Цаг үе
Жирэмсний хяналтад эрт орох нь эх, нярайн эндэгдлийг бууруулдаг

Эх, хүүхдийн эндэгдлийг бууруулах зорилготой “Эх хүүхдийн эрүүл мэнд - Эрдэм судлал” эрдэм шинжилгээний 34 дүгээр хурал “Сэргийлж болох эх, хүүхдийн өвчлөл, эндэгдлийг судлах нь” уриан дор энэ сарын 14, 15-нд болсон.
Хурлыг Эрүүл мэндийн яам, Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн үндэсний төв, Эх, нярай, эмэгтэйчүүдийн үндэсний төв-II, “Амгалан амаржих” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг, “Хүрээ” амаржих газар хамтран зохион байгууллаа.
Тус хуралд Эрүүл мэндийн дэд сайд С.Энхболд, НҮБ-ын хүн амын сангийн суурин төлөөлөгч Калид Шарифи болон АНУ, БНСУ, Тайванийн 10 гаруй эрдэмтэн, судлаач, докторууд, салбарын 100 гаруй эмч, мэргэжилтэн оролцлоо.
“Эх хүүхдийн эрүүл мэнд - Эрдэм судлал” эрдэм шинжилгээний хурлын талаар Эрүүл мэндийн дэд сайд С.Энхболд 0-5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл, эх нялхсын эндэгдлийн асуудал болон хүүхдийн эх барихын салбарын өнөөгийн байдал, цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээний чиглэлээр олон улсын эмч, мэргэжилтнүүд туршлага солилцож, тулгамдсан асуудлуудаа ярилцан тодорхой зөвлөмжүүд гаргах ач холбогдолтойг дурдаад “Дэлхийн тогтвортой хөгжлийн зорилтод 2030 онд бүх улс орнууд 0-5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийн түвшинг 25 ба түүнээс доош, нярайн эндэгдлийн түвшинг 12 ба түүнээс доош, эхийн эндэгдлийн харьцааг 70 ба түүнээс доош болгон бууруулах зорилт тавьсан.
Бид өнөөдөр тогтвортой хөгжлийн зорилгодоо хүрсэн. Гэхдээ Монгол Улсын урт хугацааны бодлого “Алсын хараа 2050”-д нялхсын эндэгдлийг 1000 амьд төрөлтөд 9, эхийн эндэгдлийн харьцааг 20 болгох зорилтод хүрэхийн тулд тодорхой ажлууд хийж байна.
Монгол Улсын Засгийн газраас эрүүл мэндийн салбарт онцгой анхаарч байгаа. Учир нь аливаа улсын хөгжлийг эх, хүүхдийн эрүүл мэндээр үнэлдэг. Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн үзүүлэлт нь улс орны хөгжил, хүн амын эрүүл мэндийн түвшинг илтгэдэг үндсэн индекс болдог учраас энэ салбарт бодлогын арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай. Тийм ч учраас ЭМЯ-ны зүгээс сүүлийн 2 жилийн хугацаанд эх барих, хүүхдийн чиглэлээр хөрөнгө оруулалтуудыг эрчимтэй хийсэн. Мөн хүний нөөцийг бэлдэх, чадавхжуулахад онцгой анхааран ажиллаж байна” гэсэн юм.
НҮБ-ын Хүн амын сангийн Суурин төлөөлөгч Калид Шарифи “Эх, хүүхдийн эрүүл мэнд нь нийгмийн гол асуудал юм. Эхийн эндэгдлийг бууруулахад эрүүл мэндийн салбар, төрөлжсөн төв эмнэлгүүд анхаарч ажиллаж байгаад талархалтай байна.
Эхийн эндэгдэлд гэр бүл төлөвлөлт, эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний ялгавартай байдал, жендерийн тэгш бус байдал зэрэг нь нөлөөлж, суурь үзүүлэлт болж өгдөг. Тиймээс энэ асуудлыг шийдвэрлэхэд хөгжингүй орнуудад энэ төрлийн судалгаа, шинжилгээний ажлууд маш чухал ач холбогдолтой. Өөрөөр хэлбэл, дэлхий нийтээрээ судалгаа, шинжилгээний ажилд анхаарлаа хандуулж, ач холбогдол өгч байна. Үүн дээр тулгуурлан салбар дундын хамтын ажиллагаа, оролцоог нэмэгдүүлэх ёстой.
Судалгаа, шинжилгээний хувьд гэр бүл төлөвлөлт, жендерийн тэгш бус байдлыг арилгах, жендерт суурилсан хүчирхийллийг бууруулахад анхаарч эрдэм шинжилгээний ажлуудыг тогтмол хийх нь зөв ажлаа зохион байгуулахад үр дүнгээ өгнө” гэж байлаа.
