Цаг үе
“Үндсэн хууль ба нийгмийн харилцаа” мэтгэлцээний үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээний бүртгэл өнөөдөр дуусна

Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын илтгэх урлаг, мэтгэлцээний ур чадварыг нээн хөгжүүлэх, сурагчдад Үндсэн хуулийн талаарх ойлголт, мэдлэгийг түгээн дэлгэрүүлэх зорилгоор УИХ-ын Тамгын газраас Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын мэтгэлцээний үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнийг “Отгонтэнгэр” их сургууль, Монголын Карл Попперын мэтгэлцээний нийгэмлэгтэй хамтран зохион байгуулж байна.
“Үндсэн хууль ба нийгмийн харилцаа” сэдвийн дор зохион байгуулж буй энэ удаагийн тэмцээнд аймаг, нийслэлийн Ерөнхий боловсролын сургуулийн дунд, ахлах ангийн сурагчдаас бүрдсэн 48 баг оролцоно.
Тэмцээний бүртгэл өнөөдөр буюу 2023 оны нэгдүгээр сарын 03-ны өдөр дуусах ба аваргын төлөөх тоглолт энэ сарын 9-ний өдөр Төрийн ордонд зохион байгуулагдана.
Одоогоос 31 жилийн тэртээ буюу 1992 оны нэгдүгээр сарын 13-ны өдөр Монголын нийгмийн харилцааны язгуур үндэс болсон хүний эрх, эрх чөлөөг дээдэлсэн иргэн төвтэй төр улсыг шинэ Үндсэн хуулиараа тунхаглан баталсан.
Монгол Улс түүхэндээ 1924, 1940, 1960, 1992 онд Үндсэн хуулийг дөрвөн удаа хэлэлцэн баталсан. 1992 оны шинэ Үндсэн хууль бол манай орны нийт хүн амыг нийгмийн анги, давхраа, үзэл бодлоор ялгаварлалгүй, нийтлэг ашиг сонирхлыг нь хамгаалж, хүн төрөлхтний хөгжлийн жам ёсыг баримтлан илэрхийлсэн ардчилсан Үндсэн хууль гэж Монголын ард түмэн нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг билээ. Тиймээс Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуульд жил бүрийн нэгдүгээр сарын 13-ныг Үндсэн хуулийн өдөр буюу нийтээр тэмдэглэх тэмдэглэлт өдөр гэж заасан байдаг хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
Цаг үе
Б.Одбаяр: Улаанбаатар хотын гол авто замуудын 80 гаруй хувь буюу 232 км авто замыг шинэчлээд байна
Нийслэлийн хэмжээнд 2024-2025 онд 232 км авто замыг шинэчлээд байна. Энэ хүрээнд нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын дарга Б.Одбаяраас тодрууллаа.
Тэрбээр “Улаанбаатар хотын гол гудамжид тооцогдож буй нийт 272 км зам байгаагаас 80 гаруй хувь буюу 232 км авто замыг нэг жилийн хугацаанд засаж, шинэчлээд байна. Энэ оны хувьд дөрөвдүгээр сарын 1-ний өдрөөс есдүгээр сарын 1-ний өдрийг хүртэл 42 байршилд 92 км авто замыг шинэчилж дууслаа. Харин Цагаан даваа, Морингийн давааны хогийн цэг болон Толгойтын уулзвараас Ард Аюушийн өргөн чөлөө хүртэлх шинээр барьж буй авто замын ажил аравдугаар сарын 30-нд дуусна. Мөн явган болон авто замын эвдрэлийг нөхөх ажил болон ус зайлуулах сувгийн ажлыг тухай бүрт нь шөнийн цагаар хийж байна. Үүнээс гадна Дэлхийн банкны санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй Өнөр хорооллын 2.8 км авто зам болон Баянхошуугаас Жанцангийн гудамж хүртэлх 5.2 км авто зам шинэчлэлийн ажил 2026 онд дуусна” гэв.
Цаг үе
Засгийн газар Монгол Улсын 2026 оны төсвийн төслийг УИХ-д өргөн барилаа
Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Монгол Улсын 2026 оны төсвийн тухай хуулийн төслийг холбогдох хууль, тогтоомжийн төслийн хамт Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгаланд өргөн мэдүүллээ.
Монгол Улсын 2026 оны нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогыг 31.6 их наяд төгрөг, нэгдсэн төсвийн нийт зарлага 32 их наяд 980 тэрбум төгрөг, төсвийн тэнцэл ДНБ-ий 1.3 хувийн алдагдалтай байхаар төлөвлөлөө.
