Улстөр нийгэм
Г.Занданшатар: Төрийн албаны нэр хүндийг өргөхийн тулд ёс зүйг хуульчлахыг зорьж байна

Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хурлын нэр бүхий гишүүдээс 2022 оны 05 дугаар сарын 27-нд УИХ-д өргөн мэдүүлсэн.
Өргөн мэдүүлсэн цагаас хойш Улсын Их Хурлын даргын 2022 оны 193 дугаар захирамжаар уг хуулийн төслийг Байнгын хороо, чуулганы нэгдсэн хуралдааны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх, санал дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсэг байгуулагдан ажиллаж байна. Ажлын хэсгээс эрдэмтэн, судлаачдын төлөөллийг оролцуулсан хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан бол 2023 оны гуравдугаар сарын 22-ны өдөр Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хоёр дахь хэлэлцүүлэг Төрийн ордонд болж, УИХ-ын дарга Г.Занданшатар оролцож, үг хэллээ.
Тэрбээр, Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийн төслийн хуулийн хэрэгцээ шаардлага юу байв, ёс суртахууныг хуульчилснаар нийгэмд ямар эерэг нөлөө үзүүлэх тухай болон ёс зүйн зарчмын талаар дэлхий нийтийн баримталж буй чиг хандлагыг танилцуулсан.
Тэрбээр, нэн тэргүүнд ёс суртахууны хэм хэмжээ алдагдах үндэс шалтгаан нь юу юм бэ гэдгийг бодох ёстой гээд 1992 он буюу шинэ Үндсэн хууль батлагдах хүртэл уламжлал дээр тулгуурласан ёс суртахууны хэм хэмжээ үйлчилж байсан. Харин 1992 оноос өмнө нь мөрдөгдөж байсан уламжлалт ёс суртахууны хэм хэмжээ шилжилтийн явц буюу шинэ зах зээлийн нийгэм бүрэлдэх үед алдагдаж эхэлсэн. Өөрөөр хэлбэл, уламжлалт ёс суртахууны хэм хэмжээ бол зөвхөн хуучин социализмын үеийнх гэж ойлгогдоод шилжилтийн шинэ цагт дураараа авирлах анархист байдалд хүрсэн. Ингэснээр нийгмийн бүх эрх зүйн хэм хэмжээ доройтсон гэсэн ерөнхий дүгнэлтийг гаргаж байгаа юм. Тиймээс ёс суртахууны хэм хэмжээ тогтоохын тулд зайлшгүй хуульчлах шаардлагатай гэж үзсэн гэв.
Мөн тэрбээр монголчуудыг Азидаа хоёр дугаарт орох хамгийн агуу зан заншлын хуультай улс гэж Томас Гиннесбург хэлсэн үгийг иш татаад өнөө цагт зан заншил нь даяарчлал хийгээд шилжилтийн эрин үед алдагдаад байгаа учраас хуульчилж, улмаар зан заншил мэт мөрдүүлэхээс өөр аргагүй болсон. Өөрөөр хэлбэл, ёс зүй алдагдсанаас болоод төрийн албаны нийт нэр хүндийг унагаад байна. Төрийн албаны шударга албан хаагчид чин шударгаар ажиллаж төрдөө зүтгэж байгааг үгүйсгэж болохгүй. Мөн Монголын төр тэр чигээрээ ёс зүйгүй болчихсон юм байхгүй гэв.
Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийг энэ хаврын чуулганаар хэлэлцэж үр дүнтэй батлах зорилготой буйгаа УИХ-ын дарга онцоллоо. Гэхдээ хууль баталж, төрийн албан хаагчдаа чангалах гэсэн зүйл биш. Харин төрийн албаныхаа нэр хүндийг өргөхийн тулд хуульчлахыг зорьж байна гээд төрийн албанд иргэдээс өгсөн үнэлгээг танилцуулсан юм.
