Үзэл бодол
З.Балдандугар: Баянгол дүүргийн эмнэлэгт хавдрын хэвлийн хөндийн мэс заслыг хийдэг болно
-ХСҮТ-ийн хавдрын хэвлийн хөндийн мэс заслын тасаг танай төв дээр шилжин ирсэн байна. Танай дээр энэ төрлийн хавдрын мэс заслыг нутагшуулах давхар зорилготой гэж байна. Хэр хугацаанд танай дээр байрлах вэ?
-Эрүүл мэндийн салбарт реформ хийгдэж байгаатай холбогдуулан бодлогын том өөрчлөлтүүдийг хэрэгжүүлэхэд манай Баянгол дүүргийн эрүүл мэндийн байгууллагууд өөрсдийн хувь нэмрээ оруулан ажиллаж байна. Бид эхний ээлжинд төрөлжсөн төв эмнэлгүүдийнхээ ачааллыг хуваалцах, дүүргийнхээ иргэдэд өөрсдийн хүчин чадлаар үзүүлж болох бүх эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээгээ чанартай хүртээмжтэй хүргэх зорилготой. ХСҮТ-ийн мэс заслын блок нь засварт орохтой холбогдуулан хавдрын хөндийн мэс заслын тасгийг манай төв дээр байршуулж өгнө үү, бидэнд нөөц боломж байна гэсэн саналаа ЭМЯ болон НЭМГ-т хүргүүлсэн. Энэ саналыг маань дэмжиж манай БГДЭМТөвд өнгөрсөн долоо хоногоос хавдрын хэвлийн хөндийн мэс заслын тасаг түр шилжин байршаад төлөвлөгөөт мэс заслуудаа хийж, үйл ажиллагаа нь доголдолгүй явж байна. Бид өмнө нь хавдрын мэс заслын чиглэлээр эмч нараа ХСҮТ дээр сургалтанд хамруулаад бэлдсэн. Одоо тус тасагт ХСҮТ-ийн хавдрын хэвлийн хөндийн эмч нарын баг манай багийг давхар сургах, чадавхжуулахад дэмжлэг үзүүлэн ажиллаж байна. Бид энэ хугацаанд эрчимт эмчилгээ, сэхээний, унтуулгын эмч, сувилагч нараа давхар сургаад явж байна.
Өөрөөр хэлбэл, ХСҮТ-ийн мэс заслын тасаг буцаад эмнэлэг рүү шилжсэн ч бид мэс заслын багаа хавдрын хэвлийн хөндийн чиглэлээр бүрэн дадлагажуулж, сургаж аваад үлдэх юм. Үргэжлүүлэн бид өөрсдөө энэ төрлийн мэс заслыг хийдэг болох юм.
-Төрөлжсөн төв эмнэлгүүдийг ачааллыг хуваалцах, дүүргийн эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх бодлогын хүрээнд ЭМЯ-аас дэмжлэг үзүүлж байгаа. Энэ хүрээнд Эрүүл мэндийн сайдын зүгээс тоног, төхөөрөмжийн асуудлыг шийдвэрлэж өгөхөөр болсон. Тиймээс бид ХСҮТ-ийн мэс заслын тасгийг буцаад шилжсэний дараа үргэлжлүүлэн хэвлийн хөндийн мэс заслаа өөрсдөө хийгээд явна. Бид багаа бүрэн сургаад, чадвахжуулаад үлдэнэ. Цаашид ХСҮТ-ээс давхар зөвлөх эмч авч ажлуулж, мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө чиглэлээ аваад явна.
-Танай эмнэлэг хавдрын хими эмчилгээг хийгээд багагүй хугацаа өнгөрч байна. Одоо хэдэн хүнд хими эмчилгээ хийж байгаа вэ?
