-аар өөр хуулийн төсөл хэлэлцэх үед ч яригддаг “Төр муу менежер” гэх энэ сэдэв ашигтай ажиллаж байгаа төрийн өмчит компаниудыг хувьчилж авах чиглэл рүү хандаад байгаа нь нууц биш.

Төрийн өмчит компаниуд ирэх оны төсөвт 183 тэрбум төгрөг төвлөрүүлэх ёстой. Уул уурхайн лицензтэй, тэр чиглэлд ажилладаг хэд нь Ирээдүйн өв санд үүнээс ч дутахааргүй хөрөнгө төвлөрүүлэх тооцоо бий. Гэтэл эдгээр их ашиг, орлого хэдхэн компанид л ногдож байгаа юм. Угтаа төрийн өмчит бүх компани “Эрдэнэт” үйлдвэр шиг, эсвэл “Эрдэнэс  Тавантолгой” шиг, магадгүй Төрийн банк шиг ажилладаг бол бүх зүйл эерэг талдаа яригдах байлаа. Энэ гуравхан компани дээр жишээ татаж ганц нэг санааг дор өгүүлье.

Монгол Улсын иргэн бүр анх удаа “Эрдэнэс Тавантолгой”-н ногдол ашгаа энэ жил авлаа. Хэрэв энэ компанийг хэн нэгэн хувийн хэвшилд өгчихсөн бол монголчууд нийтээрээ нэг дор ногдол ашиг авч чадахгүй л байлаа. Хэрэв “Эрдэнэт” үйлдвэрийг улсад 100 хувь буцааж аваагүй бол төрд хурааж авдаг төлбөр, хураамж, татвар, ногдол ашгийн хэмжээ өмнөхөөсөө өсөх биш, улам уруудах байсан нь тодорхой л зүйл. Бас үүн шиг Төрийн банкийг хувьчилчихсан бол 27 тэрбум төгрөгийн ашиг (энэ бол 2020 оны эхний III улирлын ашиг) хэнд очих байсан бол? Энэ бүх мөнгө нийтэд биш, нэг хэсэг хүнд л зориулагдах байсан нь бодит үнэн.

“Эрдэнэт” үйлдвэр төдийгөөс өдий хүртэл Монгол Улсын саалийн ганц үнээ байсныг бид бүгд мэднэ. ОХУ-д байсан 49 хувь Монголд орж ирснээр, тэр тусмаа төр 100 хувь авснаар нөхцөл байдал улам сайжирч байгааг бүгд л ярьж, бичиж байна. Тэгэхээр илүүг нурших нь илүүц биз. “Эрдэнэс Тавантолгой” ч ялгаагүй ашигтай ажиллаж, хувьцаа эзэмшигч 2.5 сая иргэнд ногдол ашиг тараагаад буй. Тавантолгойн төмөр зам зэрэг улсын томоохон бүтээн байгуулалтын санхүүжилтийг тэд л хийж байна. Тиймээс энэ хоёрыг түр хойш тавиад Төрийн банкны дотоод руу өнгийе. Учир нь, банк бол уул уурхай биш. Тэнд зэс баяжуулж, нүүрс ухах бус, дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлт ч биш, жинхэнэ менежмент л ашиг авчирдаг газар.

Төр банктай байх нь зөв үү? Энэ асуултад янз бүрийн л хариулт ирдэг. Хүн бүр, дор бүрнээ өөр өөрийнхөөрөө хариулах биз. Гэхдээ нэг л зүйл төр өөрийн гэсэн банктай байх нь зөв гэдгийн баталгаа болж байгаа юм. Юу гэхээр, төрийн үйлчилгээг түвэг чирэгдэл багатай үзүүлэхэд, төлбөр хураамж татуу байлгахад л энэ банк хэрэгтэй гэдэг нь энгийн иргэний хувьд ойлгомжтой байгаа юм. Цар тахал гарчихаад байгаа энэ цаг мөчид Төрийн банк л зээлийн хүүг буулгах, иргэдэд очих санхүүгийн дарамтыг нимгэлэх чиглэлд түүчээ болж, бусад банкаа манлайлж чадаж байна. Ипотекийн зээлийн хүүг 6 хувь болгох ажлын явцаас ч энэ нь тодорхой харагдаж байна шүү дээ. Үүнээс гадна төр өөрөө банктай байгаа учраас л Засгийн газарт дэлхий нийтийг хамарсан цар тахлын үед иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийг санхүүгийн дарамтад орохоос урьдчилан сэргийлэх бодлогоо уян хатан явуулах боломж бүрдэж байна. Цар тахал хаалга тогшсон өдрөөс хойш Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж буй бодлогыг хэрэгжүүлэх зорилгоор Төрийн банк үе шаттай арга хэмжээ авсаар 11 төрлийн зээлийн хүүгээ 1.2-4.8 хувиар бууруулсан байна.