Хамтарсан хурлыг зохион байгуулагчийн нэг ЭХЭМҮТ-ийн захирал Ш.Алтантуяа “Монгол Улсад сүүлийн жилүүдэд эх, хүүхдийн эндэгдэл тогтвортой буурч байна. Ковид-19-ийн шалтгаантай эх, хүүхдийн эндэгдэл тэр дундаа эхийн эндэгдэл өссөн. Гэхдээ Ковид-19-ийн үед маск зүүх зэргээр ариун цэврийг сайтар сахиснаар хүүхдийн өвчлөл буурсан сайн үзүүлэлтэй байгаа. Ковид-19-өөс хойш эх, хүүхдийн эндэгдэл тогтвортой хэмжээнд буурч байна.
Эх, нярайн эндэгдлийг бууруулахад:
-Нэгдүгээрт, жирэмсний хяналтад эрт орох
-Хоёрдугаарт, ард иргэдийн эрүүл мэндийн боловсролыг сайжруулах шаардлагатай. Тухайлбал, гэр бүл төлөвлөлтийн талаар мэдээллийг ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн хөтөлбөрт оруулах хэрэгтэй” байна гэсэн юм.
Олон улсын хурал эх барих судлал, эмэгтэйчүүд, хүүхэд, нярай гэсэн 4 салбар хуралдаанаар болж сэргийлж болох өвчлөл, эндэгдлийг хэрхэн бууруулах чиглэлээр санал солилцсон.
Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн зорилт 2023, “Алсын хараа-2050”-д эх, нярайн эндэгдлийг бууруулах, эрүүл амьдралыг дэмжих, дундаж наслалтыг уртасгах зэрэг маш олон зорилт тавьсан. Энэ хүрээнд оношилгоо, эмчилгээний талаарх эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил, эмнэлзүйн ховор тохиолдлуудыг танилцуулж, үр дүнг эмнэлзүйд нэвтрүүлж эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанарыг сайжруулахад томоохон үр дүнтэй болсныг оролцогчид үнэлж байв.
Цаг үе
Барилгын чанар, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн чиглэлээр хийж буй хяналт шалгалтын ажлыг эрчимжүүлнэ
Барилга, хот байгуулалтын сайдын ээлжит шуурхай хуралдаан /2023.10.02/-ны өдөр боллоо. Шуурхай хуралдааныг Барилга, хот байгуулалтын дэд сайд Э.Золбоо удирдаж явууллаа.
Хуралдааны эхэнд өнгөрсөн шуурхайгаас өгөгдсөн үүрэг даалгаврын биелэлт, хийж хэрэгжүүлсэн ажлуудын мэдээллийг танилцуулав. Өнгөрсөн хугацааны гол ажлуудаас дурдвал:
-Барилга, хот байгуулалтын сайд, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд нарын хамтарсан тушаалын хүрээнд “Барилгын чанар, хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг сайжруулах” аяныг өрнүүлж, хоёр яамны хамтарсан хяналт шалгалт, сургалтын үйл ажиллагааг зохион байгуулж байна.
-Газрын багц хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг эцэслэн боловсруулж, сайдад танилцуулахад бэлэн болгов.
-Гамшгаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний хүрээнд ОБЕГ-аас Барилга, хот байгуулалтын Улсын албанд явуулсан үзлэгээр тус албаны бэлэн байдал “хангалттай” гэж үнэлэгдлээ.
-Азийн хөгжлийн банкны техник туслалцааны “Хөшигийн хөндийн ногоон, гамшигт тэсвэртэй шинэ дагуул хотын бүтээн байгуулалтын төсөл /ТА-10059 MON/”-ийн хүрээнд зөвлөх багтай хамтран ойлголцлын санамж бичиг байгууллаа.
-Хаягжуулалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд ажлын хэсгийн гишүүдийн саналыг тусгах хэлэлцүүлгүүдийг зохион байгуулж, олон нийтийн санал авах, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нар болон холбогдох байгууллагад хүргүүлж санал авах ажлыг зохион байгуулж байна.
-Хуучны 40, 50 Мянгатын орон сууцны хорооллуудын өргөтгөл, сунгалтын байдалд хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа явуулж байна.
-Улаанбаатар хотын гэр хорооллуудын дэд бүтцийг хөгжүүлэх, дэд төвүүдийн барилга байгууламж, инженерийн шугам сүлжээнд хяналт шалгалт явуулах ажил үргэлжилж байна.
-Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжиж байгаа төсөл, арга хэмжээнүүдийн гүйцэтгэлийг эрчимжүүлж байна.
Шуурхай хуралдаанаар мөн харьяа байгууллагууд, төслийн нэгжийн удирдлагууд ажлаа танилцуулж, тулгамдаж буй асуудлуудынхаа хүрээнд мэдээлэл тавилаа.
