Цаг үе
Төрийн банк нь Нидерланд улсын Фронтклэйр байгууллагатай анхны синтетик төгрөгийн хил дамнасан репо хэлцлийг амжилттай хийлээ

2025 оны 2 дугаар сар. Фронтклэйр нь Валют арилжааны сан (TCX)-ийн хеджээр баталгаажсан 31 сая ам.долларын синтетик төгрөгийн хил дамнасан буцаан худалдан авах хэлцэл (репо)-ийг Монгол Улсын Төрийн банктай байгууллаа.
Зээлийн эрсдэл, хууль эрх зүйн эрсдэл болон үйл ажиллагааны эрсдэл, түүнчлэн макро эдийн засгийн нөхцөл байдлаас хамаарч зээлдэгчийн барьцааны үнэ цэнэ буурах эрсдэл нь Монголын банкуудад дэлхийн мөнгөний зах зээлтэй холбогдоход бэрхшээлүүд дагуулсаар байна. Энэхүү хэлцэл нь Төрийн банканд дэлхийн зах зээлээс дотоод валютын санхүүжилт авах боломжийг олгосон. Мөн Фронтклэйр уг хэлцлийн зохицуулалт, санхүүжилтийн бүтцийг Монголын хууль эрх зүйн болон үйл ажиллагааны тодорхой сорилтуудыг шийдвэрлэхэд тохируулж болохыг дахин харууллаа.
“Фронтклэйр нь 2018 оноос хойш Монгол Улсад 10 гаруй репо болон своп хэлцлийг амжилттай хийсэн. Бид Евробондыг барьцаалан оффшор эх үүсвэрээр санхүүжилт болон хедж хийх замаар Төрийн банканд синтетик төгрөгийн валютыг шууд олгож, анх удаа дотоод валютын репо хэлцлийг эхлүүлж, амжилттай гүйцэтгэсэндээ баяртай байна. Тухайн хэлцэл нь дотоод болон оффшор барьцаа ашиглан Монголын болон дэлхийн банкууд, хеджийн үйлчилгээ үзүүлэгчдийн хооронд хил дамнасан репо хэлцэл хийх шинэ загварыг бий болгож, Монгол Улсын мөнгөний зах зээлийн цаашдын хөгжлийн жишиг болж байна.” – Андрей Шинкевич, Фронтклэйр байгууллагын Ахлах Дэд Ерөнхийлөгч
“Бид Фронтклэйр байгууллагатай энэхүү анхны синтетик үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн хил дамнасан репо хэлцлийг амжилттай хийсэндээ баяртай байна. Фронтклэйр байгууллагатай 2018 оноос эхлэн хамтран ажилласнаас хойш бидний түншлэл улам бэхжиж, олон улсын шилдэг туршлагыг нэвтрүүлснээр Монгол Улсын санхүүгийн зах зээлийн хөгжилд чухал үүрэг гүйцэтгэж байна. Энэхүү шинэлэг хэлцэл нь Төрийн банканд дэлхийн зах зээлээс төгрөгийн санхүүжилт авч, хөрвөх чадварын менежментийг сайжруулах боломжийг олгосон. Энэ жишгээр дэлхийн мөнгөний зах зээлд хүрэх бололцоо олдож байгаа нь дотоодын хөрөнгийн зах зээлийг хөгжүүлэхэд том нөлөө үзүүлэх боломжтой гэж харж байна.”- Өлзийн Гантөр, “Төрийн банк” ХК-ний Гүйцэтгэх захирал
“Энэхүү гүйлгээ нь TCX-ийн Монголын зах зээлийн хөгжилд оруулж буй чухал хувь нэмэр юм. Монголбанкнаас амжилттай хэрэгжүүлсэн дотоодын эрсдэлээс хамгаалах хэрэгслийн үйлчилгээ аажмаар буурч байгаа нь бусад хеджийн үйлчилгээ үзүүлэгчдэд зах зээлийг дэмжих илүү том боломжийг олгож байна. Үүний үр дүнд TCX-ийн олон төрлийн хеджийн гүйлгээг хөнгөвчлөх чадвар болон таатай үнийн нөхцөлүүд нь Frontclear болон бусад нөлөө бүхий хөрөнгө оруулагчдын тусламжтайгаар төгрөгийн зах зээлд томоохон эерэг нөлөө үзүүлж байна. Валютын эрсдэлд үзүүлэх анхаарал нэмэгдэж, энэ нөлөөллийн түүхийн нэг хэсэг болсондоо баяртай байна.” - Xander Goudriaan, TCX Арилжаа хариуцсан захирал