-Манайх хавдрын хими эмчилгээг хийгээд хоёр дах жилдээ явж байна. Хөнгөвчлөх эмчилгээний 10 ортой тасагтай. Өнгөрсөн жил 24 хүнд хими эмчилгээ хийж байсан бол энэ жил 69 болж өссөн. Өөрөөр хэлбэл гурав дахин нэмэгдсэн. Бид өөрсдийнхөө чадлынхаа хэмжээнд л авч, үйлчлэхийг зорьж байна. Хүний нөөцөө нэмэх шаардлагатай байгаа. Он гараад гүйцэтгэлээрээ санхүүждэг болоод ирэхээр бид хүний нөөцөө нэмээд ирэхээр хими эмчилгээний хүртээмж нь илүү нэмэгдэнэ. Одоо бид хавдрын мэс засал, хими эмчилгээ, хөнгөчлөх эмчилгээгээ хийчихдэг болж байна.
Хавдрын тусламж, үйлчилгээ үндсэндээ жигдрэх шатандаа орчихлоо.
- Танай эмнэлгийн амбулатор нэлээн ачаалалтай байдаг. Харин сүүлийн үед эрс багассан гэх юм. Энэ талаар тодруулахгүй юу?
-Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан наймдугаар сарын сүүлээр манай эмнэлгийн амбулаторын ачаалалтай танилцаад явсан. Өглөөнөөс хойш иргэдийг дугаарлаж, хүлээлгэдэг энэ асуудлыг цэгцлэхийг үүрэг болгосон. Тухайн үед мөн багш нарын урьдчилан сэргийлэх үзлэг давхцсан байсан учраас нэлээн ачаалал өндөр байсан. Тиймээс бид өөрсдийн эмнэлэгт үзүүлэх цаг захиалгын 360312 дугаарын утасныхаа зохион байгуулалтыг сайжруулсан. Мөн есдүгээр сарын 01-ээс цаг захиалгын нэгдсэн дуудлагын төвд өөрийн хоёр мэргэжилтнээ байрлуулан ажлуулж, тус төвийн 1800-0119 дугаараар давхар цаг өгч эхэлсэн. Энэхүү цаг захиалгын нэгдсэн төвөөр нийслэлийн 9 дүүрэг, төрөлжсөн төвийн 9 эмнэлэгт үзүүлэх амбулаторын цагаа захиалдаг.
Дуудлагын утсаар дамжуулан цахимаар цаг өгдөг болсноор манай эмнэлэг өглөөд 200 гаруй хүн амбулаториор үйлчлүүлэх гээд хүлээж байдаг байсан бол одоо захиалсан цагтаа бүртгэлээ баталгаажуулах гээд 10 гаруй хүн л байдаг болсон. Ачаалал эрс багасч, хүлээгдэл тэр хэмжээгээр буурсан.
Иргэд ажлаа зөв төлөвлөж, захиалсан цагтаа ирж үйлчлүүлэх нь чухал. Удахгүй бид цахимаар хэвтэн эмчлүүлэх үйлчилгээгээ авах гээд бэлтгэл ажил хангаад явж байна.
-Улс орон даяар дархлаажуулалтын аян явагдаж байна. Танай дүүргийн хувьд вакцинжуулалтын явц хэр явж байна вэ?
-Манай дүүрэгт эхний ээлжинд 55 мянган тун вакцин ирсэн. Бид зорилтот бүлгээ хамруулаад дуусч байна. Монгол Улсын Засгийн газраас энэ жил цар тахлын үе, улирлын томуу, томуу төст өвний үетэй давхцаж байгаа учраас дархлаажуулалтыг нэлээн өргөн хүрээнд хийж байна. Улс орон даяар дархлаажуулалтын 10 хоногийн аян дуусах шатандаа явж байна. Манай Баянгол дүүргийн хувьд бүх сургууль, цэцэрлэгээ бүрэн хамруулаад дууссан. Бид өнгөрсөн хавар бүх өрхийн эмнэлгүүдээ вакцинатор сувилагчтай болгосон. Үүний үр дүнд энэ жил сургууль, цэцэрлэгээрээ манай өрхийн эмч нар яваад вакцинаа хийчиж байгаа. Ингээд цэгцлээд өгсөн учраас зохион байгуулалт тал дээр асуудал үүсээгүй.