Төрийн албаны өнөөгийн байдалд иргэдээс өгсөн үнэлгээг авч үзвэл судалгаанд оролцогчдын 43 хувь нь төрийн албаны үйл ажиллагааны нээлттэй ил тод байдлыг дунд зэрэг, 18 хувь нь хангалтгүй гэсэн үнэлгээ өгчээ. Түүнчлэн төрийн албан хаагч ажилдаа сэтгэл гаргаж байгаа байдлыг 48 хувь нь дунд зэрэг, шударга байдалд 32 хувь, ажлын хариуцлагад 45,6 хувь нь дунд ба дундаас доош хэмээн үнэлжээ. Төрийн албан хаагчдын мэргэжлийн болон ёс зүйн талаар бодлогын шинжтэй арга хэмжээ авах шаардлагатай байна гэж судлаачид үзсэн байдаг.
Ийм учраас төрийн албан хаагчийн ёс зүйн асуудлыг нэгдмэл байдлаар зохицуулсан ерөнхий хуулийг гаргах шаардлагатай гэж үзсэн байна.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар илтгэлийнхээ төгсгөлд, төрд ёс зүйг төлөвшүүлэх нь шударга төр оршихын, цаашлаад шударга, ёс зүйтэй нийгмийн харилцаа бүрэлдэн тогтохын үндэс суурь юм. Иймд бид төрийн албанаасаа эхлүүлэн ёс зүйтэй, сахилга хариуцлагыг чанд сахих тогтолцоог бүрдүүлж, нийгэмдээ манлайлал үзүүлэх ёстой. Ингэснээр төрд итгэх иргэдийн итгэлийг бэхжүүлэх боломж бүрдэнэ. Төрд ёс зүйг төлөвшүүлэх нь шударга төр оршихын, гагцхүү хууль засагладаг, эрүүл нийгэм цогцлохын үндэс суурь юм. Төрийн алба авлига, албан тушаалын гэмт хэргээс ангид, зөвхөн ард түмэндээ үйлчилдэг байх ёстой. Энэ зарчмыг эрх, үүргээ бүрэн ухамсарласан, ёс зүйтэй төрийн алба хаагч л хэрэгжүүлж чадна. Өнөөдрийн хэлэлцүүлэгт оролцож байгаа төрийн албан хаагч Та бүхний санал энэхүү хуулийн төслийг чамбайруулж хэлэлцүүлэгт бэлдэхэд үнэтэй хувь нэмэр болно гэдэгт итгэж байна. Хэлэлцүүлгийн үйл ажиллагаанд амжилт хүсэн ерөөе гэв.
Хэлэлцүүлэгт Удирдлагын академийн багш, доктор, профессор Я.Долгоржав “Төрийн захиргааны албан хаагчийн ёс суртахууны асуудал”, Авлигын эсрэг үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх Ажлын албаны дарга Д.Дуламсүрэн “Төрийн албан хаагчийн ёс зүй ба авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаа” сэдэвт илтгэл танилцуулж, хэлэлцүүлээ.
Мөн Удирдлагын академийн багш, доктор А.Алтанзул, УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуй байнгын хорооны ахлах зөвлөх Ш.Ариунжаргал нар Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийн төслийг танилцуулаа гэж УИХ-ын Хэвлэл, мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.
Улстөр нийгэм
БНКирУ-ын Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаевын Монгол Улсад хийсэн айлчлал өндөрлөв
Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаевын Монгол Улсад хийж буй албан ёсны айлчлал энэ 5 дугаар сарын 30-ны өдөр өндөрлөж, Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Н.Анхбаяр, Монгол Улсаас БНКирУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд C.Ганхуяг тэргүүтэй албаны бусад хүмүүс “Чингис хаан” олон улсын нисэх онгоцны буудалд үдэж мордууллаа.
Айлчлалын хүрээнд Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаев Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэгтэй албан ёсны хэлэлцээ хийж, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд бараалхав.
Мөн сайд Ж.Кулубаев “Чингис Хаан” үндэсний музейг үзэж сонирхсон юм.
