Бидэнтэй нэгдэх

Цаг үе

Өнөөдөр Наурызын баярын өдөр...

Огноо:

1 жил 6 сар.өмнө

,

Хаврын урь орж, шинэ жил эхэлснийг лалын ертөнц даяараа өргөн тэмдэглэдэг эртний уламжлалт баяр Наурызын баяр юм. Наурызын баяраар казах айлууд "көже” хэмээх идээ бэлтгэж ах дүү, хамаатан садан, айл хотлоороо бие биеэ дайлан баярладаг заншилтай.

Өдөр, шөнө хоёр тэнцдэг гуравдугаар сарын 22-ныг лалын шашинт орнуудын цаг тооллоор шинэ он гарч, хаврын улирал эхэлсэн өдөр гэж үздэг байна. Ийнхүү түүнийг "Наурыз” хэмээн нэрлэж шинэ жилийн баяр, хаврын болгон тэмдэг¬лэдэг ёс тогтжээ. Наурыз гэдэг нь монголчилбол "шинэ өдөр” гэсэн утгатай үг юм. Баяр угтаж эзэгтэй нар хэд хоногийн өмнөөс гэр орондоо их цэвэрлэгээ хийж, хаврын эхний өдрөө цэвэр цэмцгэр угтахыг эрмэлздэг. 

Баярын урд орой айл болгон көже идээгээ бэлтгэж баярын ширээ идээ будаагаар дүүрэн, хэдий чинээ тансаг байна тэр жилийн амьдрал төдий чинээ өнгөлөг, ажил үйлс өөдрөг байдаг хэмээн үздэг. 

Көже нь баярын гол зоог, ихээхэн хүндэтгэлтэй идээ гэхэд орц нь тун энгийн. Түүнд ус, мах, давс, үр тариа (энэ нь цагаан будаа, улаан буудай, эрдэнэ шишийн аль нь ч байж болно), цагаан идээ, тос, гурил гэсэн долоон зүйл ордог. Мөн хонины сүүж, чанасан толгой заавал тавьдаг байна. Эдгээр нь баяр баясгалан, амжилт ололт, цэцэн ухаан, эрүүл энх, хангалуун амьдрал, овсгоо самбаа, агуу их хийгээд тэнгэр бурхны авралыг бэлгэддэг гэнэ.
 
Баярын өдөр ахмад настныдаа эхэлж цуглах бөгөөд тэр нь бусдадаа сайн сайхныг бэлгэдэн ерөөлийн үг хэлнэ. Бас нэг зүйлийг сонирхуулахад, манайхны зурхайч, төлгөч нартай төстэй сауегей хэмээгчид баярын өмнө мэргэ төлгө үйлдэж, ирэх жилийн өнгө ямар байхыг олон түмэнд айлддаг байна. 

Наурызыг нийтээр гуравдугаар сарын 22-нд тогтмол тэмдэглэдэг уламжлалтай бөгөөд энэхүү баяраар архи огт хэрэг¬лэдэггүй ажээ. Энэ нь Лалынхны ёсонд "харам” буюу архи дарсыг бусад ариун идээний дэргэд байлгаж болдоггүй бузар зүйл гэж үзэж ирсэнтэй нь холбоотой гэдэг. 

Наурызын өглөө эрт казахууд нар мандахыг хардаг. Энэ үндэстэн эмээгээ "апа” гэж дууддаг бөгөөд нар мандсаны дараахан хөөрч баяр¬ла¬сан ач, зээ нар нь эмээгээсээ "шашу” хэмээх хишиг хүртэх гэж холоос шуугилдан ирдэг. Цагаан өнгийн гоёмсог алчуур толгойдоо ороож, үсээ далдалсан эмээ нар баяр ёслолоор хишиг тараадаг нь өнөөдрийг хүртэл уламжлагджээ.

Ингэхдээ тэд шашуг хүн бүрийн гарт тусгайлан атгуулдаггүй. Зөвхөн дастархан (их идээ)-ыг тойрон суу-гаа зочдын дунд цацаж хүртээдэг. Наурызыг апа нарын шашугүйгээр төсөөлөх аргагүй бөгөөд шашу нь зөвхөн чихэр боов байдаг. Гэхдээ тэр хишгийг хүртсэн нэгнийг амны билэгтэй хэмээн бэлгэшээдэгт хамаг учир буй ажээ.