-Танай төв хүүхдийн тусламж, үйлчилгээн дээр хэр анхаарч байна вэ. Орны хүрэлцээ хэр байгаа вэ?
-ЭХЭМҮТ-ийн ачааллыг хуваалцах, хүүхдийн тусламж үйлчилгээгээ сайжруулах үүднээс ЭХЭМҮТ-ээс нэг эмч, хоёр сувилагч ирж ажлын байрны чадвахжуулах сургалтыг өгч байна. Энэхүү чадвахжуулах сургалт нь хүүхдийн амьсгалын замын цочмог өвлөл, сэхээн амьдруулах, эрчимт эмчилгээний чиглэлээр явагдаж байна. Мөн бид нярайн тасгаа таван ортойгоор нээгээд эмч, сувилагчаа бэлдээд явж байна. Манай хүүхдийн эмнэлэг 140 ортой, нэмэлтээр ахмадын эмнэлэгт 60 ор нээдэг. Ингээд нийлээд хүүхдийн 200 орыг бэлэн байдалд байлгадаг. Одоогоор 100 гаруй хүүхэд хэтэн эмчлүүлж байна.
-Ирэх сараас танай эмнэлэг гэмтлийн яаралтай түргэн тусламжийн үйлчилгээг үзүүлдэг болно. Бэлтгэл ажил хэр хангагдаж байгаа вэ?
-Бид Эрүүл мэндийн Сайдаас яаралтай болон эрчимт эмчилгээний тасгаа өргөтгөх тал дээр дэмжлэг хүсээд саналаа тавьсан байгаа. Одоо манай яаралтай түргэн тусламжийн тасгийн дөрвөн орыг 10 болгох, эрчимт эмчилгээний тасгийнхаа зургаан орыг мөн 10 болгохыг зорьж байна. Хүүхдийн Эрчимт эмчилгээ тасаг гурван ортой үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Тиймээс бид төрөлжсөн төв эмнэлгүүдийн ачааллыг хуваалцахын зэрэгцээ хүчин чадлаа нэмэгдүүлэх шаардлагатай болоод байгаа юм. Дээр хэлсэн төвлөрлийг сааруулах бодлогын хүрээнд ЭМЯ-ны дэмжлэгтэйгээр манай эмнэлэг ирэх арваннэгдүгээр сараас эхлэн гэмтлийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээг үзүүлдэг болох гээд хичээн ажиллаж байна. ГССҮТ-өөс мэргэжил, арга зүйн дэмжлэг аваад явж байна. Түүнчлэн төв дээр боломжит мэс заслаа хийгээд явж байна.
-Танай төв сая сүүлд урологийн буюу бөөр, шээсний замын мэс заслыг хийдэг болсон гэсэн. Нийт хэдэн төрлийн мэс заслыг өөр дээрээ хийж байгаа вэ?
-Баянгол дүүрэг 223 мянган хүн амтай. Бид дүүргийнхээ хэмжээнд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллага. Анхан шатны 22 өрхийн эмнэлэгтэй. Бид дотооддоо зөв зохион байгуулалт хийх, тусламж үйлчилгээнийхээ нэр төрлийг нэмэгдүүлэх тал дээр нэлээн анхаарсан. Манай ерөнхий мэс заслын тасгийн баг их чадварлаг хамт олон байдаг. Манай залуучууд сая л гэхэд 12 нугалаа гэдэс тайрах мэс заслыг амжилттай хийлээ. Ерөнхий мэс заслын тасаг 10 –аад эмчтэй, гадаадад сурч төгсөөд ирсэн залуучууд ч байна. Бид өнгөрсөн долдугаар сарын 01-ээс дүүргийнхээ яаралтай тусламжийг аваад эхэлсэн. БГД-ийн ЭМТөв дээрээ мэс засал хийлгэх бүх үйлчилгээгээ авч байна. Манайх дурангийн бүх төрлийн мэс заслыг хийдэг. Одоо бид Эрэгтэйчүүдийн кабинет нээж байна. Сарын өмнөөс УНТЭ-тэй хамтран Урологийн буюу бөөр, шээсний замын мэс заслыг хийж байна. Одоо чих, хамар хоолойн мэс заслыг УНТЭ-тэй хамтран хийж байна. Одоо бидэнд нүдний мэс засал хийх хэрэгтэй байна. Энэ чиглэлээр УНТЭ дээр өөрийн эмчээ сургаж байна. Түүнчлэн УГТЭ-ээс эмч нарын баг ирж, ажлын байрны чадвахжуулах сургалтыг давхар хийж байгаа. Дүгнээд хэлэхэд манай ерөнхий мэс заслын тасагт 20 гаруй төрлийн мэс засал хийгдэж байна.