Хуралдаанд тавигдсан цаг үеийн мэдээллүүдтэй холбоотойгоор мөн ирэх 14 хоногт хийх ажлууд, төсөл хөтөлбөрүүдийг урагшлуулах хүрээнд дэд сайд Э.Золбоо газар хэлтэс, харьяа байгууллагуудын удирдлагуудад дараах үүрэг чиглэлийг өглөө. Үүнд:
-“Барилгын чанар, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн аян”-ны хүрээнд зохион байгуулах сургалтад орон сууцны хороолол барьж буй аж ахуй нэгж байгууллагуудыг түлхүү хамруулж, мэдлэг мэдээллэл олгох;
-“Улаанбаатар хотын тогтвортой хөгжлийг хангах, Монгол Улсын бүсийн тэнцвэртэй хөгжлийг дэмжих төсөл”-ийг хэрэгжүүлэх хөтөлбөрт тусгах саналыг техник туслалцааны Койка байгууллагын Монгол дахь суурин төлөөлөгчийн газарт хүргүүлэх;
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан "President” спорт цогцолборын зураг төслийг хөрөнгө оруулагч талд хүлээлгэж өгөх ажлыг эрчимжүүлэх;
-Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих төслийн барилгын ажлыг эрчимжүүлж, нэмэлт санхүүжилтийн асуудлыг судлах;
-"Ногоон нуур-1008 айлын орон сууц" төслийн хүрээнд тус хороололд Улсын цэцэрлэг, сургууль бариулах саналаа Хятадын талд яаралтай өгөх;
-Барилгын нэгдсэн мэдээллийн сан "BIM" системийг нэвтрүүлэхтэй холбоотой зөвлөх үйлчилгээний хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх.
Эх сурвалж: БХБЯ
Цаг үе
Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хуулийн хэрэгжилтийн тайлангийн төсөлтэй танилцлаа
БОАЖЯ-ын жендэрийн салбар зөвлөлд “Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хуулийн хэрэгжилтийн тайлангийн төсөл”-ийг Жендэрийн үндэсний хорооны Ажлын албанаас танилцууллаа.
Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хуулийн хүрээнд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах үйл ажиллагааны хэрэгжилт, үр дүнгийн талаарх Засгийн газрын тайланг УИХ-д 2 жил тутамд тайлагнахаар заасан байдаг. Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах удирдлага зохион байгуулалт, тогтолцоо, манлайлал, жендэрийн мэдрэмжтэй бодлого төлөвлөлт, санхүүгийн удирдлага, бодлого төлөвлөлтийн гүйцэтгэл, тайлагналт, хяналт шинжилгээ, үнэлгээ, жендэр судлалыг хөгжүүлэх хүрээнд ажлын явц, үр дүн болон эрх тэгш байдлыг хангах сургамж ба сорилт, цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээг тус тайланд тусгасан гэдгийг холбогдох албаныхан онцоллоо.
Жендэрийн үндэсний хорооноос “Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах үйл ажиллагааны хэрэгжилт, үр дүнгийн талаарх Засгийн газрын тайлан”-г 10 дугаар сард Засгийн газрын хуралдаанд, УИХ-ын Нийгмийн бодлогын байнгын хороо болон Хууль зүйн байнгын хорооны хамтарсан хуралдаанаар хэлэлцүүлэхээр төлөвлөж байгаа аж. Уулзалтад ажлын албаныхан болон судлаач, шинжээчид оролцож, бодлогыг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой санал бодлоо солилцон, хэрэлцүүлэг өрнүүлэв гэж БОАЖЯ-аас мэдээллээ.
Цаг үе
Цагдаагийн алба хаагчдад авлига өгөхийг завджээ
Дорноговь аймгийн цагдаагийн газраас тус аймгийн Мандах сумын нутаг дэвсгэрт нүүрс олборлолтын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг "Т" ХХК-ийн туслан гүйцэтгэгч гадаадын хөрөнгө оруулалттай "С" ХХК-ийн захирал "Ш" гэгч нь нэр бүхий 12 иргэнийг визний ангилал зөрчиж, хууль бусаар хөдөлмөр эрхлүүлсэн зөрчил үйлдсэнийг илрүүлжээ.
Дээрх этгээд нь цагдаагийн алба хаагчдад дугтуйтай мөнгөн дэвсгэрт буюу авлига өгөхийг завдсан үйлдлийг цагдаагийн мөрдөгч газар дээр нь баримтжууллаа.
Визний журам зөрчсөн гадаадын 12 иргэний асуудлыг холбогдох хууль, журмын хүрээнд Гадаадын иргэн, харьяатын газарт шилжүүлж, авлига өгөхийг завдсан этгээдийг үргэлжлүүлэн шалгаж байна.
Сэтгэгдэл