Цаг үе
Өнөөдөр, маргааш, арван жилийн дараа...

Та одоо хэдэн настай вэ? 20, 40, 50-тай ч байж магадгүй. Юутай ч 10 жилийн дараа толинд нэг хараад үзээрэй. Ганц нэг үрчлээс нэмэгдсэнээс өөр онцын зүйл мэдрэгдэхгүй байж болно. Үүнд хууртсаны хэрэггүй. Эрдэмтдийн үзэж байгаагаар хүний бие махбодь 10 жил тутам ямар нэгэн хэмжээгээр өөрчлөгдөж, хөгширдөг байна. Харин амьдралын зөв хэв маягийн ачаар хүн оюун ухааны чадавхаа хадгалж үлдэх боломжтой аж.
20-30 нас. Хүний бие махбодийн оргил үе. Бодисын солилцоо, биологийн үйл ажиллагаа нь эрч хүчтэй байна. Эрэгтэй, эмэгтэй хэний ч болов арьс нь толигор, бие бялдар нь үзэсгэлэнтэй “Давид” шиг харагдана. Оюуны чадавх, ой тогтоолт ч маш сайн байна. Хүн энэ үед гадаадын орны хэл сурч чадвал насан туршдаа хэлний сайн боловсролтой байх үүдээ нээж байна гэсэн үг. Хүний ид оргил үедээ сурч мэдсэн зүйл хожмын амжилтын суурь болж өгдөг тул гуч хүрэхээсээ өмнө оюуны чадавх шаардсан хөдөлмөрт өөрийгөө зориулах ёстой. 26 наснаас хүний уураг тархины үйл ажиллагаа удааширч, жин болон эзлэхүүнээрээ арван жил тутамд бүтэн хоёр хувиар агшдаг аж. Эрчүүд 17-26 насандаа бэлгийн гармонийг их хэмжээгээр ялгаруулдаг. 26 наснаас нь ерөнхийдөө буурч, булчингийн хүч чадал нь муудаж эхэлдэг байна. Тийм болохоор амьдралын хэв маягтаа анхаарах нь чухал. Тамхи татаж, архи уух нь биологийн хөгшрөлтийн үйл явцад маш муугаар нөлөөлдөг. Бас байнга өлөн зэлмэг явж, тааралдсан болгоноо идэх нь хоол боловсруулах эрхтний хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулаад зогсохгүй, үсний өнгө, нүүрний арьсанд сөргөөр нөлөөлдөг.
30-40 нас. Өөрийгөө онцгой анхаарах үе. Орчин цагт 30, 40 гэдэг нь залуу нас боловч одоохондоо биологийн хөгшрөлтийг зогсоох “ид шид” олдоогүй гэдгийг санахад илүүдэхгүй. Эмэгтэйчүүдийн хувьд бэлгийн амьдрал ид оргилно. Гэхдээ арьс нь нимгэрч, үрчлээс ихэснэ. Эрчүүд нийгэмд идэвхтэй байр суурь эзэлж, амжилтанд хүрэхийг эрмэлзэх болно. Харамсалтай нь энэ үед толгойтой үс нь бууралтаж, халзарч эхэлдэг. Бас эрэгтэй, эмэгтэй хоёр хүний аль нь ч ямар нэгэн өвчинтэй болох боломжтой. Ходоод муудах, толгой өвдөх, уур уцаартай болох магадлалтай. Энэ үед юуны өмнө хоол хүнсэндээ онцгой анхаарах ёстой. Жимс, ногоо, сүү сүүн бүтээгдэхүүн өргөн хэрэглэж заншвал зүгээр. Бас мах идэж, өдөрт ганц удаа ч болов халуун шөл ууж занших нь чухал. Харин гурилан бүтээгдэхүүн, элдэв төрлийн амттанаас татгалзаж сур. Энэ нь хожмын өдөр танд жин нэмэгдэх, овортой харагдуулах аюул учруулна. Эрүүл мэндийн зөвлөгөөг анхаарч, биеэ арчлан тордож өөрийгөө хайрлаж бай.