Бид төрөлжсөн төв дөрвөн эмнэлгээс эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний дэмжлэг аваад явж байна.
-Ирэх сараас танайд хүүхдийн мэс засал мөн шинээр хийгддэг болно гэсэн. Энэ талаар тодруулахгүй юу?
- Сүүлийн нэг жилд бид бүдүүн шулуун гэдэсний, бөөр шээсний замын, судасны, гэмтлийн зэрэг мэс заслуудыг нэвтрүүлж, төлөвлөгөөт болон яаралтайгаар хийж байна. Бид ирэх сараас хүүхдийн мэс заслыг нэвтрүүлэхээр ажиллаж байна. Бид өөрсдийн бололцооныхоо хэрээр хийхээр төлөвлөж байна. Хүүхдийн эвэрхий зэрэг бололцоотой мэс заслаа хийж эхэлнэ. Сүүлийн үед хүүхдийн хатиг, буглаа эрс ихэссэн. Хүүхдийн мэс заслыг заавал хүүхдийн мэргэжлийн унтуулгын эмч, мэс засалч хийдэг. Хүүхдэд зориулсан баг ажиллана. ЭХЭМҮТ-ээс зөвлөх эмч авч ажиллана. Манай ерөнхий мэс заслын тасаг олон төрлийн мэс засал хийдэг болсон учраас үйлчлүүлэгчийн тоо ч нэлээдгүй өссөн.
Өнгөрсөн жил 300-350 мэс засал хийгдэж байсан бол энэ оны есөн сарын байдлаар 500-аад мэс засал хийгдчихсэн байна.
Ард, иргэддээ илүү тусламж, үйлчилгээгээ үзүүлэхийн тулд шинэ мэс заслуудаа нэвтрүүлэх, нутагшуулах тал дээр анхаарч байна. 2021 ондоо багтаагаад нарийн мэргэжлээр эмч нараа мэргэшүүлээд цээжний хөндийн мэс заслыг хийх бодолтой, төлөвлөгөөндөө оруулчихаад байна.
Үзэл бодол
А.Итгэлт: Намрын улиралд мал хулгайлах гэмт хэрэг идэвхиждэг
ЦЕГ-ын урьдчилан сэргийлэх албаны ахлах мэргэжилтэн, Цагдаагийн хошууч А.Итгэлтээс мал хулгайлах гэмт хэргийн талаар ярилцлаа.
-Өвлийн улирал эхэлж, иргэд идшээ бэлдэж эхлэхээр мал хулгайлах гэмт хэрэг нэмэгддэг. Үүнээс урьдчилан сэргийлэх ямар арга хэмжээ авч байгаа бэ?
-Мал хулгайлах гэмт хэрэг 9 дүгээр сараас 12 дугаар сарын хооронд үйлдэгдэг. Манай иргэд өвлийн улиралд идшээ бэлдэж эхэлдэг учраас үед мал хулгайлах гэмт хэрэг өсдөг. 2020 оноос эхэлж Цагдаагийн ерөнхий газар, Мал эмнэлгийн ерөнхий газартай хамтарч мал хулгайлах гэмт хэргийн урьдчилан сэргийлж, хяналт шалгалтыг эрчимжүүлэх арга хэмжээг тогтмол зохион байгуулж байгаа.