Ирэх жилийн төсвийн бодлого Макро түвшинд төсвийн тогтвортой байдлыг хангаж, төсвийн зардлын өсөлтийг хязгаарлах, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх, нийгмийн суурь үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг хүрсэн түвшнээс бууруулахгүй, улмаар ахиулан сайжруулахад чиглэгдэж байгааг Ерөнхий сайд хэллээ.
D-parliament цахим системээр татварын багц реформын төслийг тавьж хэлэлцүүлж байна. Энэ багц хуулийн төсөл нь нийт иргэд бизнес эрхлэгчдийн 3-4 их наяд төгрөгийн татварын дарамтыг бууруулахад чиглэж байгаа. Төрийн оролцоог хязгаарлаж, хувийн хэвшлийн орон зайг тэлж, дэмжиж байгаа төсөв гэдгийг Ерөнхий сайд онцоллоо.
Засгийн газар анх удаа төсвөө иргэдийн саналд тулгуурлан боловсрууллаа. Төсвийн талаар 186 мянган иргэний саналыг E-Mongolia цахим системээр авсны зэрэгцээ төсвийн ерөнхийлөн захирагч бүрээр зохион байгуулсан олон нийтийн хэлэлцүүлэгт танхимаар болон цахимаар 239 мянган хүн оролцож давхардсан тоогоор 8.8 мянган санал гаргасан нь төсвийн үйл явцад иргэдийн оролцоог анх удаа өргөн хүрээнд хангаж чадсан томоохон арга хэмжээ боллоо гэж үзэж байна.
Иргэд санал өгөхдөө нийгмийн суурь үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах, амьдрах орчны аюулгүй-найдвартай байдлыг хангах, төсвийн зардлыг бууруулах, татварын ачааллыг багасгаж орлогоо нэмэгдүүлэхийг хүсэж байгаагаа илэрхийлсэн байна.
Иргэдийн саналын дагуу төсөв туссан онцлог зарим арга хэмжээг дурдвал:
1. Засгийн газраас 2026 оныг “Боловсролыг дэмжих жил” болгон зарласантай холбогдуулан боловсролд хамрагдалтыг 100 хувьд хүргэх, анги бүлгийн хүүхдийн тоог стандартын түвшинд хүргэж бууруулах зорилт тавьж байна. Дунд хугацаанд буюу 2028 он хүртэл 95 цэцэрлэг, 108 сургуулийг шинээр барьж, шаардлагатай тоног төхөөрөмж, хэрэглэгдэхүүнийг хангах ажлыг үе шаттай хэрэгжүүлнэ. Энэ хүрээнд ирэх онд улсын төсөв болон гадаад зээл тусламжаар боловсролын салбарт нийт 1.0 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хэрэгжүүлнэ. Түүнчлэн ирэх онд багшийн ажлын ачаалалд нийцсэн цалингийн бүтцийг бий болгоход зориулж боловсролын салбарын хувьсах зардлыг 100.0 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүллээ.
2. Эрүүл мэндийн салбарт улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт болон гадаадын зээл тусламжаар нийт 1.3 их наяд төгрөгийн санхүүжилт хийгдэнэ. Энэ хүрээнд хавдрын эмнэлэг, эс, эд эрхтэн шилжүүлэн суулгах эмнэлэг, зүрх судасны эмнэлгийн бүтээн байгуулалтыг эхлүүлнэ, 17 аймгийн эмнэлгийн барилгыг шинэчлэх, эрчимт эмчилгээ болон яаралтай тусламжийг сайжруулж, нэн шаардлагатай тоног төхөөрөмжөөр хангана.
3. Нийгмийн даатгалын болон халамжийн тэтгэврийг зургаан хувиар нэмэгдүүлэхэд 378.0 тэрбум төгрөг нэмж хуваарилна.
4. Иргэдийн татварын ачааллыг бууруулах зорилгоор тэдний 1.0 сая төгрөг хүртэлх худалдан авалтад төлсөн НӨАТ-ын буцаан олголтыг нэмэгдүүлэн 50 хувьд хүргэнэ.
5.Эрчим хүчний салбарт ирэх онд 3.9 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэхээс 373.3 тэрбум төгрөг нь улсын төсвөөс, 351.8 тэрбум нь гадаад зээл тусламжаар, 150 тэрбум төгрөг нь бондын эх үүсвэрээр санхүүжигдэнэ. Энэ салбарт хийгдэх хөрөнгө оруулалтын дийлэнхийг хувийн хэвшил оруулах бөгөөд нийт өртөг нь хоёр их наяд 566 тэрбум төгрөг байна.