40-50 нас. Хүний амьдралын эгзэгтэй үе. Бие махбодийн хувьд залуу насны эрч хүч, ялангуяа бодисын солилцоо эрс буурна. Эмэгтэйчүүдийн хувьд жирэмслэх чадвар багасч хөгшрөлтийн үйл явц эхлэх болно. үүнд эмзэглэж болохгүй. амьдрал бол тэмцэл гэдгийг санаж. Тэмцэлд ялахыг зорь. Харин эрчүүд их эрч хүчтэй, идэвхтэй байдаг үе. Амжилт ч олно. Энэ үед эрчүүд хөдөлгөөнийг эрхэмлэж спортоор хичээллэхийг чухалчилж сурахад илүүдэхгүй. Уушиг зүрхний хэвийн үйл ажиллагаа алдагдаж, зүрхний шигдээсээр өвчлөх, даралттай болох нь элбэг байдаг. Гэр бүлийн амьдралын хувьд ч анхаарах зүйл гарч болзошгүй. Эрчүүд нэг хэвийн амьдралаас уйдах магадлалтай байдаг. Ийм үед амьдралын сонирхолтой хэв маяг тус болох нь бий. Хоол хүнсэндээ ч онцгой анхаар. Загас, үхрийн махаар хийсэн хоол идэж, байцаа лууван, улаан манжин байнга хүртэж, ногоон цай ууж байхад гэмгүй. Эмэгтэйчүүд 100-150 гр улаан, эрчүүд 100 гр хатуу дарс хүртэж болно. Харин сард нэг удаа эмчид үзүүлж зөвлөгөө авч заншвал зүгээр.
50-60 нас. Оюуны чадавх дээд зэрэг байна. Олон алдартан хүн сайн бүтээл, чухал нээлтээ 50-иас дээш насандаа хийсэн байдаг. Харин биологийн үйл явцын хувьд баярламаар зүйл ховор аж. Эм бэлгийн дааврын хэмжээ эрс унаж цэвэршилт эхэлнэ. Таван эмэгтэйн нэг нь кальцийн дутагдалд орж, яс нь шохойжих аюул тулгарна. Эрчүүд тамир тэнхээ сульдаж өвдөмтгий болж, бие бялдрын хувьд агшиж, жижгэрч эхэлдэг. 50-иас дээш насанд ялангуяа эмэгтэйчүүд өдөрт тогтмол сүү ууж, зөгийн бал хүртэж байх нь чухал аж. Нимбэгний шүүс, сармисны ханд ч тустай. Эрэгтэйчүүд жимс ногооноос гадна загас, тахианы мах ахиухан хүртэж байвал зүгээр.
60-аас дээш нас. 65 наснаас эхлээд таван жил тутамд хөгшрөлт явагдана. Эрүүл мэндийн хувьд ч доройтоно. Гэвч сэтгэлээр унах хэрэггүй. Хэрэв юмыг ойлгох чадвар муудаж, аливаад самуурч будилж эхэлбэл үүнд та өөрөө буруутай. Биологийн хөгшрөлтийг бүрэн гүйцэд даван туулж чадахгүй ч оюун ухаанаа мөнхийн залуу байлгаж болно шүү дээ. Шатар нүүж, үгийн сүлжээ бөглөж, анд найзуудтайгаа уулзаж, аялал жуулчлалаар явж, сайхан урлагийн бүтээл үзэж байх нь хүнд амьдрах хүсэл төрүүлдэг гэдгийг санавал зүгээр.
Цаг үе
Нийт дуудлагын 79 хувь буюу 96 нь объектын гал түймэр байна
Улсын хэмжээнд өнгөрсөн долоо хоногт /2025.10.06-10.12/ нийслэлийн 8 дүүрэг, 18 аймгийн 44 суманд аюулт үзэгдэл, ослын 121 удаагийн дуудлага бүртгэгдлээ.
Дуудлагын дагуу төв, орон нутгийн Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид үүрэг гүйцэтгэж, 7 иргэний амь насыг авран хамгаалж, 46 иргэнийг утаажилтын бүсээс гаргаж, аюулгүй байдлыг ханган ажиллалаа.
Нийт дуудлагын 79 хувь буюу 96 нь обьектын гал түймэр, 7 хувь буюу 9 нь ой хээрийн гал түймэр, 12 хувь буюу 15 нь хүний үйл ажиллагаатай холбоотой осол, 2 хувь буюу 1 нь биологийн гаралтай аюулт үзэгдэл байна.
Цаг үе
2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын хүрээнд 9518 тонн давс, 9590 тонн бодис нөөцөлж байна
Өнөөдрийн байдлаар нийслэлийн өвөлжилтийн бэлтгэл ажил 93 хувьтай үргэлжилж байна. Энэ хүрээнд УБЗАА-ны Тохижилт, хог хаягдлын удирдлагын газрын дарга Г.Билгүүнээс давс, бодисын нөөцийн талаар тодрууллаа.