Энэ жилийн хувьд “Мал, мах 2025” арга хэмжээг 10 дугаар сарын 15-наас эхэлсэн. Цагдаагийн байгууллагаас хөдөлгөөнт болон байнгын постыг 132 цэг байршилд ажиллуулж байна. Нийтдээ 288 алба хаагчид 24 цагаар байнгын хяналтыг хийж байгаа. Мөн Олон нийтийн цагдаа, Эрүүгийн цагдаа нартай хамтарч мал, мах худалдаалдаг төв, зах болон мал нядалгааны газруудад Мал эмнэлгийн газартай хамтарч байнгын хяналт шалгалтын явуулж байгаа. Одоо аймаг, нийслэл рүү ямар ч бүртгэлгүй мал, мах орж ирэх боломжгүй болсон. 2020 оноос эхэлж мал болон махны бичгийг цахим болгосон. Өмнө нь гарал үүслийн бичгийг малын эмч бичиг өгдөг байсан.
-Малын хулгайн гэмт хэрэг энэ оны байдлаар хэчнээн хэрэг бүртгэгдсэн бэ?
-2025 оны есдүгээр сарын байдлаар 376 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 19,4 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна.
-Өвлийн идэшний үеэр бод мал хулгайлах гэмт хэрэг зонхилон гардаг байх?
-Мал хулгайлах гэмт хэрэгт бог мал, бод мал гэж ялгахгүй гардаг. Намрын улиралд мал хулгайлах гэмт хэрэг идэвхиждэг. Иймээс малчид малдаа тавих хараа хяналтаа сайжруулах хэрэгтэй. Мөн малчдын хувьд туслах малчин авахдаа ямар хүн авч байна гэдгээ сайн судлах хэрэгтэй. Туслах малчид мал хулгайлах гэмт хэргийн хамтрагч нь болох тохиолдол цөөнгүй байдаг. Тухайн айлын мал нь хариулаг муутай, мал нь тарган гэх мэт мэдээллийг өгч байдаг. Ийм тохиолдлыг цагдаагийн байгууллага илрүүлж тогтоож байсан.
Мөн саахалт айлууд ямар хүмүүс байна гэдгээ маш судалж байх хэрэгтэй. Зуншлага муу байна гээд отор нүүдэл хийхдээ малчид нэг нэгнийхээ малын талаар мэдээлэл өгөх тохиолдол ч гардаг. Иймээс малчид сааталт айл болон туслах малчнаа сайн судалж, малын тавих хараа хяналтаа сайжруулах хэрэгтэй.
-Мал хулгайлах гэмт хэрэг аль аймаг хамгийн их гардаг бэ?
-Мал хулгайлах гэмт хэрэг харилцан адилгүй байдаг. Хамгийн сүүлийн жишээгээр Сүхбаатар, Хэнтий аймагт 22 тооны үхэр алдагдсан тохиолдол бүртгэгдсэн. Бод малын хувьд хариулаг бага байдаг учраас хулгайд алдагдах тохиолдол их гардаг. Малчид бэлчээрт байгаа бод малын эргэж тойрч, хардаг байх хэрэгтэй байна. Одоо үед мал хулгайлахдаа тууж явахгүйгээр машин тэргэнд дээр ачиж явдаг болсон.
-Өвлийн улирал эхлэхээр идэшнээс гадна өвс тэжээлтэй холбоотой залилангийн гэмт хэрэг нэлээдгүй гардаг. Энэ талаар мэдээлэл өгнө үү?
-Намраас өвлийн улиралд шилжих үед өвс тэжээлийн залилах гэмт хэрэг нэлээд бүртгэгдэг. Энэ оны эхний есөн сарын байдлаар 135 залилангийн гэмт хэрэг бүртгэгдсэн. Мал, мах, өвс тэжээл авна гэдэг зарын дагуу иргэдийг залилах тохиолдол нэлээд гардаг. Энэ жилийн хувьд баруун таван аймаг зуншлага муутай байгаа. Энэ эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлаж, залилах гэмт хэрэг өртөх эрсдэл их байна. Мөн өвс тэжээл бэлтгэж худалдаалдаг хүмүүсийн зар мэдээллийг ашиглаж залилах гэмт хэргийг үйлдэж байна. Иймээс иргэд мал, мах, өвс тэжээл худалдаж авах гэж байгаа бол маш сайн нягталж байж авахыг цагдаагийн байгууллагаас анхааруулж байна.