Энэ хэрээр иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн ачаа хөнгөрсөн л гэсэн үг. Хамгийн гол нь зээлийн хүүг бууруулахын тулд эх үүсвэрийн зардлаа бууруулж, тогтвортой нэмэгдүүлэх үүднээс олон улсын зах зээлд Төрийн банкны удирдлагууд тоглож чадаж байгаа нь олзуурхууштай. Тун саяхан тус банкны цахим хуудаст “Нидерландын Вант улсын Frontclear олон улсын санхүүгийн байгууллагатай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлж, хоёр дахь удаагийн репо хэлцлээр 23 сая ам.доллар буюу 65 тэрбум төгрөгийн бага хүүтэй хямд эх үүсвэр амжилттай татлаа. Хямд эх үүсвэр татсан энэ хэлцэл нь Засгийн газар болон Монголбанкны явуулж буй бодлогод нийцсэн, цагаа олсон оновчтой хэлцэл болсон бөгөөд эдийн засгийн өсөлтөд эерэг нөлөө үзүүлэх, бизнесийн болон хэрэглээний зээлийн хүү буурах боломжийг бүрдүүлэх ач холбогдолтой” гэсэн мэдээг нийтэлсэн байсан. Энэ бол зээлийн хүүг буулгахын тулд гадаад эх үүсвэрийг оновчтой ашигласан хэлбэр. Үүнийг ч Засгийн газар, МҮХАҮТ өндрөөр үнэлж, Монгол Улсынхаа нийгэм, эдийн засаг, бизнесийн хөгжилд жинтэй хувь нэмэр оруулж буй шилдэг 100 аж ахуйн нэгийг шалгаруулахдаа Төрийн банкийг багтаасан биз ээ. Санаж байвал Төрийн банкны гүйцэтгэх захирал Ө.Гантөрд МҮХАҮТ-ын ерөнхийлөгч О.Амартүвшин ТОП-100 байгууллагын цомыг гардуулсан. Учир нь, тус банкны хувьд ТОП-100 аж ахуйн нэгжээс XV байрт, банкны салбарын шилдэг дөрвөн банкны нэгээр шалгарсан аж.

Хамгийн гол нь төрийн өмчит компаниудын нийтлэг жишгийг энэ банк л эвдэж чадсаныг зориуд онцлох ёстой. Улс төрчдийн шахаанаас болж төрийн өмчит компаниудад удирдлагын бүтэц улам л данхайдаг бол Төрийн банкинд эсрэгээрээ хумигдсаар байгаа тухай энд тодотгосон хэрэг. Өөрөөр хэлбэл, 2018 оноос Төрийн банк шинэчилсэн бүтцээр ажиллаж, захирлуудынхаа тоог 50 хувиар цөөлсөн байна. Ер нь төр өмчтэй, түүндээ гол нь сайн менежмент явуулж чадвал цомхон бүтцээр ашигтай ажиллаж болдог юм байна гэдгийг харуулсан хэрэг. Мөн төр өөрийн гэсэн банктай байгаа учраас л төрийн үйлчилгээг хүргэхдээ иргэдээ чирэгдүүлэхгүй байж чадаж байгааг дахин дахин тодотгоё. Дээр цухас хөндсөн энэ санааг жаахан дэлгэрүүлбэл, нийгмийн хамгийн эмзэг хэсэг болсон ахмадуудад зориулж тэтгэврийн зээлээ сарын 1.3 хувь болгон бууруулж, тэтгэврээ дараалалд зогсохгүй авах, өдөр тутмын төлбөр тооцоонд ашиглах боломжтой картаа үнэ төлбөргүй захиалах, Төрийн банкны АТМ-аар шимтгэлгүй үйлчлүүлэх давуу талыг олгож чаджээ.