Уншсан:1457
Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа

Сэтгэгдэл

Цаг үе

БОАЖ-ын сайдын нэрэмжит тэтгэлгийн эзэд тодорлоо

Огноо:

14 минутын өмнө

,

Аялал жуулчлалын чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнуудад зориулсан БОАЖ-ын сайдын нэрэмжит тэтгэлгийн эздийг шалгарууллаа. Аялал жуулчлалын мэргэжлийг сонгон амжилттай суралцаж буй оюутнуудын нийгмийн идэвх, оролцоог дээшлүүлэх, авьяас, чадвар, хүсэл сонирхлыг урамшуулан дэмжих, мэргэжлийн ур чадварыг нь хөгжүүлэх болон өндөр оноотой төгсөгчдийг тус мэргэжлээр элсүүлэх зорилгоор шилдэг 20 оюутанд Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын нэрэмжит тэтгэлэг олгох юм.
 
- Шагналыг 2023 оны 09 дүгээр сарын 27-ны өдөр буюу Дэлхийн аялал жуулчлалын өдөр гардуулна.
- Мөн 400 саяын тэтгэлэгт дадлагын уралдааныг Аялал жуулчлалын боловсрол, хөгжлийн нийгэмлэгтэй хамтран зохион байгуулж байна.
- Шилдэг дадлагажигч 2 оюутныг “Нью жуулчин турс” ХХК болон “Шинэ соёл тэлмэн” ХХК-с гадаад улсад аялах эрхийн бичгээр шагнах юм.
- Уг тэтгэлэг нь аялал жуулчлалын чиглэлээр бакалаврын түвшний мэргэжилтэн бэлтгэж буй сургуульд амжилттай суралцаж буй шилдэг оюутан, өндөр оноотой шинэ элсэгч нарт дэмжлэг үзүүлэхэд зориулагдах ба суралцагчийн сургалтын төлбөрийн тодорхой хэсгийг мөнгөн хэлбэрээр санхүүжүүлэхэд буцалтгүй тусламж хэлбэрээр олгож байгаа юм гэж БОАЖЯ-аас мэдээллээ.
 
Дэлгэрэнгүй унших

Цаг үе

Ази, Европыг холбосон АН-4 чиглэлийн автотээврийн коридор нээгдлээ

Огноо:

21 минутын өмнө

,

Азийн авто замын сүлжээний АН-4 чиглэлийн авто замаар гурван улсын туршилтын тээвэр есдүгээр сарын 22-нд эхэллээ. Энэхүү тээврийн коридор нь Монгол Улсын баруун бүс Ховд, Баян-Өлгий аймгаар дайран БНХАУ-ын Шинжаань бүс нутаг, ОХУ-ын Сибирийн бүстэй холбох Азийн авто замын АН-4, CAREC-ийн корридор 4“а” чиглэлийн нэг хэсэг бөгөөд Монгол Улсыг Европын холбооны улсуудтай, БНХАУ-ын тээвэр логистикийн зангилаа төв болох Өрөмчи хоттой холбох хамгийн дөт зам юм.
 
Ингэснээр Хятад, Европын хооронд хийгдэж байгаа худалдааны эргэлтэд оролцох, дамжин өнгөрөх тээврийг хөгжүүлэх, дундад азийн орнуудад монголын бараа бүтээгдэхүүнийг хүргэх нэг чухал гарцыг нээж байна. Зам, тээврийн хөгжлийн сайд С.Бямбацогт 2023 оны зургаадугаар сард БНХАУ-д айлчлахдаа 2011 онд байгуулсан Засгийн газар хоорондын автотээврийн хэлэлцээрийг 12 жилийн дараа шинэчилэн батлуулсан.
 