Улстөр нийгэм
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайдыг хүлээн авч уулзав
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайд Жээнбек Молдоканович Кулубаевыг хүлээн авч уулзав. Хоёр улсын хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагааг шинэ түвшинд гаргах бүрэн боломж байгааг Ерөнхийлөгч тэмдэглэв.
Удахгүй Монгол Улсад айлчлах Ерөнхийлөгч С.Н. Жапаровын айлчлал хоёр орны улс төрийн яриа хэлэлцээг эрчимжүүлж, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд чухал түлхэц үзүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа хэлэв.
Бүгд Найрамдах Киргиз Улс худалдаа, эдийн засаг, батлан хамгаалах, энхийг сахиулах, аюулгүй байдал, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрлэл, тээвэр ложистик, соёл, боловсрол зэрэг салбарт харилцан ашигтай хамтран ажиллах сонирхолтой байгааг Гадаад хэргийн сайд Ж.М.Кулубаев илэрхийлэв.
Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачлан хэрэгжүүлж буй “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг улсынхаа “Ногоон өв” санаачилгатай уялдуулах боломжтойг хэлэв. Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 30 жилийн ойг өнгөрсөн онд тэмдэглэн өнгөрүүлсэн нь хоёр ард түмний харилцаа, хамтын ажиллагааг улам ойртуулахад чухал ач холбогдолтой болсон юм.
Улстөр нийгэм
УИХ: Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөөг баталлаа
УИХ-ын 2023 оны Хаврын ээлжит чуулганы 2023 оны тавдугаар сарын 30-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар “Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөө батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж, баталлаа. Төслийг эцсийн хэлэцлүүлэгт бэлтгэсэн талаарх Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр танилцуулав.
Засгийн газраас 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 28-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн “Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөө батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг УИХ-ын чуулганы 2023 оны тавдугаар сарын 19-ний өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар явуулж, төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Эдийн засгийн байнгын хороонд шилжүүлсэн.
Байнгын хороо 2023 оны тавдугаар сарын 29-ний өдрийн хуралдаанаараа тогтоолын төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэж, чуулганы нэгдсэн хуралдааны анхны хэлэлцүүлгээр санал хурааж, олонхын дэмжлэг авсан саналуудыг тогтоолын төсөлд нэмж тусган, төслийн агуулга, зарчмыг алдагдуулахгүйгээр үг хэллэг, дэс дарааллыг жигдлэх хууль зүйн техникийн засваруудыг хийсэн байна.
Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулах үед хуралдаан даргалагчаас зарчмын зөрүүтэй дөрвөн саналын томьёоллыг гүйцээн боловсруулах чиглэл өгч, Байнгын хороонд шилжүүлснийг Монгол УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.2.1-д заасныг баримтлан санал хураалт явуулсан байна. Тэдгээр саналын томьёолол тус бүрийг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжжээ.
Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, хариулт авсан юм. УИХ-ын гишүүн Ж.Батжаргал, хэлэлцүүлгийн явцад тусгагдсан саналуудтай холбоотой хөрөнгө оруулалт, санхүүжилт нь төсөл дэх 2024 оны шинэ хөрөнгө оруулалтын дүнгээс давахуйц байгааг гэдгийг тодотгоод, энэ талаар тодруулсан. УИХ-ын гишүүдийн гаргасан саналуудыг төсөлд тусгасан, гэхдээ 2024 оны улсын төсвийн төслийг төлөвлөхдөө эдгээрийг эрэмбэлж, холбогдох шаардлагад нийцүүлэн төлөвлөнө гэдэг хариултыг Б.Баттөмөр гишүүн өгсөн. Мөн санхүүжилтийг нь эхлүүлж, он дамнан үргэлжилж байгаа зарим нэг төсөл төсвийн хүрээний мэдэгдлийн төсөлд нэр заагдаагүй, үлдсэн байгааг Ж.Батжаргал гишүүн сануулж, тодорхой төслүүдийн талаар лавлав. Нэгэнт ажлыг эхлүүлсэн, санхүүжилтийг нь өмнөх онуудад төсөвлөөд, үргэлжилж байгаа төслүүдийг дуусгах зарчмыг Засгийн газар баримталж байгааг УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Зам, тээврийн хөгжлийн сайд С.Бямбацогт хэлээд, тухайлан лавласан төслийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгсөн юм.
УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр ирэх оны хөгжлийн төлөвлөгөөг холбогдох журам, шаардлагад нийцүүлэн боловсруулж, төлөвлөх талаар байр сууриа илэрхийллээ. Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөөнд тусгагдсан зарлага, зардлын талаарх гишүүний асуулттай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын сайд, Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах үндэсний хорооны дарга Ж.Сүхбаатар хариулт, тайлбар өгсөн.
УИХ-ын гишүүн Э.Батшугар өргөн хэрэглээний хүнс, бараа, үйлчигээний инфляцыг хэрхэн бууруулах талаар, “Эрдэнэс тавантолгой” ХК-ийн хувьцааг эргэлтэд оруулах, төрийн өмчит компаниудын санхүүгийн үйл ажиллагааг олон нийтэд нээлттэй болгох талаар саналаа илэрхийлсэн. Тэрбээр, 2023 оны эхний 4 сарын инфляц болон үнийн өсөлт 11.3 хувь байсан бөгөөд үүнийн 42 хувь нь цэвэр хүнсний инфляц гэдгийг тодотгов. Энэ дунд махны үнэ өндөр байгаа нь их нөлөө үзүүлж байгааг тэмдэглэсэн. 70 сая малтай улс атлаа махны үнэ он гарснаас хойш 18 хувиар өссөн байгаа нь анхаарууштай асуудал болохыг сануулав. Хэдийгээр нөөцийн мах худалдаалж байгаа ч махны нийлүүлэлтийн “гинжин хэлхээ” алдагдаж байгаа тул нийлүүлэлтийн шинэ механизм бий болгох, махны бүсчилсэн сүлжээний зангилаа (hub) үүсгэх саналыг хэлж байв.
УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням, төсөл дэх ажлын байрыг нэмэгдүүлэх төлөвлөлт болон ядуурлыг бууруулах чиглэлд хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар тодруулав. Төсөлд өрхийн орлого болон ажлын байрыг нэмэгдүүлэх 8 тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд хэрэгжүүлэх арга хэмжээнүүдийг тусгасан хэмээн ажлын хэсэг хариулав. Энэ онд 55.211 ажлын байрны захиалга бий болно хэмээн төлөвлөсөн байсныг дурдаад хөгжлийн төлөвлөгөөнд тусгагдсан холбогдолтой арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлсний үр дүнд 2024 онд 60.000 ажлын байр бий болно гэдэг төлөвлөлт, тооцооллыг танилцуулсан юм.
Ийнхүү гишүүд УИХ-ын дээрх тогтоолын төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан асуулт асууж, хариулт авсны дараа зарчмын зөрүүтэй дөрвөн саналын томьёоллоор нэгбүрчлэн санал хураалт явуулан шийдвэрлэссэн юм. Дараа нь “Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөө батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг батлах санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон УИХ-ын 41 гишүүний 73.2 хувь нь дэмжин, баталлаа. УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, ирэх оны хөгжлийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх явцдаа УИХ-ын гишүүдийн гаргасан саналуудыг анхаарах, түүнчлэн хувийн хэвшлээ дэмжиж, хамтран ажиллахад онцгой анхаарахыг чиглэл болгов. Үүгээр өнөөдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаан өндөрлөв гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээллээ.
-
Цаг үе2021/01/07
Улаанбаатарт өдөртөө 26 хэм хүйтэн
-
Цаг үе2020/04/13
Амны хаалт байнга зүүж, гараа тогтмол угааж, бээлий өмсөхийг уриалж байна
-
Цаг үе2022/02/10
Улаанбаатар хотод ажиллах шинжилгээний цэгүүд
-
Шударга мэдээ2020/04/06
Хүнс, бараа тээвэрлэж ирсэн 20 тээврийн хэрэгслийг гүний хяналтад шилжүүлжээ
Сэтгэгдэл