Бусад бүх банканд тодорхой хэмжээний хураамжаар авдаг банкны үйлчилгээг Төрийн банк л ахмадуудад зориулж үнэгүй болгож байгаа нь төрийн өмчит учраас л тэр. Энэ дээр нэмээд бизнесийн зээл, малчны зээл, ахуйн хэрэглээний зээлийн нөхцөл сайжирсан, нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хийж буй байгальд ээлтэй бизнесийг дэмжиж, экологид ээлтэй орчныг бий болгох зорилготой “Ногоон зээл”-ийн үйлчилгээ, “Хүрээлэн” төсөлтэй хамтран Монгол Улсын ховор амьтдын зурагтай эко картыг харилцагчдадаа санал болгосон нь, орон даяар зохион байгуулсан “Гялс цэвэрлэгээ”, ЭХЭМҮТ-д нэн шаардлагатай хүүхдийн амьсгал дэмжих тоног төхөөрөмж бэлэглэсэн үйл явдал, Монголын шатрын холбоо, “Хүрээлэн” төсөл, “Би багш” контентийг дэмжин ажилласан зэргийг дурдвал төр банктай байгаа учраас төр манлайлал үзүүлж чадаж байгааг батлах зүйлс олон байна.

Ямар боловч Төрийн банк өнгөрсөн онд 24 тэрбум, энэ оны эхний гурван улирлын дүнгээр 27 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажиллаж чадсан нь хамгийн том амжилт нь. Хоёрхон жилд хагас зуун тэрбум төгрөгийг сайн менежментийн үр дүнд бий болгож чадсан нь зөв баг зөв газраа байгаатай л холбоотой. Хамгийн сүүлд л гэхэд “Жаст”-ын Ш.Батхүү нар хуурамч бичиг баримт үйлдэн Төрийн банкийг 51.6 тэрбум төгрөгийн төлбөрт унагах гэж байсныг зогсоож чадлаа. Юу гэхээр, Ш.Батхүү, Г.Алтан, Э.Сүрэн нар нь хуурамч бичиг баримт бүрдүүлж банкийг залилсан гэдэг үндэслэлээр холбогдох шаардлагатай нотлох баримтуудыг Төрийн банкны зүгээс бүрдүүлж, эрүүгийн хэргийн журмаар шалгуулахаар АТГ-т гомдол гаргасны үндсэн дээр асуудал шийдэгдсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, Төрийн банк уг хэрэгт хохирогчоор тогтоогдож, банкны зүгээс итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч томилогдон ажиллаж байгаа аж. Ингэснээр төрийн өмчийг, төрийн банкийг үнэгүйдүүлэх гэсэн оролдлогыг банкны менежментийн баг таслан зогсоож чадсан гэсэн үг.

Энэ бол улсынх л бол үнэгүй юм шиг, эзэнгүй мэт аашилдаг асуудалд цэг хатгаж чадсан үйлдэл. Мөн тус банкнаас 2017 оны зургадугаар сард “Шинжиан Шинфа” компанийн зээлж авсан 20 тэрбум төгрөгийг ч буцаан төлүүлж чаджээ. Энэ зээлийн төлбөр нь төлөгдөхгүй байсаар чанаргүй зээлийн ангилалд бүртгэгдсэн байсныг Төрийн банкны удирдлагын шинэ баг хуулийн байгууллагад хандаж, өнгөрсөн арван-хоёрдугаар сарын 9-нд Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс тус компаниар 20 тэрбум төгрөгийн хохирлыг төлүүлэх шийдвэр гаргуулснаар Төрийн банк хохирлоо барагдуулж чадсан байна. Мэдээж энэ хэмжээний мөнгө төлөгдсөнөөр олон жирийн харилцагчид зээл олгох боломж бүрдсэн нь гарцаагүй.

Энэ мэт жишээг дурдвал төр муу менежер гэдэг үгэнд Төрийн банкны тухайд няцаалт өгсөн сайн жишиг болж чадаж байна. Гол нь зөв менежменттэй багийг зөв газар нь томилох нь л төрийн үүрэг юм  байна. Тэгж чадвал төрийн өмчит 117 компани бүгдээрээ бус юм гэхэд дийлэнх нь ашигтай ажиллах боломж бий. Саалийн ганц үнээгээ олон болгох боломж нь ч энэ юм.
 