Тухайн хэлцэлд, Европын Сэргээн Босголт Хөгжлийн Банк (EBRD)-аас хөрвөх чадвартай ам.долларын эх үүсвэрийг авч, TCX-тай төгрөг/ам.долларын хедж хийж Төрийн банканд синтетик төгрөгийн репо эх үүсвэрийг олгосон. Энэхүү репо хэлцэл нь Олон Улсын Своп, деривативын холбоо (ISDA)-ны гэрээний дагуу баталгаажсан ба Фронтклэйр нь Монголын зах зээл дэх хууль эрх зүйн асуудлыг харгалзан своп баталгаажуулалтыг тохируулсан. Уг хэлцлийн баримт бичгүүд нь дотоод валютын репо хэлцэлтэй холбоотой үйл ажиллагааны болон хууль эрх зүйн үзэл баримтлалын шилдэг туршлагыг нэвтрүүлж байна. TCX болон Frontclear нь Cardano Development-ийн нэг хэсэг юм.
Фронтклэйр байгууллагын тухай
Фронтклэйр нь хөгжиж буй улс орнуудад мөнгөний зах зээлийн тогтвортой байдлыг дэмжих зорилготой үйл ажиллагаа явуулдаг хөгжлийн санхүүгийн байгууллага юм. Фронтклэйр нь банк хоорондын зах зээл тэр дундаа дотоодын санхүүгийн байгууллагуудад хүртээмж болон хөрвөх чадварыг нэмэгдүүлэх зорилгоор зээлийн баталгаа болон техникийн туслалцаа үзүүлдэг. Фронтклэйр байгууллагын дэлхийн хэмжээнд хэрэгжүүлж буй техникийн туслалцааны хөтөлбөр нь төв банкуудтай хамтран санхүүгийн дэд бүтэц, хууль эрх зүйн орчин болон дотоод зах зээлд оролцогчдын ур чадвар, чадамжийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн байдаг. Фронтклэйр нь Европын хөгжлийн санхүүгийн байгууллагууд болон дэлхийн хөгжлийн агентлагуудаас санхүүждэг. Fitch агентлагаас A- үнэлгээ, Moody’s агентлагаас Baa1 үнэлгээ авсан бөгөөд мөн AAA- зэрэглэлтэй Германы хөгжлийн банкнаас (KfW) баталгаа авсан. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг www.frontclear.com цахим хуудаснаас авна уу.
TCX-ийн тухай
TCX нь хөгжиж буй зах зээлд валютын деравитивыг санал болгодог хөгжлийн санхүүгийн байгууллага юм. TCX-ийн хувьцаа эзэмшигчид нь хөгжлийн санхүүгийн байгууллагууд болон нөлөө бүхий хөрөнгө оруулагчдаас бүрддэг бөгөөд сангийн үндсэн зорилго нь дотоодын валютын санхүүжилтийг дэмжих замаар валютын эрсдэлийг арилгах, мөн хөрөнгийн зах зээлийг хөгжүүлэхэд хувь нэмэр оруулах явдал юм. TCX нь дэлхийн хэмжээнд 100 гаруй валютын хугацааны хязгаарлалтгүйгээр кросс валютын своп болох FX форвард хэлцлийг санал болгодог. Тус сан нь Амстердам хотод төвтэй ба S&P агентлагаас A үнэлгээ, Moody’s агентлагаас A1 үнэлгээ авсан. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг https://www.tcxfund.com цахим хуудаснаас авна уу.