Үзэл бодол
Б.Сүхбаатар: “Модны памперс” нэг модны усалгааг 40–60 хувиар бууруулна
~2000 ширхэг модны усалгаанд жилд 700–800 тонн ус зарцуулна гэвэл “Модны памперс”-аар 300–400 тонноор бууруулах боломжтой~
Сүүлийн жилүүдэд манай улс уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах, цөлжилтийг бууруулах зорилгоор ногоон байгууламжаа нэмэх, мод тарих ажлыг эрчимтэй өрнүүлж буй. Хуурай хөрс, салхи, усны хомсдол зэрэг байгалийн нөхцөл нь шинээр ургаж буй мод, бутанд хамгийн том сорилт болдог. Тэр тусмаа монгол орны энэхүү хуурай, эрс тэс уур амьсгалд модыг тарихаас илүү, ургуулахын тулд ихээхэн сорилтыг давах шаардлагатай нүүр тулсаар байна. Тэгвэл энэхүү асуудлыг шийдвэрлэх нэгэн гайхалтай технологийг монголд албан ёсоор нэвтрүүлээд байгаа аж. Энэ талаар “Green Iris” компанийн захирал Б.Сүхбаатартай бид ярилцлаа.
-Монгол орны хуурай, сэрүүн уур амьсгалд мод ургуулах нь амаргүй. Танай компани энэ асуудлыг шийдвэрлэх шинэ технологи нэвтрүүлж байгаа гэж сонслоо?
-Тийм ээ, монгол орны газар нутгийн 77 хувь нь их бага хэмжээгээр цөлжилтөд өртсөн гэсэн судалгаа бий. Жилийн дундаж хур тунадас 250–300 мм, салхи ихтэй, хөрсний элэгдэлд өртөмтгий учраас мод тарихад хэцүү бүс нутагт тооцогддог.
Харин бид ийм нөхцөлд мод ургуулах шинэ арга технологийг эрэлхийлж, бусад орны туршлагаас судалсны үр дүнд “TreePampers”-ийг монголд анх удаа албан ёсны эрхтэйгээр нэвтрүүлж байна.
Шинээр суулгаж буй мод, бут сөөгийн үндэс орчимд үүнийг ашигладаг бөгөөд энэ технологи модны суулгацдаа удаан хугацаанд чийг өгч, шаардлагатай шим тэжээлээр хангадаг.
Ийм технологийг нэвтрүүлснээр монголын говь болон цөлөрхөг бүс нутаг зэрэг мод ургах нөхцөлгүй газруудад хүртэл амжилттай ургуулах боломжтой болж байна.
–Монголтой ижил хуурай, цөлөрхөг уур амьсгалтай орнуудад энэ технологийг туршиж үзсэн байх?
-Хятад, Энэтхэг, Төвөд зэрэг уур амьсгалын эрс тэс нөхцөлтэй бүсэд туршиж, үр дүн нь 90 хувьтай гарсан байдаг. Тухайлбал, “Дэлхийн гурав дахь туйл” хэмээгддэг хүчилтөрөгч бага, далайн түвшнээс дээш 5013 метрийн өндөрт байрлах Төвөдийн өндөрлөгт TreePampers-ийг ашиглан амжилттай мод ургуулсан жишээ бий.
Төвөдийн хөрс шим тэжээл багатай, хатуулаг чанар их байдгаас хэр барагтай мод, ургамал ургах нь бага. Харин TreePampers-ийн ус хадгалах, аажмаар ялгаруулах технологи модны үндсийг ургахад дэмжлэг үзүүлж, хөрсний чийгийг 100 хоногийн дараа ч 50-аас дээш хувьтай хадгалсан байсан.