Дэлгэрэнгүй унших

Үзэл бодол

Г.Батзаяа: Уучлаарай, ”Алтан төлийн эзэн” Монголын радиогийн өмч, Хэнбугай нь ч сарвалзах эрхгүй

Огноо:

5 өдрийн өмнө

,

Монголын үндэсний олон нийтийн радиогийн захирал Г.Батзаяатай ярилцлаа.

- Танай байгууллага дээр үүсээд байгаа нөхцөл байдлын талаар яриагаа хэлэх үү?

- Үүсээд байгаа нөхцөл байдал биш (Үүсгээд) байгаа нөхцөл байдаг гэж харж байна. Ажлын нөхцөл, цалин мөнгөтэй холбоотой асуудлаар хамт олон санаа бодлоо илэрхийлэх нь зөв. Гэхдээ өнөөдөр энд Радиог төлөөлөөд зогсож байгаа хүмүүс яг манай 120 хүний төлөөлөл мөн үү гэвэл үгүй.

Радиогийнхоо  хамт олныг хуралдуулаад санал хураалтаар гурван хүнээ төлөөлөөд явуулсан бол хамаа алга. Гэтэл үгүй. Анх ажил гүйцэтгэлийн 20 хувь хассантай холбоотой асуудлыг тавьж хамт олны гарын үсэг цуглуулсан. Гэтэл одоо хэн нэгний гар хөл болж хамт олныг турхирч эхэллээ. Ямар сайндаа л Радиогийн хэсэг залуус анх зурсан гарын үсгээ хамгаалж бидний гарын үсгийг өөр ашиг сонирхлоор ашиглахгүй байхыг уриалан дахин гарын үсэг зуруулахад 10 хүнээс бусад нь зурсан байх жишээтэй.

Үүнийгээ ч МҮОНРТ-ийн Үндэсний зөвлөлд хүргүүлсэн байна лээ. Ингэхдээ тэд МҮОНРТ-ийн Үйлдвэрчний эвлэлээс санхүүгийн хүндрэлтэй үед ажил гүйцэтгэлийн 20 хувийг түр хугацаанд олгохгүй байх Захиргааны шийдвэрийг эсэргүүцэж 2020 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдөр хамт олны гарын үсэг цуглуулах ажлыг зохион байгуулсан. Энэхүү ажил ч шийдэлд хүрч ажилтнууд бид 10 дугаар сарын 25-ны  цалингаас эхлэн ажил гүйцэтгэлийн 20 хувь авах боломж бүрдсэн.

Ковид-19 цар тахлын нөлөөгөөр улс орон төдийгүй дэлхий нийтээр санхүү эдийн засгийн хүндрэлтэй байгаа энэ үед бид тогтвортой ажлын байртай,  найдвартай орлоготой, цалингаа цаг хугацаанд нь бүрэн бүтэн авч байх нь маш чухал билээ.

Харин Үйлдвэрчний эвлэлээс явуулж буй цалингийн 20 хувиа авах хөдөлгөөн нь анхны зорилгоосоо гажуудан, бидний хүсэл сонирхлыг буруугаар ашиглах, хамт олны дунд үл ойлголцол үүсгэх вий хэмээн болгоомжлоход хүргэж байна. Сэтгүүлч, уран бүтээлчид, ажилтнууд бид эв нэгдэлтэй, тогтвортой ажлын байртай, найдвартай орлоготой байх нь эдийн засгийн энэ хүнд үед хамгаас чухал байна гэсэн байна.

- Энэ хамт олны гээд байгаа эсэргүүцлийг удирдаж байгаа хүмүүс бас нэг асуудлыг хөндөж байсан.  Ажлын байрны дарамт нэвтрүүлгийн бодлогод хэт нөлөөлөл үзүүлдэг тухай?

- Ажлын байрны дарамт гэж яг юуг хэлж байгаа юм. Захирал болон дунд шатны менежерүүд нэвтрүүлгийн чанар чансаа бодлого зорилттой  холбоотой асуудлаар шаардлага тавихаар дарамт гэж хүлээж авч байгаа тэр улсуудаас ажлын байрны дарамт гэж юу болохыг асуусан нь дээр байх.