Үүний үр дүнд Монгол Улс болон БНХАУ-д бүртгэлтэй тээврийн хэрэгслээр хоёр улсын нутгаар дамжин өнгөрөх, тогтмол бус зорчигч тээвэрлэлт болон байнгын бус ачаа тээвэрлэлтийг маршрут харгалзахгүй гүйцэтгэх боломжийг бүрдүүлсэн чухал ач холбогдолтой байлаа. Тодруулбал, 2011 оны хэлэлцээрт зөвхөн талуудын хэлэлцэн тохиролцсон маршрутаар тээвэрлэлт гүйцэтгэх зохицуулалттай байсан бол монголын тээвэрчид БНХАУ-ын нутгаар дамжих, хятадын тээвэрлэгчид Монгол Улсын нутгаар дамжих тээвэрлэлт хийх нөхцөл бүрдүүлсэн явдал юм.
 
Сүүлийн жилүүдэд олон улсын тээврийн харилцаа өргөжиж байгаатай холбоотойгоор монголын тээвэрчид олон улсын ачаа тээвэрлэлтэд оролцох боломж бүрдсэн. Тухайлбал, 2017 онд Монгол Улс руу ТИР карнейн хүрээнд хийгдсэн тээврийн 1 хувийг монгол тээвэрлэгч нар гүйцэтгэж байсан бол энэ тоо 2021 онд 31 хувь болж нэмэгдсэн байна.Мөн Алтанбулаг боомтоор 2023 оны есдүгээр сарын 10-ны өдрийн байдлаар нийт 8531 ачааны автомашин нэвтэрч ачаа тээвэрлэлт гүйцэтгэснээс 37 хувь Монгол Улсад бүртгэлтэй тээврийн хэрэгсэл байна.
 
Ташрамд дурдахад, Монгол Улс одоогийн байдлаар Орос, Хятад, Турк, Беларусь, Казахстан, Киргиз, Унгар, Словени, Украйн, Польш, Латви, Литва, БНАСАУ зэрэг 13 улстай олон улсын автотээврийн харилцааны тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээртэй. Харилцан тээвэрлэлт хийх тохиролцоог Азербайжан, Болгар, Румын, Серби, Герман, Чех, Гүрж, Словак, Молдав зэрэг 9 улстай хийж, нийт 21 улстай тээвэрлэлт хийж байна гэж ЗТХЯ-аас мэдээллээ.
Дэлгэрэнгүй унших

Цаг үе

ОУОХ-ны ерөнхийлөгч Томас Бах тамирчдын төлөөлөлтэй уулзлаа

Огноо:

25 минутын өмнө

,

Олон улсын олимпын хорооны Ерөнхийлөгч Томас Бах "Ханжоу 2022" Азийн наадамд оролцож буй тамирчдын төлөөллийг хүлээн авч уулзлаа.
Уулзалтад Монголын баг тамирчдаа төлөөлж усан спортын тамирчин Г.Майдар хамрагдаж санал бодлоо солилцов.
 
Уулзалтын үеэр ОУОХ-ны Томас Бах энэ удаагийн Азийн наадам өндөр зохион байгуулалттай болж буйг онцолж, Ази тивд спортын их баяр эхэлсэнд баяртай байгаагаа илэрхийлэв.
 
Манай тамирчин Г.Майдар улс орон бүрийн спортын хөгжил харьцангуй адилгүй байдаг, ОУОХ-ноос тухайн улсад хөгжиж буй спортын төрлүүдийг хэрхэн дэмжин ажилладаг тухай асуултыг дэвшүүлсэн юм.
ОУОХ-ны Ерөнхийлөгч Томас Бах ОУОХ нь нийт орлогынхоо 90 хувийг эргэн спорт, олимпизмын төлөө зарцуулдаг. Үндэсний олимпын хороо, үндэсний спортын холбоодоор дамжуулан олон төрлийн төсөл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэн ажилладаг бөгөөд энэхүү чиглэлээр мөн тамирчдын оролцоо чухал хэмээн дурдлаа.
 
Түүнчлэн тэрбээр Олимпизмын гол цөм нь тамирчин та бүхэн хэмээн онцолж, уулзалтад оролцсон нийт тамирчдад баяр хүргэн амжилт хүсэв гэж Монголын Үндэсний Олимпын Хорооноос мэдээллээ.
Дэлгэрэнгүй унших

Санал болгох