-Тэгвэл Монголын нөхцөлд туршиж, амжилттай болсон жишээ бий юу?
Бид нэг жилийн турш Улаанбаатар, Увс, Өмнөговь, ялангуяа говийн шаварлаг хөрстэй бүсэд TreePampers®-ийг ашиглан туршилт судалгаа хийсэн. Үр дүнд нь энэ технологиор ургуулсан модны амьдрах чадвар 85–90 хувьтай байсан бол энгийн аргаар тарьсан модны амьд үлдэх хувь 40–50 хувь байсан нь батлагдсан.
Хамгийн сонирхолтой нь, говийн элсэрхэг хөрсөнд суулгасан модыг 100 хоногийн дараа дахин үзэхэд хөрс чийгтэй хэвээр байсан бол хар шороон хөрсөнд бичил биетний идэвхжил дөрөв дахин өссөн нь сайн үр дүнг харуулсан.
Манай улс газар зүйн болон уур амьсгалын хувьд өндөрлөг, хуурай, салхи ихтэй тул Төвөдтэй олон талаараа төстэй бөгөөд энэ технологи манай орны нөхцөлд тохирох нь олон жишээгээр батлагдаж байна.
– Усны хомсдол бол монголд мод ургуулахад тулгардаг гол бэрхшээлүүдийн нэг. Энэ асуудлыг шийдэхэд TreePampers ямар үр нөлөө үзүүлж байна вэ?
-Манай оронд модыг услахад ашигладаг усны ихэнх нь гүний эх үүсвэрээс гардаг. Гэвч гүний усны сэргээгдэх хугацаа урт байдгаас гадна, шинээр худаг гаргах нь өндөр өртөгтэй байдаг. Түүнчлэн ус бол хязгаартай нөөцтэй байгалийн баялаг. Ийм нөхцөлд бидэнд усны менежментийн ухаалаг шийдэл зайлшгүй хэрэгтэй.
TreePampers-ыг ашигласнаар нэг модны усалгаанд зарцуулах усны хэмжээг дунджаар 40–60 хувиар бууруулах боломжтой. Жишээ нь, нэг га талбайд 2000 мод суулгалаа гэж бодоход усалгаанд жилд ойролцоогоор 700–800 тонн ус зарцуулна. Тэгвэл манай технологийг ашигласнаар энэ хэмжээ 300–400 тонн хүртэл буурах боломжтой.
Өөрөөр TreePampers-ийг усыг үр ашигтайгаар ашиглах систем гэхэд болно. Учир нь хөрсөнд шингэж алга болохгүй, ууршихгүй, харин шаардлагатай үед модыг чийгээр хангаж, давхар бордоо болох юм. Тэгэхээр сүүлийн жилүүдэд нүүрлээд буй ган гачигтэй үед ч модыг ургуулах боломжтой гэсэн үг.
-Модыг их усаар услах тусам сайн гэх ойлголт олон нийтийн дунд бий шүү дээ. Энэ яг зөв усалгаа болж чадах уу?
-Модыг суулгасны дараах эхний усалгаа нь үндэс орчмын хөрсийг чийгтэй болгож, агаарыг шахах зорилготой байдаг. Энэ үед нэг модонд 20–30 орчим литр ус (модны хэмжээ, хөрсний төрөл, улирлаас шалтгаална) өгөхөд хангалттай байдаг. Мэдээж хэт их усалж хөрс шавхайтвал, агааргүй орчин үүсэж үндэс “амьсгалж” чадахгүй, ялзрах аюултай. Иймээс модыг амжилттай ургуулъя гэвэл чийгийг тогтвортой байлгах нь хамгийн оновчтой. Үүнд л TreePampers шиг ухаалаг чийг хадгалах технологи туслах юм.
Өөрөөр хэлбэл, энэ технологи модыг их усаар биш, зөв цагт, зөв хэмжээгээр услахад тусална.
Жишээ нь: Хүн нэг дор 20 литр ус уугаад 30 хоног дахин ус уухгүйгээр амьдрах боломжгүй. Харин тэр 20 литр усаа саванд хадгалж, хэрэгтэй үедээ бага багаар уувал 30 хоногийг давж бүрэн чадна.
