Улстөр нийгэм
Шинээр хэрэгжих хуулиудын талаарх танилцуулга, мэдээллийг өглөө

Монгол Улсын Үндсэн хууль батлагдсаны дараа зайлшгүй нэмэлт, өөрчлөлт хийгддэг том хууль бол Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль байдаг. 1992 онд дээрх хуулийг хэлэлцэн баталж байхад иргэдийн хурлын байгууллага, нутгийн өөрөө удирдах ёс, Засаг даргын талаарх төсөөлөл их өөр байсан. Харин 2006 онд шинэчилсэн найруулгаар нэгжийн хуулийг батлахдаа хуучин хуулийнхаа суурин дээр ажилласан. Гэвч 30-аад жилийн хугацаанд нутгийн өөрөө удирдах ёс, түүнийг төрийн удирдлагатай хэрхэн хослуулах талаарх нарийвчилсан зохицуулалт шаардлагатай нь харагдсан учир 2019 онд Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, улмаар Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийг шинэчлэн баталлаа гэдгийг багш, судлаач Д.Ганзориг хэлэв.
Улмаар орон нутгийн чиг үүрэг, эдийн засаг нийгмийн цогцолбор байх, Засаг дарга нь засаг төрийн төлөөлөгч байх, нутгийн өөрөө удирдах байгууллага буюу Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын байгууллагын талаарх зохицуулалтуудыг дэлгэрэнгүй тайлбарлав.
Багш, судлаач Д.Ганзориг засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн зарчимд улсын болон орон нутгийн ашиг сонирхлыг хослуулах, нутгийн өөрийн удирдлагыг төрийн удирдлагатай хослуулах зарчмыг хэрэгжүүлэхэд төрийн болон орон нутгийн чиг үүргийг зааглах, нутгийн өөрөө удирдах байгууллага нь нутаг дэвсгэрийн хэмжээний эдийн засаг, нийгмийн амьдралын асуудлыг бие дааж шийдвэрлэх, үүний төлөө хариуцлага хүлээх талаарх зохицуулалтыг нарийвчлан тусгасныг онцоллоо.

Харин Нийслэлийн ИТХ-ын Тэргүүлэгч, Нийслэлийн Засаг даргын ахлах зөвлөх Р.Дагва Нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулийн талаар танилцуулга, мэдээлэл өгөв. Тэрбээр Монгол Улсын нийслэл хотын хувьд Улаанбаатар хот нь тусгай чиг үүрэг, дүрэмтэй байх шинэ зохицуулалт орсныг онцолсон юм. Мөн бусад хотуудын адилаар хуулиар зохицуулаагүй онцлог чиг үүргээ нийслэл хот нь дүрмээр зохицуулах бөгөөд энэхүү дүрмийг Нийслэлийн ИТХ баталж, мөрдүүлнэ. Түүнчлэн хотын санхүүгийн эрх, үүргийг тодорхойлж, хот татвартай байх, концесс, үнэт цаас гаргах, төсвийн орлого болон гадаад дотоод хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг хэрэгжүүлэх талаар тэрбээр танилцууллаа.

Эдгээр танилцуулга, мэдээллийн дараа Нийслэлийн ИТХ-ын дарга Ж.Батбаясгалан “Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газар, нийслэлийн удирдлагууд, нийслэлчүүдийн маань оролцооны үндсэн дээр дээрх хуулиудыг баталсан. Эдгээр хуулийг шинэчлэн баталсантай холбогдуулан бусад олон хууль, тогтоолд өөрчлөлт орж байгаа. Энэ нь нийслэл хот болон бусад аймаг, сум, дүүргүүдийн харицаа ямар их өргөн болохыг харуулж байна” гэдгийг тодотгосон юм.