- Радиогийн залуус оюун санааны хувьд ядуурч байна гэсэн шүүмжлэл байна?

- Саяхан ганц нэг хүмүүсийн хийсэн  LIVE-ийн үеэр яригдсан шүүмжилсэн асуудлуудыг асуугаад байх шиг байна. Энэ байгууллагын эд эс нь, нэг тогооноос хоолоо хувааж идэж, дээр нь нас тогтсон туршлагатай сэтгүүлч уран бүтээлчид байж залуу үеийг залж чиглүүлж явахын оронд оюун санаа нь хоосорсон мэтээр ярьж шүүмжилж байгаа нь харамсалтай. Өнөөдөр энэ Радиог залуучууд л авч явж байна. Бараг 70 аад хувь нь залуучууд шүү. Тэдгээрийн дотор салбартаа хүлээн зөвшөөрөгдсөн, хийсэн бичсэн бүтээлээрээ тодрон гарч гялалзаж яваа нь ч бий. Би хамт олноороо залуучуудаараа хаана ч бахархана. Тантай санал нийлэхгүй байна.

- Та төрийн бус байгууллагатай юм байна. 76 жилийн түүхтэй Радиогийн брэнд шагналыг өөрсдийн болгож үнэгүйдүүлсэн үнэлж зарж ашиг орлого олсон гэж байна?

- “Алтан төлийн эзэн” Монголын Радиогийн Таван эрдэнэ нэвтрүүлгийн нэрэмжит шагнал. 1976 оноос хойш олгож байгаа нэр хүндтэй томоохон шагналуудын маань нэг. 2010 онд жилд таван шагнал гардуулдаг байсан бол өнөөдөр 50-100 болж үнэгүйдүүлж байна гэсэн шүүмжлэл байна. Өнөөдөр Монголын Улс хэдэн сая малтай билээ. Та мэдэх үү.

- 90 сая.

- Тэгвэл 2010 онд хэдэн сая малтай байсан бэ. Жил ирэх тусам мал сүрэг өсч байгаа шүү дээ. Энэ шагналаар дамжуулан улс төрчид PR-аа хийж байна. Тэд  манай аймагт 10 шагнал гарга. Тэдэн төгрөг шилжүүлье гээд авдаг гэх.

- Харин тиймээ ингээд л гуйвуулаад байгаа юм.

- Баримттай ярина аа хоёулаа. Жил бүр цагаан сарын өмнө  манайх болон Хөдөө Аж Ахуйн яам хамтдаа   шалгаруулалтаа хийж шагналыг нь малчных нь хотонд очиж гардуулж өгдөг уламжлалтай. Үүнийгээ ч МҮОНРТ-ээрээ мэдээлдэг. Малчид өөрсдийн материалыг тухай орон нутгийнхаа  Хүнс хөдөө аж ахуйн газраараа дамжуулан бидэнд илгээдэг.

Материалтай нь танилцаад сонгон шалгаруулна. Нэр хүндтэй шагналаа  бид замын унаанд дайгаад явуулчихаж болохгүй биз дээ. МҮОНРТ-ийн Захирлын зөвлөлийн гишүүд, МУ-ын сайд нар, УИХ-ын гишүүд гардуулдаг юм. Энэ нь л сайд дарга нар PR-аа хийж байгаа мэт харагддаг байх.

- Мөнгө авдаг юм уу?

- Цэвэр гүтгэлэг. Үүнд ямар нэг улс төрчийн PR-аа болоод шалгаруулалтад нөлөөлөх, мөнгө төгрөгөөр өгөлцөж, авалцах асуудал огт байхгүй. Үүнийг хариуцлагатайгаар мэдэгдэе.

- Та нар ТББ байгуулаад энэ шагналыг хувьдаа авчихсан юм биш үү?

- “Алтан төлийн эздийн холбоо” ТББ-ыг 2019 онд байгуулж, Монголын Радиогийн Таван эрдэнэ нэвтрүүлгийн нэрэмжит “Алтан төлийн эзэн” шагналыг хувийн зорилгоор ашигласан, нэр хүндийг нь унагаасан, үнэгүйдүүлсэн мэтээр олон нийтэд худал мэдээлэл түгээж байна. Зориудаар. Монголын радиогийн “Алтан төлийн эзэд” шагнал нь МҮОНРТ-ийн өмч бөгөөд үүнийг хэн нэгэн дарга, төрийн болон төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж эзэмших ямар ч боломжгүй болгож Оюуны өмчийн тухай хуулиар хамгаалчихсан. Оюуны өмчийн бүртгэлийн гэрчилгээ нь бий.  1976 оноос эхлэн өнөөдрийг хүртэл 500 гаруй малчид энэ шагналыг аваад байна.