TreePampers® яг үүнтэй адил зарчмаар ажилладаг. Энэ нь модны үндсэнд усыг хадгалж, чийг хэрэгтэй үед тохирох хэмжээгээр аажмаар нийлүүлдэг. Харин бусад үед гадагш чийгээ алдалгүй хамгаалдаг тул усны хангамжийг урт хугацаанд тогтвортой байлгадаг.
-TreePampers ямар бүтэцтэй вэ?
-Энэ бол 100 хувь органик гаралтай, байгальд бүрэн задрах бүтэцтэй технологи. Үндсэн найрлагадаа ургамлын гаралтай целлюлоз, байгалийн давирхай, био бордоо, бичил биетийн өсгөвөр зэргийг багтаасан байдаг. Энэ утгаараа химийн хорт бодис агуулаагүй, хөрсний бүтцэд сөрөг нөлөөгүй гэсэн үг юм.
Гадна давхарга нь ус хурдан нэвчин орж буцаж урсахгүйгээр цөмдөө хадгалж, үндэс ургах нөхцөлийг дэмжиж, суурилуулалтын явцад хэлбэр бүтэн байдлаа хадгалдаг материалтай. Дотор давхарга болох BioBoost бичил биетний хальс нь полисахарид, органик болон амин хүчлүүдийг агуулсан, нүүрстөрөгчөөр баялаг найрлагатай бөгөөд энэ нь хөрсний бичил биетнийг тэжээж, тэдний үйл ажиллагааг идэвхжүүлснээр шим тэжээлийн эргэлтийн системийг дэмждэг. Өөрөөр хэлбэл TreePampers® нь усны хомсдолтой, цөлжилт болон хуурайшилт ихтэй бүс нутагт модны ургалтыг дэмжиж, хөрсний бүтцийг сайжруулан шим тэжээлийн эргэлтийг идэвхжүүлдэг ухаалаг, тогтвортой шийдэл юм.
Үзэл бодол
Э.Чинзориг: ААН, байгууллага ойр орчмынхоо 50 метр газрыг цэвэрлэх үүрэгтэй
Сүхбаатар дүүргийн хэмжээнд 700 мянган ам метр зам талбайг цэвэрлэж байна. Мөн халтиргаа гулгаанаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд зам талбайд 51 тонн давс, 17 тонн бодис цацаад байна.
Сүхбаатар дүүргийн менежер Э.Чинзориг “Сүхбаатар дүүргийн хэмжээнд зам талбайн цэвэрлэгээг дөрвөн байгууллагын 132 албан хаагч, 96 гар техник, 10 хүнд даацын машинаар цэвэрлэж байна. Дүүргийн хэмжээнд 500 тонн давс, 500 тонн бодисыг нөөцөлсөн.Цаашид 200 тонн бодис, давс худалдан авахаар ажиллаж байна. Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас энэ жил зам талбайн том техник дөрөв, жижиг техник зургаа, нийт 10 шинэ техникээр манай дүүрэгт шинэчлэл хийж өгсөн. Хуучин 22 техник давхар ажиллаж байна. Зуслангийн бүсэд найман мм хэмжээтэй цас орсон. ААН-үүд орчны 50 метрээ цэвэрлэх үүрэгтэй. Иймээс ААН-үүд үүргээ биелүүлж, иргэдийн аюулгүй зорчих боломжийг бүрдүүлээсэй гэж хүсэж байна” гэв.
-
Цаг үе2020/07/23
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд малтай баялаг төгс болно
-
Шударга мэдээ2022/08/17
Олимпын гүүрний явган хүний гарцыг угсарч эхлээд байна
-
Цаг үе2021/07/05
Улаанбаатарт өдөртөө 26 хэм дулаан
-
Цаг үе2022/10/07
Гадаад зах зээлд борлуулсан нийт бүтээгдэхүүний 95 хувийг уул уурхай, олборлох а...