Улстөр нийгэм
ШӨХТГ: 11.592.700 төгрөгийн хохирол барагдууллаа
Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын “Хэрэглэгчийн мэдээллийн 115 төв”-д энэ 11 дүгээр сард нийт 325 иргэн хандсанаас 115 утсанд 290, чатботод 9, и-баримт аппликейшнд 17, Засгийн газрын иргэд олон нийттэй харилцах “11-11” төвөөс 9 гомдол мэдээлэл ирсэн байна. Үүнээс 279 иргэнд зөвлөгөө мэдээлэл өгч, 24 иргэний гомдол, мэдээлэл судлагдаж хариу өгөхөөр хүлээгдэж, 1 иргэний гомдлыг өргөдлөөр оруулан, 3 иргэний гомдлыг санал, хүсэлтээр хүлээн авч, 18 иргэний 11.592.700 төгрөгийн хохирлыг барагдууллаа.
Худалдаа үйлчилгээний салбартай холбоотой гомдол хамгийн их буюу 136 байна. Мөн харилцаа холбоо 51, хөдөлмөр нийгмийн халамж үйлчилгээ 8, цахилгаан 2 , банк, санхүү, даатгал 17 , барилга 10, боловсрол 5, НЗАА-ны үйл ажиллагаатай холбоотой 5, контор 17 , НӨАТ 10, СӨХ 18, түрээсийн асуудлаар 6, шатахуун 10, эрүүл мэндийн үйлчилгээ болон бусад асуудлаар 29 иргэн хандсан байна.
Эх сурвалж: ШӨХТГ
Улстөр нийгэм
Нийслэлийн 2024 оны төсвийн төслийг танилцууллаа
НИТХ-ын ээлжит XX хуралдаанаар Нийслэлийн 2024 оны төсвийн төслийг Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатар танилцуулав.
УИХ-аас нийслэлийн төсвийн суурь орлогыг 1.9 их наяд төгрөг, суурь зарлагыг 1.1 их наяд төгрөгөөр баталсан. Мөн 230.3 тэрбум төгрөгийг Улсын төсөвт татан төвлөрүүлэхээр, Орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн сангаас нийслэлд 47.8 тэрбум төгрөг хуваарилахаар баталсан юм. Төсвийн төсөлтэй холбоотойгоор есөн дүүргийн 250 орчим иргэнийг хамруулсан нээлттэй хэлэлцүүлэг зохион байгуулахад иргэдээс 637 санал ирсэн. Эдгээр саналыг нийслэлийн санхүү, төсвийн боломжит эх үүсвэрийн хүрээнд судлан төсвийн төсөлд тусгажээ.
Нийслэлийн 2024 оны төсвийн төслийг дараах үндсэн чиглэл, бодлогыг баримталж боловсруулав. Үүнд:
- Агаар орчны бохирдлыг бууруулж, гэр хорооллыг орон сууцжуулна.
- Улаанбаатар хотын нийтийн тээврийн чанар, стандартыг сайжруулан, багтаамж ихтэй шинэ төрлийн нийтийн тээврийн хэрэгслийг үйлчилгээнд нэвтрүүлж, авто замын түгжрэлийг бууруулахад нөлөө үзүүлэх холбоос замуудыг нэмэгдүүлнэ.
- Төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг идэвхжүүлж, ажлын байрыг нэмэгдүүлэн, хотын эдийн засгийг тэлэх бодлогыг хэрэгжүүлнэ.
- Өнгөрсөн он жилүүдэд эхлүүлсэн хөрөнгө оруулалтын ажлыг эрчимжүүлж дуусгаснаар нийгмийн суурь үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлнэ.
Нийслэлийн 2024 оны төсөвт 2.5 их наяд төгрөгийн орлого төвлөрүүлэхээр төлөвлөсөн нь 2023 оны батлагдсан төлөвлөгөөнөөс 652.8 тэрбум төгрөгөөр буюу 33.5 хувиар, хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээс 598.5 тэрбум төгрөгөөр буюу 29.9 хувиар өссөн дүнтэй байна. Төсвийн төслийн тооцоогоор 2024 онд нийслэлийн төсвийн орлогын 93.1 хувь буюу 2.4 их наяд төгрөгийг татварын орлогоор, үлдэх 6.9 хувь буюу 180.4 тэрбум төгрөгийг татварын бус орлогоор бүрдүүлэхээр төлөвлөсөн.
