Цаг үе
Банкны удирдах ажилтан мөнгө угаасан хэргээр шалгагдаж байна

Эх сурвалж: globalanticorruptionblog.com
Өнгөрсөн сард Голландын давж заалдах шатны шүүхээс тус улсын хамгийн том банкны гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан хүнд эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгахыг улсын прокурорт үүрэг болгожээ. Шүүхээс Ральф Хэмерсийг Амстердамд төвтэй “ING” банкны гүйцэтгэх захирлаар 7 жил ажиллах хугацаандаа мөнгө угаасан болон бусад гэмт хэрэгт буруутган шалгах ажиллагаа явуулахыг үүрэг болгосон байна. Санхүү, хууль эрх зүйн мэргэжилтнүүд өөрсдийн үйлдсэн хэргийнхээ төлөө яллагдагчаар татагдах нь ховор байдаг бөгөөд тэдний удирдах албан тушаалтнууд нь онилогдох нь бүр ч ховор байдаг. Энэхүү шийдвэрээс өмнө Голдман Саксын банкируудыг 1MDB-ийн дуулианд оролцсон хэрэгт буруутгаж байсан нь хамааралгүй зүйл байсан.
"Тэнд" гарч буй авлигад "энд" байгаа банкирууд, хуульчид, нягтлан бодогчид болон бусад зуучлагчдын үйлчилгээ шаардлагатай байдаг гэдгийг бид бүгд мэднэ. Дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнуудын санхүүгийн төвүүд дэх санхүүгийн болон корпорацын үйлчилгээнүүд нь хөгжиж буй орнуудын ихэнх хэсэгт илэрсэн авлигад түлхэц болж байгаа талаар бид ярьдаг.
Гэхдээ авлигын эсрэг ажиллаж байгаа хүмүүс энэ ойлголттой санал нийлэх эсэх нь өөр асуудал юм. Транспэрэнси Интернэшнл байгууллагын Авлигын төсөөллийн индексийг харахад хөгжингүй орнууд авлигатай сайн тэмцэж байгаа гэсэн ойлголтыг төрүүлдэг бөгөөд хүснэгтийн доод хэсгийг харвал авилга нь хөгжиж буй орнуудад үнэхээр асуудал болж байна. Бид Панамын баримт бичиг, 1MDB, Danske банк болон FinCEN файлуудын талаарх асуудлуудаас бүрэн сургамж аваагүй бөгөөд энэ нь авлигын хэрэг бий болоход банкууд, хуульчид болон бусад мэргэжилтнүүдийн үзүүлж буй үйлчилгээ нөлөө үзүүлж байгааг харуулж байна.
Асуудлын нэг хэсэг нь санхүүгийн болон компанийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн авлигад эзлэх үүрэг оролцоо аюултай түвшинд хүрснийг олж харахгүй байгаа явдал юм.
Мөнгө угаагчдын үйлчилгээ нь зохион байгуулалттай гэмт хэрэг эсвэл авлигын гэмт хэрэгтэй салшгүй холбоотой болохыг ойлгох нь чухал юм. Бид хээл хахууль болон эд хөрөнгө ашиглан шамшигдуулах нь мөнгө угаах хэргээс өөр зүйл гэж үздэг боловч эдгээр нь хоорондоо уялдаа холбоотой байдаг. Мөнгө угаах нь зөвхөн мөнгө хулгайлсан хүнд үзүүлж буй дараагийн бодит тусламж биш юм. Энэ бол бүхэл бүтэн схемийн нэг хэсэг бөгөөд нэг нь нөгөөгүйгээр оршин тогтнох боломжгүй юм. Банкны дээрэмчид хэзээ ч гарахгүй болтлоо дээрэм хийхээр төлөвлөхгүй – түүнд зугтах машин хэрэгтэй, эс тэгвээс түүний төлөвлөгөө амжилтгүй болно. Үүнтэй адилаар бусад газарт үйлдсэн авлигын үйлдлүүдэд барууны банкирууд болон компанийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн санал болгодог зугтах машин хэрэгтэй юм. Хууль эрх зүйн хувьд тэдгээрийг хоёр тусдаа гэмт хэрэг гэж үздэг ч бодит байдал дээр нэг зоосны хоёр тал болохыг нуух ёсгүй.