Төрийн банкны тухай
Төрийн банк нь төрийн өмчийн оролцоотой олон нийтэд нээлттэй хувьцаат компани юм. Банк нь 2009 онд үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа хойш өөрийн чадварлаг боловсон хүчин, дэвшилтэт технологийн тусламжтайгаар найдвартай, цаг алдалгүй үйлчилгээг иргэдийн болон байгууллагын харилцагчдадаа хүргэн ажиллаж, банкны системд хувь нэмрээ оруулж байна. Төрийн банк нь Монгол Улсын банкны системийн нөлөө бүхий таван банкны нэг бөгөөд улсын хэмжээнд 500 гаруй салбар нэгжтэй, иргэдийн банкны үйлчилгээгээр илүү давамгайлдаг. Банк нь олон улсын зээлжих зэрэглэлийн Moody’s агентлагаас B2 үнэлгээтэй. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг www.statebank.mn цахим хуудаснаас авна уу.
Цаг үе
“Оюутолгой” компанийн удирдлагуудтай уулзаж санал солилцлоо
Талууд энэхүү уулзалтаар Монгол, Хятад хоёр улсын Засгийн газар хоорондын хамтын ажиллагааны хэлэлцээр, Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын төслийг хэрэгжүүлэх хүрээнд “Оюутолгой” компанийн салбар автозамыг хилийн боомт хүртэлх чиглэлд нүүрсний тээвэрлэлтэд тодорхой цагийн хуваарьтайгаар богинын тээвэрт түр ашиглах, хамтран ажиллах талаар санал солилцлоо
Уулзалтын эхэнд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Төмөр замын газрын дарга Б.Артур Монгол Улсын Засгийн газар болон Зам, тээврийн яамнаас Гашуунсухайт–Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр замын төслийг хэрэгжүүлэх хүрээнд хийгдэж буй ажлуудын талаар дэлгэрэнгүй танилцуулж, мэдээлэл солилцсон юм.
Мөн бүтээн байгуулалтын барилгын ажил албан ёсоор эхэлснийг дуулгаад, хоёр улсын Засгийн газар хоорондын хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн хүрээнд “гурвыг цогцоор” хамтын ажиллагааны зарчмын хүрээнд “Хил дамнасан төмөр зам хамтран барих”, “Нүүрс худалдах, худалдан авах урт хугацааны гэрээ”, “Нүүрсний уурхайн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх” гэсэн гурван гол үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхээр тохирсон бөгөөд гурван гэрээний нэг болох “Хил дамнасан төмөр зам хамтран барих хэлэлцээр”-ийг ЗТЯ-наас Хятадын талтай эцэслэн тохирч, 2025 оны 05 дугаар сарын 14-ний өдөр гарын үсэг зурж баталгаажуулж, нээлтийн ёслолыг хамтран зохион байгуулсан гэдгийг тодотгосон юм.
Энэ ажлыг хэрэгжүүлэх хүрээнд “Монголын төмөр зам” ТӨХК, “Чайна Энержи Коксжих нүүрс (Тяньжин)” ХХК хоорондын Нүүрс тээвэрлэлтийн урт хугацааны гэрээг байгуулсан. Өөрөөр хэлбэл, “Тавантолгойн уурхайгаас Ганц мод боомт хүртэл хүргэх нүүрсний тээврийг “Монголын Төмөр Зам” ТӨХК хариуцан гүйцэтгэнэ.
Нүүрсний тээвэрлэлтийг манай улс төмөр зам, автозам хосолсон холимог тээврээр тээвэрлэхээр төлөвлөж буй бөгөөд эхний нүүрс тээврийн галт тэргийг 2025 оны 06 сарын 20-нд явуулахаар төлөвлөж байна.
Иймд Зам, тээврийн яам болон Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Төмөр замын газраас Гашуунсухайт-Ганцмод боомт чиглэлийн нүүрсний тээвэрлэлтэд Өмнөговь аймгийн нутаг дэвсгэрт орших “Оюутолгой” компанийн салбар автозамыг богинын тээвэрт буюу 11 км автозамыг тодорхой цагийн хуваарьтайгаар түр ашиглах, хамтран ажиллах талаар санал солилцлоо.
“Оюутолгой” компанийн “Удирдлагын баг”-ийнхан энэхүү саналыг компанийн удирдлагууд дотооддоо хэлэлцэж, дахин уулзаж санал солилцохоор тохиролцлоо.