Нийслэлийн 2024 оны төсвийн төсөлд нийт зарлагын 46.3 буюу 1.1 их наяд төгрөгийг урсгал зардалд, 40.3 хувь буюу 964.8 тэрбум төгрөгийг хөрөнгийн зардалд, 3.6 хувь буюу 85.2 тэрбум төгрөгийг дамжуулан зээлийн эргэн төлөлтөд, 0.3 хувь буюу 7.5 тэрбум төгрөгийг хоёр дүүргийн санхүүгийн дэмжлэгт, 9.5 хувь буюу 230.3 тэрбум төгрөгийг Улсын төсөвт төвлөрүүлэхээр тооцжээ.
Дүүргүүдийн суурь зарлагыг Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль, Төсвийн тухай хууль болон төрөөс баримталж буй бодлогын хүрээнд хянаж, 2023 оны түвшнээс 45.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэн, 247.8 тэрбум төгрөг байхаар төсвийн төсөлд тусгасан. Мөн төсвийн хөрөнгө оруулалтыг төлөвлөхдөө нутгийн захиргааны 56 байгууллага болон иргэд, аж ахуй нэгжээс 3.4 их наяд төгрөгийн хүсэлт бүхий 912 төсөл, арга хэмжээний саналыг бичгээр болон цахим хэлбэрээр хүлээн авсан байна. Ирүүлсэн саналыг нийгэм, эдийн засгийн ач холбогдлоор нь эрэмбэлж 983.8 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй 214 төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төсвийн төсөлд тусгасан юм.
Улстөр нийгэм
УИХ: Энэ долоо хоногт чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар
Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны Намрын чуулганы энэ долоо хоногийн /2023.11.30-2023.12.01/ нэгдсэн хуралдааны тов, хэлэлцэх асуудлуудыг танилцуулж байна.
Д/Д |
ЧУУЛГАНЫ НЭГДСЭН ХУРАЛДААН |
ЦАГ |
ТАНХИМ |
1 |
· Улсын Их Хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн даргыг томилох тухай асуудал · Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2023.11.23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/ · Цаг үеийн шинжтэй асуудлаар мэдээлэл сонсоно /Өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын талаар/ · Нийслэл Улаанбаатар хотын замын хөдөлгөөний түгжрэлийг бууруулах, гэр хорооллыг орон сууцжуулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2023.10.31-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/ · “Иргэдээс худалдаж авсан “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцааг иргэн бүрд буцаан эзэмшүүлэх тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Ш.Адьшаа 2023.05.05-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/ · Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Амьтан, ургамал, тэдгээрийн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг улсын хилээр нэвтрүүлэх үеийн хорио цээрийн хяналт, шалгалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүд болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2023.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/ · Амьтан, ургамал, тэдгээрийн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг улсын хилээр нэвтрүүлэх үеийн хорио цээрийн хяналт, шалгалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн төсөл /Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Амьтан, ургамал, тэдгээрийн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг улсын хилээр нэвтрүүлэх үеийн хорио цээрийн хяналт, шалгалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдтэй холбогдуулан боловсруулсан, анхны хэлэлцүүлэг/ · Гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Энхбаяр нарын 3 гишүүн 2022.09.26-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/ · Зөвшөөрлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хуулийн төсөлтэй холбогдуулан боловсруулсан, анхны хэлэлцүүлэг/ · Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2023.10.24-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/ · “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хангахтай холбоотой асуудлаарх Ерөнхий хяналтын сонсголын тайлантай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл · Бусад · Монгол Улсын Ерөнхий сайдын мэдээлэл: Монгол орны ойн сангийн төлөв байдал, “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний явц, цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар
|
10.00 |
“Их хуралдай” |
-
Улстөр нийгэм2022/10/05
Х.Янжингаажидын нэхэмжлэлтэй хэргийг хяналтын шатны шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлэ...
-
Шударга мэдээ2021/04/07
Түр хороо хуралдаж, Оюу толгой ордын ашиглалтын талаар мэдээлэл сонсов
-
Улстөр нийгэм2020/07/28
Гадаад харилцааны дэд сайд Б.Мөнхжин Япон улсын Элчин сайд Х.Кобаяшиг хүлээн авч...
-
Цаг үе2022/11/28
ТЦА: Халтиргаатай замд хэрхэн автомашин жолоодох вэ
Сэтгэгдэл