Өнгөрсөн сард гаргасан шийдвэр нь санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагуудын чухал үүрэг болон тэднийг хариуцаж буй хүмүүсийн үүрэг хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрсөн. 2018 онд дэлхийн хэмжээний санхүүгийн системийн нөлөө бүхий “ING” банк нь мөнгө угаах хэрэгтэй тэмцэх хяналтын сул байдлыг ашиглан дансаараа дамжуулан олон удаа мөнгө угаасан болохыг Голланд улсын прокурорын газраас хянан шийдвэрлэжээ. Уг банк 675 сая еврогийн торгууль болон хууль бусаар олсон 100 сая еврогийн хураамжийг буюу нийт 775 сая еврог төлсөн байна. Тус банканд үндэсний болон европын зохицуулагчид удаа дараа анхааруулж байсан ч анхааруулгыг хэрэгжүүлж ажиллаагүй байна. Прокурорын байгууллагаас эрүүгийн хэрэг үүсгэх хангалттай нотлох баримт байхгүй гэж үзсэн тул нэг ч хүнд эрүүгийн хэрэг үүсгээгүй. Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр энэ тооцоог өөрчилж байна. Үүнээс дөрвөн зүйлийг онцлон тэмдэглэе.
-Уг процедурыг гуравдагч этгээд болох SOBI (компанийн мэдээллийг мөрдөн шалгах сан) санаачилсан бөгөөд тус сан нь хувьцаа эзэмшигчид болон бусад оролцогч талуудын ашиг сонирхлыг хамгаалах зорилгоор байгуулагдсан юм. Уг байгууллага тухайн хэргийг сонирхсон гуравдагч этгээдээс эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхлэх хүсэлтийг прокурорын байгууллагад гаргах боломжийг олгодог хуулийн заалтыг ашигласан байна. Сангийн дүрмийн нэг заалтад “Компанийн шударга байдлыг сайжруулах хүчин чармайлтыг хянах” тухай заасан байдаг тул SOBI нь уг хэргийг хангалттай сонирхож байсан нь тогтоогджээ.
-ING банк нь гэмт хэрэг үйлдсэн болон ашиг орлогодоо онцгой анхаарсан гэм буруутай үйлдлийн талаар гаргасан прокурорын дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрсөн юм.
-Гүйцэтгэх захирлыг гэмт хэргийн шинжтэй үйлдлээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах эрх бүхий албан тушаалтан бөгөөд үүрэг хүлээсэн хүн гэж дүгнэсэн. Тэрээр хууль бус үйлдэл гарах магадлал өндөр байгааг мэдсээр байж арга хэмжээ авахаас татгалзсан.
-Гүйцэтгэх захирал нь өөрийн хийсэн үйлдлийнхээ төлөө хариуцлага хүлээдэггүй. Хувьцаа эзэмшигчдийнхээ зардлаар томоохон гэрээ хэлэлцээр хийж, хүлээсэн үүрэг хариуцлагаа умартаж байгаа нь ёс суртахуунгүй хэрэг гэж үзсэн. Тиймээс шүүх SOBI-ийн гомдлыг үндэслэлтэй гэж үзээд ноён Хамерсийг эрүүгийн хариуцлагад татах ёстой гэж дүгнэсэн.
Банкны удирдлагууд хориглосон үйл ажиллагааг үнэхээр удирдаж ажилласан бол ял шийтгэлгүй үлдэхгүй байх дүрмийг эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд тусгасан байх нь чухал юм.
Энэ шийдвэрийн эцэст ноён Хэмерсийг гэм буруутай нь тогтоогдох болно гэсэн үг биш бөгөөд үүнийг эрүүгийн хэргийн шүүх ажиллагаа шийдвэрлэх болно.
Цаг үе
Улаанбаатарт дуу цахилгаантай аадар бороо орно
Малчид, иргэд, тээвэрчдийн анхааралд: Зургаадугаар сарын 17-ны өдөр баруун болон төвийн аймгуудын ихэнх нутгаар бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орох тул үер ус, мөндөр, нөөлөг салхи, аянга цахилгааны аюулаас сэрэмжтэй байхыг анхааруулж байна.
2025 оны зургаадугаар сарын 17-ны 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Баруун болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын ихэнх нутаг, зүүн аймгуудын нутгийн баруун хойд хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.
Салхи нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр баруун өмнөөс, бусад нутгаар баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 6-11 метр, нутгийн зарим газраар секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ.