Уулзалтад Зам, тээврийн яамны Төмөр зам, далайн тээврийн бодлого зохицуулалтын газрын дарга Х.Итгэлт, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг-Төмөр замын газрын дарга Б.Артур, Монголын төмөр зам” ТӨХК-ийн Гүйцэтгэх захирал О.Батчулуун нар оролцлоо.
Цаг үе
Энэ жилийн Элсэлтийн шалгалт өнөөдөр эхэлнэ
2025 оны Элсэлтийн Шалгалт өнөөдөр буюу зургаадугаар сарын 18-нд 10:00 цагаас түүхийн хичээлээр эхэлнэ. Шалгалт зургаадугаар дугаар сарын 21-нийг дуустал үргэлжилнэ. Энэ жил улсын хэмжээнд 43,350 хүүхэд элсэлтийн шалгалт өгнө. Улсын хэмжээнд ЭШ-ыг 50 байранд зохион байгуулах бөгөөд үүнээс 23 нь хөдөө орон нутагт, 27 нь Улаанбаатар хотод байна.
Нийслэл хотод Элсэлтийн Шалгалт зохион байгуулах байршлууд
Баянзүрх дүүрэг
- 14-р сургууль
- 21-р сургууль
- 48-р сургууль
- 53-р сургууль
- 84-р сургууль.
Баянгол дүүрэг
- Оюуны Ундраа цогцолбор сургууль
- Эрдмийн Өргөө цогцолбор сургууль
- Эрдмийн Ундраа цогцолбор сургууль
- 141-р сургууль.
Багануур дүүрэг
- Боловсрол цогцолбор сургууль.
Налайх дүүрэг
- 119-р сургууль.
Сүхбаатар дүүрэг
- 1-р сургууль
- 4-р сургууль
- 16-р сургууль
- 45-р сургууль.
Сонгинохайрхан дүүрэг
- Хөгжил цогцолбор сургууль
- Ирээдүй цогцолбор сургууль
- 67-р сургууль.
Хан-Уул дүүрэг
- 18-р сургууль
- 52-р сургууль
- 75-р сургууль
Чингэлтэй дүүрэг
- 39-р сургууль
- 50-р сургууль.
Өмнөх оны шалгуулагчид дараах байруудад очиж шалгалтаа өгнө.
Чингэлтэй дүүрэг
- 5-р сургууль
- 24-р сургууль
- 57-р сургууль
Хан-Уул дүүрэг
- 15-р сургууль.
Шалгалт өгөхдөө дараах баримт бичгүүдийг авч очно. Бүртгэлийн хуудас (2025 онд ЕБС төгсөж буй шалгуулагчид бүртгэлийн хуудас дээрээ сурч буй сургуулийнхаа захирлаар гарын үсэг зуруулан, тамга даруулж баталгаажуулна.
2025 оноос өмнө ЕБС төгссөн шалгуулагчдын бүртгэлийн хуудас нь QR кодоор баталгаажсан байна) Суудлын хуваарь Бүрэн дунд боловсрол болон түүнээс дээш боловсрол эзэмшсэнийг гэрчлэх баримт бичиг Иргэний үнэмлэх. Хэрэв иргэний үнэмлэх байхгүй бол E-mongolia -ийн лавлагаа, жолооны үнэмлэх, гадаад паспорт зэргийг орлуулах баримт бичиг байж болно.
Цаг үе
УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
Өнөөдөр буюу 2025 оны зургаадугаар сарын 18-ны Лхагва гарагт цахилгаан шугам сүлжээнд хийх засварын хуваарийг танилцуулж байна. Хэрэглэгчид ээ, засвар хийх хугацаанд хэрэглээгээ түр зохицуулна уу.
ЖИЧ: Цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалан хуваарьт өөрчлөлт орвол, гэрээт бүртгэлтэй утасны дугаарт мэдээлэл хүргэх болно. Засварын ажлыг тухайн тоноглолоос хүчдэлээс бүрэн чөлөөлсний дараа хийдэг нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж, хүлээцтэй хандахыг хэрэгчлэгч та бүхнээс хүсье.