Тэрбээр “Нийслэлийн хэмжээнд “Бид өвөлд бэлэн үү” аяныг зохион байгуулж, 48 ТҮК-ийн техник хэрэгсэл, давс, бодисын нөөцийн байдлыг газар дээр нь шалган ажилласан. Дүүргүүдийн өвөлжилтийн бэлэн байдал 95-98 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Нийслэлийн хэмжээнд зам талбайн цэвэрлэгээ, халтиргаа гулгаанаас сэргийлэх зориулалттай тусгай техник хэрэгслийг нэмэгдүүллээ. Тодруулбал, энэ онд давс, бодис цацагч 24, зам цэвэрлэгээний 111 тусгай зориулалтын машин, техникээр парк шинэчлэлт хийсэн. Өнгөрсөн оны хувьд 3075 тонн давс, 1000 орчим тонн бодисоор өвлийг давж байсан бол энэ онд дунджаар тав дахин их нөөцтэй буюу 9518 тонн давс, 9590 тонн бодисыг нөөцлөхөөр төлөвлөж буй. Өнөөдрийн байдлаар давсны нөөц бүрэн хангагдсан, бодисын нөөц 60-70 хувийн гүйцэтгэлтэй байна” гэлээ.
Цаашид УБЗАА-аас дүүргүүдэд дэмжлэг болох зорилгоор 1000 тонн давс, бодисыг нийлүүлэх худалдан авах ажиллагаа зохион байгуулж байгаа аж. Улаанбаатар хотын хэмжээнд 48 ТҮК-ийн 3000 гаруй зам талбайн ажилтан, 1000 орчим техник хэрэгсэлтэйгээр 15 сая ам метр талбайд цас, мөсийг цэвэрлэдэг. Иймд иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагууд цас их орсон үед ойр орчмын 50 метр газрын цасыг цэвэрлэж, хотын үйлчилгээний ажилчдад дэмжлэг үзүүлэхийг УБЗАА-ны Тохижилт, хог хаягдлын удирдлагын газрын дарга Г.Билгүүн уриалав.
Цаг үе
Нийслэлийн өвөлжилтийн бэлтгэл ажил 93 хувьтай үргэлжилж байна
Нийслэлийн 2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг хангах зорилгоор энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн нэгдсэн төлөвлөгөө гарган, шат дараалсан арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлж байна. Уг төлөвлөгөөнд инженерийн дэд бүтэц, авто зам, тохижилт, бүтээн байгуулалт зэрэг нийт 750 төсөл арга хэмжээ тусгагдсан бөгөөд өнөөдрийн байдлаар өвөлжилтийн бэлтгэл ажил 93 хувийн гүйцэтгэлтэй үргэлжилж байна.
Тухайлбал,
- Дулаан хангамжийн салбарын өвөлжилтийн бэлтгэл ажил 98 хувь,
- ОСНАА 95.4 хувь,
- Цахилгаан хангамж 94,7 хувь,
- Эрүүл мэндийн газар 94 хувь,
- Боловсролын газар 88 хувь,
- Ус сувгийн Удирдах газар 86 хувьтай тус тус үргэлжилж байна. Төлөвлөсөн ажлуудыг аравдугаар сарын 30-ны өдөрт багтаан бүрэн дуусгахаар ажиллаж байна.
УБЗАА-ны Хотын инженерийн дэд бүтцийн газрын дарга Л.Алтангэрэл “Хотын хэмжээнд 100 гаруй км авто замыг шинээр тавьж, мөн хэмжээний зам засвар, шинэчлэлийг хийгээд байна. 88.4 км урт инженерийн шугамыг (гадна, гол шугам, дулаан, цэвэр ус) шинээр татсан. Энэ ажил нь сүүлийн 30 жилд хийгдээгүй томоохон бүтээн байгуулалт болсон. Мөн 15.6 км дулааны гол шугамыг өргөтгөн шинэчилсэн бөгөөд энэ өвөл хотын төв, төмөр зам, Зайсан, Зургаадугаар бичил хороолол, Баянзүрх дүүргийн 26-р хороо зэрэг томоохон бүсүүдийн дулаан хангамжийн чанар эрс сайжрах юм. Засаг даргын 2025.08.14-ны зөвлөлийн хурлаар өвөлжилтийн явцад хүндэрч болзошгүй сургууль, цэцэрлэг боловсролын байгууллагууд болон орон сууцны конторуудын шугам сүлжээний асуудлыг хэлэлцэж, нийт 6 тэрбум төгрөгийн нэмэлт санхүүжилт шийдвэрлэн, ес болон аравдугаар сард засвар шинэчлэлийн ажлыг хийж байна гэв’’.