Нутгийн хойд хэсгээр сэрүүсэж, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Байдраг, Эг, Үүр, Тэрэлж голын хөндийгөөр 17-22 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 31-36 хэм, Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар 25-30 хэм, бусад нутгаар 20-25 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 7-12 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. 21-23 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 7-12 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. 22-24 хэм дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 7-12 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. 19-21 хэм дулаан байна.
2025 оны зургаадугаар сарын 18-наас 22-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Зургаадугаар сарын 18-нд баруун аймгуудын нутгийн өмнөд хэсэг, төв, говь, зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 19-нд Алтайн уулархаг нутаг, Халх голын хөндийгөөр, 20, 21-нд Алтай, Хангайн уулархаг нутаг, Халх голын хөндийгөөр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр, 18-нд тал, хээрийн нутгаар, 21-нд Алтайн уулархаг нутгаар секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ. 20-ноос нийт нутгаар халж, Дархадын хотгор, Монгол-Алтайн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Тэрэлж, Онон, Улз, Халх голын хөндий, Дарьгангын тал нутгаар шөнөдөө 4-9 хэм, өдөртөө 20-25 хэм, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Орхон-Сэлэнгийн сав газраар шөнөдөө 19-24 хэм, өдөртөө 31-36 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 12-17 хэм, өдөртөө 25-30 хэм дулаан байна.
Цаг үе
Зайсангийн шинэ гүүрний авто замын хөдөлгөөнийг зургаадугаар сарын 30-нд нээнэ
Зайсангийн зүүн гүүрийг өргөтгөн шинэчлэх ажлын хүрээнд авто замын хөдөлгөөнийг энэ оны нэгдүгээр сарын 10-наас хааж, буулгаж, гуравдугаар сараас гүүрийг шинэчлэх ажлыг эхлүүлсэн. Харин шинэ гүүрийг зургаадугаар сарын 30-нд ашиглалтад оруулах юм.
Энэ талаар нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын гүүрийн хяналтын мэргэжилтэн Б.Жаргалдүүрэнгээс тодрууллаа.
Тэрбээр “Зайсангийн гүүрний өргөтгөл шинэчлэлтийн ажил дуусах шатандаа орсон. Шинэ гүүр нь нийт найман ширхэг дам нуруутай бөгөөд дээд бүтээцийн есөн алгаслын бэхэлгээний ажил өнөөдөр дуусна. Алгаслын тэгшилгээний үе дууссаны дараагаар гүүрний хучилт болон хоёр талын дөхөх замын хучилтыг хийнэ. Мөн явган хүний зам, гэрэлтүүлэг болон гадна талын хайсыг байрлуулах ажил хийгдэх бөгөөд гүүрний авто замын хөдөлгөөнийг энэ сарын 30-ны өдөр нээхээр төлөвлөж байна” гэв.
Цаг үе
ЕБС-иуд 2024-2025 оны хичээлийн жилд танхимаар бүрэн хичээллэж дуусав
Ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн жилийн бүтцэд 2014 оноос 2024 оныг дуустал 10 жилийн хугацаанд нийт 12 удаагийн өөрчлөлт орсон байна. Энэхүү 10 жилийн хугацаанаас 4 жилд нь 3 улиралтай, бусад 6 жилд нь 4 улиралтай байсан.
Энэ хугацаанд нийт 6 удаа хичээлийн жилийн явцад өөрчлөлт оруулж байжээ. Энэ нь өвлийн хүйтрэлт, агаарын бохирдол, цар тахал, ханиад томууны тархалт, олон нийтийн шахалт шаардлага зэргээс хамаарч байв. Ийнхүү сургуулийн танхимын хичээл завсардаж цахимд шилждэг, улирлын амралтууд гэнэт өөрчлөгддөг байдал үргэлжилсээр 2024 онтой золгожээ.
Харин 2024-2025 оны хичээлийн жил батлагдсан бүтцийнхээ дагуу танхимд бүрэн хичээллэж, өнгөрсөн долоо хоногт дууссан байна.
-
Шударга мэдээ2022/11/11
Энэ оны нэгдүгээр сараас хойш нийт 521 177.1 тонн ачаа хилээр нэвтэрсэн байна
-
Цаг үе2023/12/19
Өвөрхангай аймгаас Иран улс руу мах экспортолж байна
-
Урлаг спорт2023/06/07
Нийслэл дэх “Соёлын сэргэлт 2023” аяны хаврын хаалт боллоо
-
Улстөр нийгэм2023/09/13
ХХААХҮЯ, ГЕГ экспортыг эрчимжүүлэх ажлыг хамтран хэрэгжүүлнэ