“Алтан төлийн эздийн холбоо” ТББ  нь эдгээр малчдынхаа эрх ашгийг хамгаалах нэр хүндийг өргөхүйц нийгмийн чанартай арга хэмжээ зохион байгуулах, уламжлалт мал аж ахуйн хөгжил дэвшлийн төлөөх хурал чуулган, хэлэлцүүлэг зохион байгуулж, энэ шагналын үнэ цэнийг хадгалан, малчдын арга туршлагыг залуу үед өвлүүлэн сурталчлах зорилготойгоор бид ТББ байгуулсан.

Гэвч Алтан төлийн эздийн холбоо ТББ-ыг үүсгэн байгуулсан зорилгыг илтэд гуйвуулан, шагналын эздээс энэхүү ТББ-гаар дамжуулан  гурван сая төгрөг авсан тухай ярьж байна. Бид холбогдох мэдээллийг цагдаагийн байгууллагаар шалгуулах болно. Энэ холбоог 2019 онд байгуулсан цагаас хойш энэхүү ТББ-ын дансаар нэг ч төгрөгийн гүйлгээ хийгдээгүй, Алтан төлийн эздийн чуулга уулзалт зохиож, тэднийг зохион байгуулалтад оруулж, залуу малчдад  туслах хөдөлгөөн өрнүүлэх зэрэг ажлыг хийхээр төлөвлөж байсан ч  Ковидоос болоод түр саатсан. Байгууллагын дансаар гүйлгээ хийгдээгүйг нотлон дансны хуулгыг танд үзүүлье.

- Монголын радиогоор  сонгуульд хэн ялна түүний дуу хоолой илүү явж байна гэх. Радиогийн бодлого алдагдсан уу?

- Аливаа улс төрийн нам эвсэл сонгуульд ялсныхаа дараа өөрсдийн мөрийн хөтөлбөр бодлого шийдвэр засаглалыг хэрэгжүүлэх сонирхол аль ч үед байсаар ирсэн. Бид мөн адил хуулиар хүлээсэн үүргээ нэр төртэй биелүүлэх, 86 жилийн түүхэнд Монголын ард түмний бидэнд өгсөн итгэл үнэмшил, энэ байгууллагын ноён нурууг ганхуулахгүй байхыг хичээж ирсэн. Зөвхөн нэг намыг магтан дуулдаг, хэн нэгэн УИХ-ын гишүүн, сайд дарга нарын сурталчилгааны мэдээллийн хэрэгсэл болсон мэтээр энэ байгууллагын нэр хүндийг зориудаар харлуулах оролдлого мөн явсаар л ирсэн шүү дээ. Монголын Радио хуулиар хүлээсэн үүрэг нэвтрүүлгийн бодлого чиглэлээ алдаагүй.

- Ингэхэд Та хэзээнээс Монголын Радиогийн захирлаар ажиллаж байгаа вэ. Мэдлэг туршлага гээд л асуувал?

- Миний хувьд МУИС-ийг Улс төр судлалын чиглэлээр төгссөн. МУБИС-д магистрын зэрэг хамгаалсан. 2014-2016 онд АНУ мөн Австрали улсад сурсан. Ажлын тухайд 2003-2010 хүртэл Монголын радиогийн “Хурд” агентлагт сурвалжлагч, 2010-2012 онд  ЗГХЭГ-т шинжээчээр, 2012-оос 2014 он хүртэл “Хурд” агентлагийн дарга,  2016 онд Монголын Радиогийн Ерөнхий продюсер, Нэвтрүүлгийн хэлтсийн дарга 2018 оноос ОНР-ийн захирлаар ажиллаж байна. Мерит зарчмаар буюу энэ байгууллагын бүх шатанд нь ажилласан туршлага надад бий. Мэдээж хууль ёсны дагуу сонгон шалгаруулалтаар энэ албанд томилогдсон.

Дэлгэрэнгүй унших

Санал болгох