6. Ирэх онд экспортын голлох түүхий эдийн үнийн бууралт, дотоодын хэрэглээ, хөрөнгө оруулалтын нөхцөл байдлаас шалтгаалан улсын эдийн засгийн идэвхжил удааширч, төсвийн орон зай хязгаарлагдмал байх төлөвтэй байна. Тиймээс төсвийн урсгал зардлыг өмнөх оны түвшинд буюу ДНБ-ий 24.0 хувьд хязгаарлаж, төрийн байгууллагууд хэмнэлтийн горимд ажиллана. Урсгал зардлыг 2025 оны хүлээгдэж байгаа гүйцэтгэлтэй харьцуулахад 641.7 тэрбум төгрөгөөр хэмнэж бууруулна. Хэмнэлтэд төрийн байгууллагуудын урсгал зардал, салбаруудад олгодог татаас, урамшуулал, хүүгийн хөнгөлөлт багтахын зэрэгцээ төрийн албан хаагчдад олгох тэтгэмжийн төлбөрийг түр хойшлуулах арга хэмжээ багтаж байна.
7. Үндэсний баялгийн сангийн хуримтлал өсөж, арвижиж өнөөдрийн байдлаар Ирээдүйн өв санд 4,706.1 тэрбум, Хуримтлалын санд 654.4 тэрбум буюу нийт 5,360.5 тэрбум төгрөг болж хуримтлагдаад байна. Ирэх онд Үндэсний баялгийн сан 2,956.1 тэрбум төгрөгөөр арвижих тооцоо гарсан бөгөөд хөрөнгийн удирдлагын оновчтой бодлого хэрэгжүүлж, иргэдийн орон сууцны санхүүжилтийн тогтвортой механизмтай уялдсан бодлогыг банк санхүүгийн тогтолцооны хүрээнд нэвтрүүлнэ. Иргэд E-Mongolia цахим системээс Хуримтлалын сан дахь өөрийн хуримтлалын хэмжээг харах боломжтой. Түүнчлэн ирэх онд ажлын ачаалалд нийцсэн багшийн цалин хөлсний бүтцийг бий болгоход зориулж боловсролын салбарын хувьсах зардлыг 100.0 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүллээ.
Цаг үе
Европын холбоо Украинд цэрэг илгээх төлөвлөгөө боловсруулж байна
Европын комиссын дарга Урсула фон дер Лейен Financial Times сонинд өгсөн ярилцлагадаа, Европын улс орнууд Орос-Украины мөргөлдөөн дууссаны дараа Украинд цэрэг илгээх тодорхой төлөвлөгөө боловсруулж буйг мэдэгдлээ. Түүний хэлснээр, энэ нь Украины аюулгүй байдлын баталгааны нэг хэсэг болох юм. Уг мэдээллийг "Financial Times" наймдугаар сарын 31-нд нийтэлжээ.
Фон дер Лейений хэлснээр, Франц, Их Британи тэргүүтэй “сайн дурынхны холбоо” гэх улс орнууд хэдхэн хоногийн өмнө Батлан хамгаалахын сайд нарын түвшинд уулзаж, олон улсын хамтарсан цэргийн хүч бүрдүүлэх асуудлыг хэлэлцэн “нэлээд тодорхой төлөвлөгөө” гаргасан байна.
Энэ асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцэх уулзалтыг Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макроны урилгаар есдүгээр сарын 4-нд Парист зохион байгуулах бөгөөд Германы канцлер Фридрих Мерц, Их Британийн ерөнхий сайд Кир Стармер, НАТО-гийн ерөнхий нарийн бичгийн дарга Марк Рютте болон Урсула фон дер Лейен нар оролцох аж. Уг мэдээллийг тус асуудалд ойр гурван дипломат эх сурвалжийн мэдэгдлээс иш татжээ.
Мөн Европын холбоо болон түүний түншүүдийн төлөвлөж буй цэргийн хүчинд АНУ дэмжлэг үзүүлэхээр тохиролцсон талаар Фон дер Лейен дурдсан байна.
Тодруулбал, хэдэн арван мянгад хүрэх энэ цэргийн хүчнийг Европын тал удирдаж, АНУ команд, хяналтын систем, тагнуул, тандалт зэрэгт дэмжлэг үзүүлэхээр болсон байна. Наймдугаар сарын 18-нд Цагаан ордонд болсон АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп, Украины ерөнхийлөгч Володимир Зеленский болон Европын зарим удирдагчдын уулзалтын үеэр ийм тохиролцоонд хүрсэн гэж "Financial Times" мэдээлжээ.
-
Улстөр нийгэм2021/09/20
“Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2022 онд баримтлах үндсэн чиглэл&rdquo...
-
Цаг үе2024/07/03
Энэ сард ихэнх нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байна
-
Цаг үе2019/11/05
“Таван толгой түлш” ХХК бүтээгдэхүүнийхээ хаяг шошгыг шинэчиллээ
-
Цаг үе2024/02/14
Энэ арав хоногт цаг агаар ямар байх вэ